5. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gofal Cymdeithasol: Mynediad at Wasanaethau Gofal Sylfaenol a Chymunedol

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:51 pm ar 21 Ionawr 2025.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jeremy Miles Jeremy Miles Llafur 4:51, 21 Ionawr 2025

(Cyfieithwyd)

Diolch i'r Aelod am hynna. Mae'n gwneud pwynt pwysig i'r rhannau hynny o Gymru sydd ar y ffin. Mae'n dirwedd fwy heriol hyd yn oed na'r un y mae'n ei ddisgrifio, rwy'n credu, yn ymarferol, oherwydd nid oes un dull o weithredu o ran TG yn GIG Lloegr, ac felly hefyd mewn sawl rhan o GIG Cymru. Felly, yr hyn rydych chi'n edrych arno mewn gwirionedd yw'r trefniadau TG sy'n bodoli ar lefel ymddiriedolaeth neu fwrdd, felly mewn gwirionedd mae'n ddarlun mwy cymhleth na hyd yn oed yr un y mae ef yn ei ddarlunio.

Mae'r hyn yr ydym yn awyddus iawn i'w wneud o safbwynt digidol yng Nghymru yn ddeublyg. Yr elfen hanfodol i hyn, a chrybwyllais hyn yn y pwyllgor y diwrnod o'r blaen, yw cael pensaernïaeth ddigidol genedlaethol ar waith i Gymru, fel y gall mentrau, wedyn, naill ai ar lefel bwrdd iechyd neu ar lefel genedlaethol yng Nghymru, i gyd gydymffurfio â'r daith yr ydym eisiau i'r system fod arni. Nid ydym yn y lle hwnnw eto, ond mae'n sicr yn flaenoriaeth i gael y bensaernïaeth honno ar waith. Bydd hynny wedyn yn caniatáu dull unwaith i Gymru ar gyfer nifer penodol o ymyriadau, a fydd yn helpu gyda'r her y mae'n ei disgrifio. Ni fydd yn ei datrys, oherwydd nid oes dull 'unwaith i Loegr' dros y ffin, ond bydd yn cyfrannu at ddatrys hynny, o leiaf.

Ond yna bydd rhai pethau rwy'n credu—. Wyddoch chi, nid oes angen i ni ailddyfeisio'r olwyn yn gyson, nac oes? Mae yna bethau sy'n bodoli—ceisiadau masnachol—sydd ar gael i fyrddau iechyd neu bractisau eu prynu eu hunain, a'r peth tyngedfennol yw eu bod nhw i gyd yn ffurfio rhan o'r darlun mwy yna gyda'i gilydd, felly rwy'n credu bod hynny'n bwysig ym maes digidol.

Cefais y cyfle i siarad â rhywun yn ddiweddar mewn cinio yr oeddwn yn bresennol ynddo, ac roeddwn wedi cael diwrnod pan oeddwn wedi cael fy atgoffa drwy gydol y diwrnod o'r heriau yn y GIG yng Nghymru, ac roeddwn i'n teimlo, ar ddiwedd y dydd, ychydig yn isel. Eisteddais wrth ymyl menyw yn y cinio ac eglurodd i mi ei bod yn ymarferydd nyrsio mewn practis ym Mhowys. Disgrifiodd pa mor llwyddiannus oedd y model, y morâl a'r pethau am y practis hwnnw a oedd wedi ei denu i weithio yno, ac roeddwn i'n meddwl bod hynny'n rhywbeth i'n hatgoffa ni i gyd mewn ffordd lesol, mewn gwirionedd, bod pobl sy'n dewis gweithio yn GIG Cymru bob dydd sy'n ymroddedig, yn cael eu sbarduno ac sydd â lefelau uchel iawn o gymhelliant. Felly, er yr holl heriau, ac mae wedi sôn am rai ohonyn nhw heddiw, rwy'n credu ei bod hi'n bwysig iawn, iawn mai profiad y rhan fwyaf o bobl yw eu bod yn mynd i mewn i waith wedi'u hysgogi i helpu pobl a gallu gwneud hynny mewn ffordd rydyn ni i gyd yn ddiolchgar amdani.