2. Pa asesiad y mae Llywodraeth Cymru wedi'i wneud o'r effaith y bydd y system newydd ar gyfer ymateb i argyfwng yn ei chael ar ofal strôc? OQ62467

Un o'r rhesymau dros y newid yn ein fframwaith perfformiad yw bod y dull presennol yn annog defnydd o adnoddau nad ydynt yn gweithio mewn modd cyfartal. Bwriad y newidiadau sydd i'w cyflawni gan Ymddiriedolaeth GIG Prifysgol Gwasanaethau Ambiwlans Cymru yw gwella profiad a chanlyniadau i bob defnyddiwr gwasanaeth, gan gynnwys y rhai sydd â symptomau strôc.

Diolch, Ysgrifennydd y Cabinet. Rydym eisoes yn gwybod bod cleifion strôc dan anfantais wrth gael triniaeth frys. Mae'r ymchwil yn dangos bod cleifion yn aros awr a hanner ar gyfartaledd rhwng dechrau symptomau a deialu 999. Ar ôl gofyn am ambiwlans, gall gymryd oriau lawer i ymateb brys gyrraedd. Er bod pob strôc yn wahanol, mae adferiad yn dibynnu ar ymyrraeth gynnar. Heb ofal cynnar, mae'r tebygolrwydd o anableddau gydol oes yn cynyddu. Mae hyn nid yn unig yn cael effaith enfawr ar yr unigolyn a'u teuluoedd, mae hefyd yn golygu bod yn rhaid i'r GIG ddarparu cymorth hirdymor. O safbwynt ariannol pur, mae'n gwneud synnwyr i ddarparu ymyrraeth gynnar, heb sôn am y rheidrwydd moesol a moesegol. Ysgrifennydd y Cabinet, pa ystyriaeth a roddwyd gennych i greu ymatebwyr cyntaf arbenigol ar gyfer strôc i ddarparu gofal wrth aros am ambiwlans?

Diolch am eich cwestiwn, Altaf Hussain. Fel y bydd efallai'n ei gofio o’r drafodaeth a gawsom yn y Siambr yr wythnos diwethaf, o dan y trefniadau presennol, nid yw oddeutu 34 y cant o’r bobl yn y galwadau coch sydd ag anawsterau anadlu yn cael eu cludo i’r ysbyty yn y pen draw, ond gwyddom fod gwir angen gofal arbenigol ar bobl sy’n cael strôc yn y ffordd a nododd. Felly, mae hynny'n ganolog yn y newidiadau sydd wedi'u cyflwyno. Rhoddwyd tystiolaeth gan yr arweinydd clinigol cenedlaethol ar gyfer strôc a’r Gymdeithas Strôc i'r grŵp o glinigwyr ac arweinwyr systemau a gynorthwyodd i lunio’r dull newydd hwnnw fel rhan o’r adolygiad i helpu i lunio’r cyd-destun ar gyfer eu trafodaethau. Efallai y bydd yn cofio, yn fy natganiad yr wythnos diwethaf ar y newidiadau a fydd yn cael eu cyflwyno ym mis Gorffennaf ar gyfer y categori coch, imi ddweud fy mod wedi gofyn am adolygiad cyflym o’r categori oren hefyd, dros y deufis nesaf, felly cyn i’r model clinigol newydd ddod i rym, fel y gellir ystyried casgliadau’r adolygiad hwnnw, a fydd yn effeithio ar gleifion strôc a’r rhai yr amheuir eu bod wedi cael strôc, cyn i’r model clinigol newydd ddod i rym yn nes ymlaen eleni.