5. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gofal Cymdeithasol: Mynediad at Wasanaethau Gofal Sylfaenol a Chymunedol

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:43 pm ar 21 Ionawr 2025.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jeremy Miles Jeremy Miles Llafur 4:43, 21 Ionawr 2025

Diolch i'r Aelod am y cwestiynau hynny. O ran yr impact o ran taliadau, mae’r gwaith hwnnw yn dal yn mynd yn ei flaen. Wrth gwrs, allaf i ddim sôn am gefnogaeth ariannol benodol i feddygon teulu ar hyn o bryd. Rŷn ni yng nghanol, fel gwnes i sôn yn y datganiad, ein trafodaethau pellach gyda nhw o ran y contract, felly. Ond mae’r pethau yma’n cael eu trafod yn gyson rhyngom ni â’r meddygon teulu ar hyn o bryd, fel byddai’r Aelod yn ei ddisgwyl.

Gwnaeth e bwynt pwysig ynglŷn â safonau ar-lein i alluogi pobl i gael mynediad hafal at apwyntiadau trwy’r safonau priodol. Rwy’n credu pan welwn ni lansiad ap y gwasanaeth iechyd bydd hyn yn cryfhau’r cynnig, os hoffwch chi, a’r cyfle i bobl allu gweithredu ar-lein trwy greu apwyntiadau. Rŷn ni wedi darparu cyllideb er mwyn sicrhau helaethu mynediad hafal o ryw £12 miliwn, rwy’n credu, fel rwy’n cofio, tuag at hynny, ac mae hynny’n cael ei weithredu gan fyrddau iechyd, yn gweithio ar y cyd gyda meddygon teulu.

Rydym ni wedi, fel gwnes i sôn yn fy natganiad, blaenoriaethu buddsoddiad mewn nyrsio cymunedol, ac mae hynny wedi dwyn ffrwyth o ran cynnydd yn y niferoedd sydd ar gael. Wrth gwrs, mae angen mwy o hynny arnom ni, ond y nod sydd gyda ni yw sicrhau bod darpariaeth nyrsio yn gallu sicrhau ar y penwythnos rhyw 80 y cant o’r hyn sydd ar gael yn ystod yr wythnos. Dŷn ni ddim wedi cyrraedd y nod hwnnw eto, ond dyna’r gwaith sydd wrthi ar hyn o bryd, ond mae’r niferoedd wedi eu cynyddu.

Gwnaeth yr Aelod yr un pwynt, rwyf i’n credu, y gwnaethon ni ei drafod wythnos diwethaf o ran Further, Faster, ac rwy’n credu mai her yr Aelod yw bod angen dodi’r RPBs ar sail statudol fel bod y rheini'n gallu sicrhau cydweithio, ond nid dyna yw swyddogaeth yr RPBs; nid byrddau ydyn nhw ar gyfer delifro, byrddau ydyn nhw ar gyfer cydlynu gwaith dau gorff sydd eisoes yn statudol ac sydd eisoes â chyfrifoldebau sylfaenol mewn statud ac mewn cyfrifoldebau eraill. Felly, dwi fy hun ddim yn credu mai creu strwythur statudol arall, eto fyth, o ran ein cenedl or-gymhleth, yw'r ateb i hyn; rwy'n credu mai gwell cydweithio yw'r ateb.

Fe wnaeth yr Aelod roi her arall i fi, lle mae enghraifft o weithgaredd o ran gorchymyn gweinidogol wedi gweithio. Wel, fe wnaeth y Prif Weinidog, pan oedd hi'n Weinidog iechyd, roi gorchymyn i fyrddau iechyd Hywel Dda a bae Abertawe i greu bwrdd ar y cyd i gydweithio o ran darparu gwasanaethau ar y cyd, ac mae hynny wedi gweithio; rŷn ni'n gweld ffrwyth hynny'n digwydd yn barod o ran gwaith orthopedig, ond mewn ffyrdd eraill hefyd. Felly, mae ein system ni wedi'i strwythuro i ddatganoli pwerau gweithredol, fel mae'r Aelod yn gwybod, i'r byrddau iechyd, a hynny ar y cyfan yw'r ffordd iawn o wneud pethau. Mae'n her benodol, rwy'n credu, i greu cydweithio rhanbarthol; dŷn ni ddim wedi gwneud cymaint o hynny ag y dylem ni fod wedi, felly dyna'r neges dwi wedi ei rhoi i'r sector yn gyffredinol: os na welwn ni fwy o hynny'n digwydd, byddaf yn barod i barhau i ddefnyddio'r pwerau gweinidogol hynny i sicrhau bod hynny'n digwydd ar lawr gwlad. Dwi ddim fy hun yn credu bod creu corff statudol yn mynd i fod yn fwy effeithiol na'r gallu i orchymyn cyrff sydd eisoes yn bodoli i gymryd camau penodol.