Part of the debate – Senedd Cymru am 3:17 pm ar 9 Gorffennaf 2024.
Diolch i chi am y gyfres o gwestiynau. Nid wyf i'n derbyn ei feirniadaeth ef o ran diffyg uchelgais yn y rhaglen ddeddfwriaethol. Hyd yn hyn rydym ni wedi bod â rhaglen lawn, fel bydd pobl sy'n gwasanaethu ar bwyllgorau craffu yn ei gydnabod, a'r Gweinidogion yn treialu deddfwriaeth drwodd. Wrth gwrs, yn y dyfodol, fe fydd gennym ni Senedd gyda mwy o allu i graffu ar ddeddfwriaeth. Yr hyn y mae angen i ni ei ystyried hefyd yw sut y byddwn ni'n cyflwyno darn o ddeddfwriaeth addas i'r diben a all wneud gwahaniaeth gwirioneddol.
Wrth graffu, rwy'n credu bod awydd yn codi yn aml i ychwanegu mwy o bethau at y Biliau sy'n cael eu cyflwyno. Mae hynny'n digwydd ym mhob Senedd, a bod yn deg, ni waeth beth fyddo ei gogwydd gwleidyddol, ond mae cyflwyno Bil ysgubol aruthrol fawr yn ei gwneud hi'n broses lai sicr yn aml a heb ei hanelu mor agos at gyflawni'r gwelliannau gwirioneddol y mae angen i ni eu cyflawni nhw. Felly, rwyf i'n ymddiddori yn y deddfau a all ac a fydd yn gwneud gwahaniaeth i ganlyniadau er lles pobl hefyd.
Fe fyddai'n rhaid i mi ddweud fy mod i o'r farn, yn ei sylwadau ef am Wes Streeting, ei fod ef yn chwilio am raniad lle nad oes un yn bod. Mae gennym ni ddiddordeb yn sut rydym ni'n gwella canlyniadau ar draws iechyd a gofal cymdeithasol. Ac mae'r Bil y gwnaethom ni ei gyflwyno sy'n diddymu elwa yn ariannol ar wasanaethau gofal preswyl plant nid yn unig yn rhywbeth yr oeddwn yn falch o lofnodi'r datganiad unwaith eto ar ran Llywodraeth Cymru gyda phlant a phobl ifanc â phrofiad o fod mewn gofal, mae'n ymwneud â sut yr ydym ni'n cyflawni canlyniadau gwell. Ar hyn o bryd, mae gennym ni system a fydd yn mynd yn gynyddol gostus heb ymyrraeth, ac mewn gwirionedd rydym ni'n dymuno darparu system gyda chanlyniadau gwell yn ei sgil. Fe fydd canlyniadau sy'n well i'r trethdalwr, ond, yn hollbwysig, fe fydd yna ganlyniadau gwell i'r plant a'r bobl ifanc sy'n cael profiad o fod mewn gofal yn ystod eu hoes. Ac rwy'n gobeithio y bydd hynny'n arwain hefyd at newid yng nghyfeiriad y ddadl ynghylch y mesurau yr ydym ni'n ceisio eu llunio ar gyfer gwella canlyniadau gyda phobl ifanc â phrofiad o fod mewn gofal ac er eu mwyn nhw. Rwy'n awyddus i egluro fy mod i'n falch iawn o hyd o'r hyn y mae'r Llywodraeth hon yn parhau i'w wneud o ran cefnogi pobl ifanc â phrofiad o fod mewn gofal gyda'r cynllun treialu incwm sylfaenol, ac rwy'n gobeithio y bydd rhai o'r datganiadau gwarthus ac anwir a gafodd eu gwneud am y cynllun treialu hwnnw'n dod i ben nawr am fod cyfres wahanol o ran yr arweinyddiaeth a'r rheolaeth ar lefel y DU, ac rwy'n gobeithio y bydd hyn yn cael ei ystyried ar bob ochr i'r Siambr hon a'r tu allan iddi.
O ran diogelwch adeiladau, rydym ni wedi ystyried yr hyn sydd yn Neddf Diogelwch Adeiladau'r DU 2022, yn adrannau 116 i 125. Yr hyn sydd gennym ni yng Nghymru eisoes yw llwybr newydd i fynd i'r afael â diogelwch tân ym mhob adeilad preswyl o 11m a throsodd. Nid yw hynny'n gyfyngedig i adeiladau â chladin ac mae'n berthnasol i faterion diogelwch tân y tu mewn a'r tu allan. Ni yw'r unig wlad yn y DU sydd wedi gwneud yr ymrwymiad hwnnw, felly mae ein hymagwedd ni'n wahanol i'r un yn Lloegr. Fe wn i fod Julie James wedi mynd dros hynny sawl gwaith yn y Siambr hefyd. Rydym ni wedi bod yn eglur hefyd na ddylid gorfodi lesddeiliaid i dalu am waith i gywiro materion o ran diogelwch tân nad ydyn nhw'n gyfrifol amdanyn nhw. Dyna pam y bydd gennym ni gynllun ar gyfer personau cyfrifol, er mwyn gallu gwahodd pob lesddeiliad yn yr adeilad hwnnw i gael cefnogaeth addas, ac mae gennym ni gefnogaeth ar gael i lesddeiliaid hefyd a allai fod ag angen i weithredu.
O ran y Ddeddf seilwaith, rwy'n credu bod y Ddeddf seilwaith yn ein symud ni ymlaen. Dyna'r diben bwriadol wrth i ni ei basio, ar gyfer ddiweddaru ein strwythur cynllunio fel y gall pobl sy'n dymuno buddsoddi mewn seilwaith a datblygiad mawr yma fod â fframwaith sy'n addas i'r diben ar gyfer gwneud hynny. Ac mae cydbwysedd, fel nododd yr Aelod, rhwng ein huchelgeisiau ni'n fwy eang ar gyfer sicrhau budd economaidd a buddsoddiad mewn seilwaith, yn ogystal â rhai o'r heriau lle mae'r datblygiad hwnnw'n digwydd, a lle bydd seilwaith yn digwydd o'i amgylch hefyd. Dyna pam rydym ni wedi ceisio cydbwyso hynny eisoes ar gyfer rhoi sicrwydd i fuddsoddwyr, ond ar gyfer deall sut y gall pobl ddylanwadu ar y system gynllunio a'r ystyriaethau i'w gwneud yn iawn wrth wneud felly.
Er enghraifft, ni fyddwn i'n credu y byddai hi'n beth synhwyrol, o ystyried yr egni a'r ymdrech a roddwyd i adfer mawndiroedd ledled Cymru, i aredig ardaloedd eang o'r mawndir hwnnw gyda'r holl fudd sylweddol ychwanegol y mae'n ei roi i fioamrywiaeth yma yng Nghymru hefyd. Felly, rwy'n credu y bydd y ddeddfwriaeth sydd gennym ni o gymorth gyda sicrwydd o'r fath i fuddsoddwyr, oherwydd rwy'n awyddus i weld buddsoddiad yn digwydd yma yng Nghymru. Rwy'n awyddus i'w weld yn digwydd pan fyddwn ni'n cael swyddi yn dod yn ei sgil, nid cyfle i ennyn un rhan o'r gadwyn economaidd a dyna i gyd.
Bil i gydgrynhoi yw'r Bil cynllunio mewn gwirionedd, ac mae hi'n dal i fod yn bwysig sicrhau bod y ddeddfwriaeth gynllunio sy'n berthnasol gennych chi i gyd mewn un lle. Y perygl fel arall yw bod ystyriaethau cynllunio gennych chi mewn gwahanol rannau o'n fframwaith deddfwriaethol, a bod angen llawer o allu cyfreithiol a chwilio arnoch chi ar gyfer sicrhau eich bod chi'n casglu hynny i gyd mewn un lle. Nawr, os ydych chi'n awdurdod cynllunio sydd ag adnoddau da neu'n ymgynghorydd cynllunio sy'n gweithio yn y sector preifat, mae gennych chi'r gallu i wneud hynny. A dweud y gwir, mae yna elfen o ansicrwydd y gallwn ni helpu i'w lliniaru eto pe byddwn ni'n yn pasio'r Bil cynllunio yn y ffurf y cyflwynir ef. Rwyf i o'r farn, unwaith eto, y bydd yn llesol i fusnesau, yn llesol i'r awdurdodau lleol, ac yn llesol i drigolion a chymunedau unigol fod ag un lle i fynd iddo ar gyfer ystyriaethau cynllunio.
O ran y Bil llywodraethu amgylcheddol a bioamrywiaeth, fe fydd hwnnw, fel dywedais i yn y datganiad, yn nodi ein hymrwymiadau ni ar gyfer adferiad a gwelliant. Felly, fe fydd y Bil Egwyddorion Amgylcheddol a Bioamrywiaeth yn unigryw i Gymru o ran ei ystyriaeth o'r hyn y mae angen i ni ei wneud yma yng Nghymru, ond wrth gwrs, fe fyddwn ni wedi achub ar y cyfle i ddysgu o'r hyn a wnaeth rhannau eraill o'r DU, a dyna'r hyn y dylem ni ei wneud. Ni ddylem ni fod yn ofni dysgu a sylwi ar syniadau da eraill y gallem ni eu cymhwyso yma, ac, yn yr un modd, fe ddylem ni fod â bwriad amlwg yn ein penderfyniad i fod â deddfwriaeth sy'n wirioneddol addas i'r diben. Ac rwy'n siŵr y bydd Aelodau ar draws y Siambr yn craffu ar y ddeddfwriaeth honno i sicrhau eu bod nhw'n fodlon ar y cynllun a nodwyd gennym, ond ar y nodau a fydd gennym ni hefyd ar gyfer adfer a gwella bioamrywiaeth a natur ledled y wlad.