7. Sut y mae Llywodraeth Cymru yn gweithio i ddarparu dull o goedwigo sy'n gweithio gyda chymunedau lleol ac ar eu cyfer? OQ61288

A wnaiff Llywodraeth Cymru ddiwygio ei chanllawiau cynllunio i sicrhau bod gan gymunedau gwledig fwy o lais o ran y penderfyniadau sy'n effeithio arnyn nhw?

Diolch, Cefin. Rydym wedi ymrwymo i greu coedwig genedlaethol i Gymru, a dod â manteision coetiroedd a choed i gymunedau lleol sydd wrth galon ein gweledigaeth. Rydym yn dal i ariannu mentrau plannu coed cymunedol drwy greu Coetiroedd Bach/Tiny Forests yng Nghymru, y grant buddsoddi mewn coetir, a'r grant creu coetir hefyd.

Diolch, Ysgrifennydd Cabinet. Rhai misoedd yn ôl, bues i mewn cyfarfod yn ardal Llanboidy yn sir Gâr i drafod ffarm a oedd wedi cael ei phrynu gan gwmni o bant er mwyn plannu coed, a'r gymuned leol yn pryderu, wrth gwrs, am yr effaith byddai’r datblygiad yn ei gael wrth inni golli tir amaeth ffrwythlon, yr effaith ar y tirwedd a'r ffaith ei fod o’n cael ei anharddu, a'r effaith hefyd ar yr economi a'r amgylchfyd lleol. Nawr, bellach, rŷn ni'n gwybod bod ffarm arall yn yr ardal wedi'i phrynu at ddibenion tebyg, ac mae'r un gofidiau wedi dod i'r amlwg unwaith eto.

Nawr, os byddech chi eisiau codi tŷ neu sied, byddai angen mynd drwy broses cynllunio manwl a sicrhau llais i'r gymuned leol. Nawr, gyda choedwigaeth, fodd bynnag, mae'r broses ymgynghori yn llawer gwannach. Nawr, er mod i'n croesawu'r camau diweddar i gryfhau’r EIAs, mae yna deimlad dylai’r system gynllunio roi gwell hawl i'r gymuned leol leisio ei barn ar ddatblygiadau coed o faint sylweddol. Yn y bôn, mae angen defnyddio’r system gynllunio i atal neu reoli faint o dir sy'n cael ei brynu i bwrpas greenwashing gan gorfforaethau mawr. Nawr, rŷn ni'n gwybod, er enghraifft, yn Awstralia, mae gan Weinidogion yr hawl i roi feto ar ddatblygiadau coedwigaeth dros 15 hectar, neu lle mae dros draean o'r fferm yn cael ei phlannu gan goed. Felly, gyda phryder am greenwashing yn parhau yn y Gymru wledig, sut allwn ni gryfhau’r system gynllunio i sicrhau llais cryfach i gymunedau lleol ar ddatblygiadau sy'n effeithio’n uniongyrchol arnyn nhw?

Diolch, Cefin. Un o'r heriau sy'n ein hwynebu o ran gwerthu a phrynu tir yng Nghymru, boed yn ffermwyr neu'n dirfeddianwyr eraill, yw nad oes gennym allu i ymyrryd yn uniongyrchol. Maent yn gwneud penderfyniadau masnachol. Mae'n anodd gweld sut y gallwn ddylanwadu, er enghraifft, ar benderfyniadau ffermwyr os ydynt yn penderfynu, ac nid oes llawer ohonynt, gwerthu tir i eraill, gan gynnwys rhai nad ydynt o'r ardal leol, boed ar gyfer coetir neu bethau eraill.

Ond os oes gennych gynigion penodol, anfonwch y manylion ataf ar bob cyfrif, fel y gallwn edrych arnynt. Rwy'n hapus i drafod gyda fy nghyd-Ysgrifennydd Cabinet sy'n ymdrin â materion cynllunio hefyd. Ond yr hyn y mae gennym ffocws arno yw darparu cefnogaeth i ffermwyr aros ar y tir, er enghraifft, gan gynnwys y cynnig creu coetiroedd newydd, sy'n gweithio i ffermwyr. Ni fyddwn yn ariannu prosiectau coetir na allant ddangos eu bod yn bodloni'r safonau uchel sy'n ofynnol gan ein cynlluniau, ac mae hyn yn cynnwys safon coedwigaeth y DU a hefyd cynnal ymgynghoriad cymunedol ystyrlon. Ond mae mater cynllunio a mater sefyll yn ffordd penderfyniadau masnachol tirfeddianwyr yn un anodd, fel y nodoch chi. Yn sicr, nid ydym eisiau gweld gwyrddgalchu'n digwydd. Rydym am weld cymunedau'n cymryd rhan ystyrlon mewn penderfyniadau sy'n effeithio ar bopeth y gallant ei weld cyn belled ag y gall y llygad ei weld hefyd. Felly, efallai fod mwy i'w wneud yn y maes hwn. Mae gennyf ddiddordeb yn y syniadau y gallech eu cyflwyno. Byddai'n rhaid inni bob amser edrych arnynt o ran ymarferoldeb ac a ellir eu gwneud i weithio. Ond mae yna her go iawn yma, Cefin, fel y gwelsom. Os yw tirfeddiannwr yn penderfynu gwerthu, ac yn gwneud penderfyniad masnachol i wneud hynny, mae'n fater anodd i bobl leol, sydd weithiau'n gweld y penderfyniad hwnnw'n cael ei wneud.

Mae cwestiwn 8 [OQ61274] wedi'i dynnu'n ôl. Cwestiwn 9 yn olaf, Natasha Asghar.