7. Pa gamau sy'n cael eu cymeryd gan Lywodraeth Cymru i sicrhau bod ysgolion yng Nghanol De Cymru yn gweithredu y polisïau gwisg ysgol statudol ddaeth i rym y llynedd? OQ61435

Yn dilyn cyhoeddi'r canllawiau statudol diwygiedig ar bolisïau gwisg ysgol ac edrychiad disgyblion, gofynnwyd i gyrff llywodraethu adolygu eu polisïau gwisg ysgol presennol. Rwy'n parhau i godi ymwybyddiaeth o'r canllawiau statudol gydag ysgolion. 

Diolch. Fel y byddwch chi’n gwybod, er bod y canllawiau'n statudol, does dim rhaid i'r ysgolion hyn fod yn eu gweithredu nhw. Mae'n dal yn opsiynol—canllawiau ydyn nhw, yn hytrach na dweud bod yn rhaid i’r llywodraethwyr weithredu’r polisi. Golyga hyn fod rhai ysgolion yn dal i fynnu ar wisg ysgol sy'n diystyru'r canllawiau, megis drwy fynnu logos ar bopeth, cael blazer drud yn rhan o'r wisg ysgol, neu fynnu ar got mewn lliw penodol. Mae hyn i gyd yn groes i'r canllawiau. Mae hyn yn creu pwysau ariannol mawr ar deuluoedd, yn arbennig y rhai sydd ag efallai dau neu dri phlentyn mewn ysgol, a dydy’r grant gwisg ysgol ddim yn mynd yn ddigon pell os nad ydy’r canllawiau yn cael eu dilyn. Does yna ddim digon o bres iddyn nhw allu prynu’r holl bethau sydd eu hangen. Felly, sut ydych chi am gryfhau'r polisïau i wneud yn siŵr bod ysgolion nid dim ond yn ystyried y canllawiau, ond yn eu gweithredu'n llawn? Oes angen inni eu gwneud nhw'n statudol?

Diolch, Heledd. Wel, mae'r canllawiau'n statudol eisoes, felly mae'n rhaid i ysgolion a chyrff llywodraethu roi sylw i'r canllawiau. Mae'r canllawiau statudol diwygiedig yn nodi na ddylai gwisg â brand, gan gynnwys y defnydd o logos, fod yn ofyniad gorfodol i ddisgyblion. Mae hefyd yn cynnwys y cyngor na ddylai ysgolion gael trefniadau un cyflenwr gyda chontractwyr penodol. Rwyf newydd anfon llythyr at bob ysgol yng Nghymru i'w hatgoffa bod y canllawiau'n statudol ac i'w hatgoffa o'r effaith ar deuluoedd sy'n ei chael hi'n anodd yn ariannol. Fel y gwyddoch, mae gennym ein grant hanfodion ysgol, nad yw'n swm bach o arian. Rydym wedi buddsoddi £13 miliwn yn hwnnw yn y flwyddyn ariannol hon.

Rydym hefyd yn gwneud llawer o waith prawfesur polisïau ar dlodi. Yn y llythyr a anfonais at ysgolion, rwyf hefyd wedi eu hatgoffa o'r gwaith sydd gan Plant yng Nghymru ar gael iddynt i'w cefnogi gyda hynny. Felly, mae'r canllawiau'n statudol ac rwy'n disgwyl i ysgolion ddilyn y canllawiau hynny.