5. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gofal Cymdeithasol: Mynediad at Wasanaethau Gofal Sylfaenol a Chymunedol

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:54 pm ar 21 Ionawr 2025.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Delyth Jewell Delyth Jewell Plaid Cymru 4:54, 21 Ionawr 2025

(Cyfieithwyd)

Bydd yr Ysgrifennydd Cabinet yn ymwybodol o'r anawsterau y mae llawer o gleifion yng Nghwm Rhymni a thrwy gydol y de-ddwyrain yn eu cael wrth geisio cael apwyntiadau meddygon yn y meddygfeydd hynny sy'n cael eu rhedeg gan eHarley Street. Mae'r cwmni preifat hwn yn cynnal meddygfeydd ym Margoed, Gelligaer, Brynmawr, Tredegar a llawer o rai eraill, ac mae cleifion yn ei chael bron yn amhosibl cael yr apwyntiadau hynny, ond pan fyddan nhw'n cyrraedd y feddygfa, mae'r ystafelloedd aros bron yn wag. Nawr, rydyn ni'n gwybod, ac mae wedi cael ei godi yn y Siambr nifer o weithiau, nad yw meddygon wedi cael eu talu gan eHarley Street; mae miloedd o bunnau yn ddyledus iddynt, ac o ganlyniad, mae llawer o feddygon yn gwrthod gweithio mwy o shifftiau yn y meddygfeydd hynny, ac mae hynny'n golygu nad yw cleifion yn cael y gofal y maent yn ei haeddu.

Rwyf wedi codi pryderon yn y Siambr ers wythnosau lawer am hyn, ac am lywodraethu clinigol hefyd, tâl meddygon, a'r pwysau sy'n cael ei roi ar nyrsys yn y meddygfeydd hynny. Mae'n ymddangos bod pawb yn cytuno bod rhywbeth mawr o'i le yma, ond does neb eto yn ymddangos eu bod yn addo yn union yr hyn sydd ei angen er mwyn sicrhau bod hyn yn gwella yn y meddygfeydd hynny ac nad yw'n cael ei ailadrodd. A allwch chi ddweud wrthym ni, os gwelwch yn dda, pa sgyrsiau rydych chi wedi'u cael gyda'r bwrdd iechyd am hyn, ac a allech chi sicrhau'r Siambr y byddwch chi'n gwneud popeth o fewn eich gallu i sicrhau bod cleifion yn dechrau cael y gofal eto y maen nhw'n ei haeddu?

Cabinet

The cabinet is the group of twenty or so (and no more than 22) senior government ministers who are responsible for running the departments of state and deciding government policy.

It is chaired by the prime minister.

The cabinet is bound by collective responsibility, which means that all its members must abide by and defend the decisions it takes, despite any private doubts that they might have.

Cabinet ministers are appointed by the prime minister and chosen from MPs or peers of the governing party.

However, during periods of national emergency, or when no single party gains a large enough majority to govern alone, coalition governments have been formed with cabinets containing members from more than one political party.

War cabinets have sometimes been formed with a much smaller membership than the full cabinet.

From time to time the prime minister will reorganise the cabinet in order to bring in new members, or to move existing members around. This reorganisation is known as a cabinet re-shuffle.

The cabinet normally meets once a week in the cabinet room at Downing Street.