Nawr rydym yn symud at eitem 4, datganiad gan y Gweinidog Partneriaeth Gymdeithasol: Cymru Greadigol: Diweddariad sgiliau. Ac rwy'n galw am y datganiad gan y Gweinidog Partneriaeth Gymdeithasol: Cymru Greadigol. Sarah Murphy.

Diolch. Mae twf diwydiannau creadigol Cymru yn cael ei gydnabod fel un o'n prif lwyddiannau economaidd. Mae gweithlu medrus yn allweddol i sicrhau bod y sector creadigol yng Nghymru yn adeiladu ar y llwyddiant hwn ac yn parhau i ffynnu a datblygu, gan greu cyfleoedd cyflogaeth gwerthfawr ledled Cymru. Caiff hyn ei gydnabod gan raglen lywodraethu Llywodraeth Cymru, sy'n cynnwys ymrwymiad parhaus i gefnogi sgiliau creadigol.

Fel rhan o'r gwaith hwn, penodwyd panel cynghori sgiliau creadigol dan arweiniad y diwydiant ym mis Medi 2022 i gynghori ar gynllun gweithredu sgiliau creadigol tair blynedd, sy'n ceisio mynd i'r afael ag anghenion sgiliau tri sector blaenoriaeth Cymru Greadigol: cerddoriaeth, sgrin a gemau, animeiddio a thechnoleg ymgolli. Roeddwn yn falch o ymuno â'u cyfarfod diweddar, ac yn gwerthfawrogi eu hymrwymiad a'u harbenigedd yn fawr.

Mae'r cynllun yn amlinellu ymrwymiadau Cymru Greadigol i sicrhau newid drwy ei gylch gwaith a'i gydweithrediad ei hun ar draws portffolios Llywodraeth Cymru a gydag eraill. Mae'n nodi 10 blaenoriaeth a nodwyd gan y diwydiant ar gyfer buddsoddi mewn sgiliau yn y sectorau blaenoriaeth. Ni ellir cyflawni'r cynllun gweithredu hwn ar ei ben ei hun. Mae gweithio mewn partneriaeth a chydweithio â rhanddeiliaid allweddol y diwydiant yn hanfodol i gefnogi sector creadigol mwy llwyddiannus a mwy cynrychioliadol. Mae fy swyddogion wedi gweithio ar draws y Llywodraeth i helpu i sefydlu'r rhaglen sgiliau hyblyg creadigol, cynllun sy'n darparu cymhorthdal o 50 y cant ar gyfer uwchsgilio a hyfforddi staff, a ddyluniwyd i annog cwmnïau creadigol i fuddsoddi yn eu hyfforddiant staff eu hunain. Ac yn bwysig, yn unol â'n huchelgeisiau ehangach, rydym ar hyn o bryd yn gweithio ar adolygiad o'r fframwaith dylunio creadigol a phrentisiaethau cyfryngau, y cyntaf o'r fframweithiau prentisiaeth i'w hadolygu.

Lansiwyd cronfa sgiliau creadigol ym mis Medi 2022 i gyflawni blaenoriaethau'r cynllun gweithredu sgiliau creadigol. Cefnogwyd 17 prosiect, a oedd yn derbyn £1.5 miliwn o gefnogaeth, trwy'r cylch cyllido cyntaf, a chyhoeddir adroddiad llawn ar gyflawniadau'r prosiect yn ddiweddarach y mis hwn. Mae allbynnau allweddol yn cynnwys sefydlu rhwydwaith newydd o academïau sgrin mewn pedair stiwdio ffilm ledled Cymru, hyfforddiant pwrpasol ar gyfer rheolwyr cerddoriaeth a lleoliadau cerddoriaeth yng Nghymru, a chanolfan chwarae gemau fideo sy'n cefnogi datblygiad hyfforddiant BTEC ar lefelau 1 i 3. Cyflwynwyd 46 o geisiadau i ail rownd y gronfa sgiliau creadigol a lansiwyd ym mis Mai eleni. Ac rwy'n falch o gyhoeddi heddiw bod 17 prosiect arall wedi'u dewis i dderbyn £1.5 miliwn o gymorth. Bydd manylion yn cael eu darparu ar y prosiectau hyn unwaith y derbynnir cynigion ffurfiol.

Wrth gwrs, mae gwaith i'w wneud o hyd i sicrhau bod y gweithlu creadigol yng Nghymru yn cynrychioli pob sector o gymdeithas Cymru. Felly, mae cael gwared ar rwystrau rhag mynediad a gwella cyfleoedd gyrfa i unigolion o grwpiau sydd heb gynrychiolaeth ddigonol yn ganolbwynt pwysig i'r cynllun gweithredu sgiliau creadigol. Yn hanesyddol, bu dibyniaeth ar recriwtio anffurfiol a llafar. Gall gorddibyniaeth ar rwydweithiau ac arferion llogi hynafol ei gwneud hi'n anodd i dalent newydd, yn enwedig o gymunedau sydd wedi'u tangynrychioli, dorri drwodd i'r diwydiant. Gwaethygir hyn gan y ffaith nad yw'r sector creadigol yn aml yn cael ei ystyried yn ddewis gyrfa hyfyw i bobl ifanc na'u rhieni.

Er mwyn cyflawni'r her hon, mae Cymru Greadigol wedi datblygu partneriaethau gyda nifer o bartneriaid strategol allweddol, gan gynnwys Beacons Cymru, National Film and Television School Cymru a Cyswllt Diwylliant Cymru, sy'n cefnogi talent amrywiol wrth ddod o hyd i gyfleoedd yn y sector ffilm a theledu yng Nghymru. Yn ogystal, bydd nifer o'r prosiectau a gefnogir gan ail rownd y gronfa sgiliau creadigol yn canolbwyntio'n benodol ar wella cynrychiolaeth a darparu cyfleoedd i bawb, gan gynnwys y rhai ag anableddau corfforol, anawsterau dysgu a niwroamrywiaeth.

Sefydlodd Cymru Greadigol grŵp rhanddeiliaid sgiliau ffilm a theledu Cymru Greadigol ym mis Ionawr 2020 i ddod â rhanddeiliaid allweddol ynghyd, ac erbyn hyn mae gan y grŵp dros 60 o aelodau ac mae wedi bod yn hynod werthfawr fel rhwydwaith rhannu gwybodaeth ac wrth geisio mynd i'r afael â gweithio heb ymwneud ag eraill.

Yn ddiweddar, cyhoeddwyd bod Cymru Greadigol wedi gweithio gyda'r darparwyr hyfforddiant Sgil Cymru a Screen Alliance Wales i sicrhau cyfanswm o £1.4 miliwn o gyllid, gan gynnwys £900,000 gan Sefydliad Ffilm Prydain, gyda £300,000 o arian cyfatebol gan Cymru Greadigol a £240,000 gan BBC Studios ar gyfer clwstwr sgiliau newydd y BFI, 'Siop Un Stop'. Bydd y prosiect cydweithredol hwn yn darparu gwybodaeth gyfeirio glir a dealladwy er mwyn mynd i mewn i'r diwydiant sgrin yng Nghymru neu symud ymlaen ynddo, a bydd y clwstwr newydd yn darparu cyllid bwrsariaeth, lleoliadau profiad gwaith wedi'u cydlynu, hyfforddiant, a bydd mentor llawn amser wrth law i gynnig cyngor. 

Mae BBC Studios yn bartner cyflawni allweddol ar gyfer y fenter hon, gan ddarparu llwybrau gyrfa lefel mynediad ac uwchsgilio yn y dyfodol yn y sector ar gyfresi drama barhaus Pobol y Cwm a Casualty, gyda phwyslais ar recriwtio siaradwyr Cymraeg ac unigolion o gymunedau sydd heb gynrychiolaeth ddigonol. Mae Cymru Greadigol hefyd yn gweithio gyda BBC Studios ar gynllun cyfarwyddwyr Cymraeg Pobol a fydd yn darparu hyfforddiant yn y gwaith i 10 cyfarwyddwr. Mae datblygu talent o Gymru, fel awduron, cynhyrchwyr a chyfarwyddwyr, yn hanfodol er mwyn sicrhau llif parhaus o gynyrchiadau ledled Cymru yn y dyfodol.

O ran mynd i'r afael â heriau yn y gweithle, yn enwedig o ran cadw criwiau, mae Cymru Greadigol wedi ariannu cynllun treialu hwyluswyr llesiant dwy flynedd, ac mae'n gweithio gyda'r Elusen Ffilm a Theledu i helpu i atal straen, materion iechyd meddwl, bwlio, aflonyddu a gwahaniaethu ar gynyrchiadau. Fe wnaeth Cymru Greadigol hefyd gefnogi gwasanaeth RoadieMedic gŵyl gerddoriaeth Focus Cymru yn Wrecsam ym mis Mai eleni. Mae hyn yn rhan o'r gwaith y mae Llywodraeth Cymru, drwy Cymru Greadigol, yn ei wneud i ddatblygu map ffordd i helpu i wella arferion gwaith yn y diwydiannau creadigol yng Nghymru, gan ddefnyddio canfyddiadau adroddiad 'The Good Work Review' y Ganolfan Polisi a Thystiolaeth y Diwydiannau Creadigol.

Mae pob cynhyrchiad a ariennir gan Lywodraeth Cymru yn gorfod darparu lleoliadau hyfforddeion lefel mynediad ac uwchsgilio â thâl, gyda mwy na 420 o leoliadau wedi'u cefnogi ers mis Ionawr 2020. Mae hwn wedi bod yn ddatblygiad chwyldroadol o ran darparu profiad, hyfforddiant hanfodol yn y gwaith, a'r gydnabyddiaeth gyntaf ar sgrin hollbwysig honno ar gynyrchiadau wedi'u sgriptio, heb eu sgriptio, gemau ac animeiddio, fel Sex Education, Men Up, House of the Dragon, Lost Boys and Fairies, Maid of Sker 2, a Mini Buds. Rhaid darparu o leiaf un lleoliad dan hyfforddiant ar bob cynhyrchiad a ariennir i brentisiaeth o gynllun prentisiaeth a rennir criwiau, sy'n gweithredu yn y gogledd a'r de, ac mae 40 prentis wedi elwa ar leoliadau ar gynyrchiadau a ariennir gan Lywodraeth Cymru hyd yma. Mae'r model prentisiaeth hwn bellach yn fodel cydnabyddedig o arfer gorau ledled y DU, ac mae fy swyddogion ar hyn o bryd yn gweithio i ymestyn y cymhwyster lefel 3 hwn i gwmpasu'r sectorau digidol, animeiddio, gemau a cherddoriaeth. Bydd y gwaith hwn yn parhau ochr yn ochr â'r adolygiad o'r fframwaith prentisiaeth dylunio creadigol a phrentisiaethau'r cyfryngau. Rwyf wedi ymrwymo i barhau â'r holl arferion da hyn drwy ddull gweithredu clir a phenodol ar gyfer sgiliau creadigol i sicrhau bod gan ein gweithlu y sgiliau a'r dalent sydd eu hangen i ffynnu. Diolch.

A gaf i ddiolch i chi, Gweinidog, am eich datganiad heddiw? Ai dyma eich datganiad cyntaf fel Gweinidog?

Ddim yn hollol.

O, dyna ni. Llongyfarchiadau, fodd bynnag, fel y Gweinidog Partneriaeth Gymdeithasol newydd. Ac fel fy Aelod etholaethol i, gobeithio na fyddwch chi'n tynnu'ch llygad oddi ar y bêl yn lleol ychwaith—mae hynny'n bwysig iawn.

Rydym i gyd yn ymwybodol pa mor bwysig yw'r diwydiannau creadigol, ac maen nhw'n dod yn rhan gynyddol werthfawr o'n heconomi yng Nghymru. Yn wir, mae amcangyfrifon Llywodraeth y DU yn datgelu bod y diwydiannau creadigol wedi cyfrannu tua £126 biliwn i economi'r DU yn 2022. Mae'r diwydiant ffilm, yn arbennig, wedi bod yn cynyddu ei gyrhaeddiad yng Nghymru, gan ddefnyddio mwy o dalent Gymreig a daearyddiaeth hardd Cymru i gynhyrchu ffilmiau. Felly, ni ddylai ein synnu y bydd ar ddiwydiant ffilm Cymru angen cyflenwad parhaus o dalent ar gyfer y dyfodol. Bellach mae gennym gyfle enfawr i helpu plant Cymru i ddatblygu'r sgiliau a'r doniau creadigol hynny sydd eu hangen ar y sector er mwyn iddo dyfu a ffynnu. Ond nid yw'n ymddangos bod gan Cymru Greadigol unrhyw ffrydiau ariannu penodol sy'n annog plant neu bobl ifanc yn eu harddegau i archwilio'r diwydiant creadigol, ac mae hyd yn oed y gronfa cynnwys ieuenctid ar gau ar hyn o bryd.

Fel y gwelsom yn ddiweddar gyda'r posibilrwydd o weld Coleg Brenhinol Cerdd a Drama Cymru yn cau conservatoire iau dydd Sadwrn a chwrs drama ifanc CBCDC, mae'n ymddangos bod y ddarpariaeth ar gyfer helpu plant i fod yn greadigol a datblygu talent a brwdfrydedd yn gynnar yn eu bywydau yn cael ei dynnu'n ôl. Felly, mae'n hanfodol, Gweinidog, bod adnoddau ar gael i'n plant a'n pobl ifanc ddatblygu'r sgiliau hynny, fel arall bydd llawer yn mynd i'w chael hi'n anoddach neu hyd yn oed yn cael eu hamddifadu o'r cyfleoedd enfawr i ddatblygu gyrfaoedd yn y sector hwn.

Rwy'n cydnabod y gwaith sy'n cael ei wneud gan lawer yn y sector i ddarparu cyfleoedd i bobl uwchsgilio a gwella eu rhagolygon gyrfa. Ac rwy'n credu, os yw Cymru'n gallu creu cronfa gadarn o dalent, does dim rheswm pam na allem fod yn gystadleuydd byd-eang yn y sector creadigol. Ond yna rwy'n gobeithio y byddwch yn cydnabod bod angen talu am fuddsoddiad. Felly, gyda hynny mewn golwg, pa ymdrechion ydych chi'n eu cymryd, a pha gyllid ydych chi'n ei ddarparu i helpu plant ysgol a phobl ifanc yn eu harddegau i archwilio'r diwydiant creadigol fel llwybr gyrfa posibl? A sut mae'r cyfleoedd hyn yn sicrhau profiadau a chyfleoedd dysgu o ansawdd da i weithlu'r dyfodol?

O ran denu prosiectau ffilm rhyngwladol i Gymru, byddai'n eithaf buddiol pe bai timau rhyngwladol yn gallu defnyddio maes awyr Caerdydd Cymru i hedfan offer i mewn, yn ogystal â thimau cynhyrchu a chriwiau ffilmio ac ati. Rwyf wedi siarad â phobl yn y diwydiant ffilm sydd wedi mynegi rhwystredigaeth eu bod wedi colli prosiectau, neu fod prosiectau wedi dod yn fwy costus, oherwydd yr amser ychwanegol y mae criwiau rhyngwladol wedi gorfod treulio yn cludo eu hoffer trwy Heathrow, ac yna'n gorfod ei yrru yr holl ffordd yn ôl i Gymru.

O ran gwella enw da rhyngwladol Cymru fel lle ar gyfer ffilmio, yn ôl hyn yr wyf yn deall dyna yw uchelgais Cymru Greadigol, pa sgyrsiau penodol a gawsoch gydag Ysgrifennydd y Cabinet dros drafnidiaeth o ran gwella maes awyr Caerdydd fel canolfan drafnidiaeth y gellir ei defnyddio i gefnogi'r diwydiant ffilm yng Nghymru? Ni fydd diwydiant ffilm Cymru yn ffynnu os na all gystadlu â gwledydd eraill, ac ar hyn o bryd nid yw maes awyr Caerdydd yn gwneud fawr ddim i annog enw da rhyngwladol cadarnhaol.

Ac yn olaf, Ysgrifennydd Cabinet, roeddwn i eisiau codi pwynt ynglŷn â gweithwyr llawrydd. Fel y gwyddoch chi, mae'r diwydiant creadigol yn dibynnu'n helaeth iawn ar weithwyr llawrydd, ac rwy'n credu eu bod oddeutu 75 y cant o'r rhai sy'n gweithio yn y diwydiannau creadigol. Un o'r problemau yw y gallant fynd am gyfnodau hir heb gyflogaeth, sy'n gwneud gyrfa yn llai deniadol i bobl ifanc sy'n dechrau ar y gyrfaoedd hynny. Mae gweithwyr llawrydd creadigol byddar ac anabl nid yn unig yn wynebu'r her hon, ond hefyd y ffaith bod cyfran sylweddol yn canfod nad oes ganddynt ddigon o gefnogaeth pan fyddant yn y gwaith, gan nodi dealltwriaeth wael o anghenion mynediad a'r canfyddiad eu bod yn boendod yn hytrach nag asedau. Felly, pa fesurau penodol y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i gefnogi gweithwyr llawrydd, ac yn enwedig gweithwyr llawrydd byddar ac anabl, drwy ddarparu mentora a datblygiad proffesiynol parhaus i'w helpu i ddod o hyd i waith rheolaidd? Diolch.

Diolch yn fawr iawn am yr holl gwestiynau yna. Rwy'n cytuno â llawer ohono. Fel y dywedoch chi, mae twf diwydiannau creadigol Cymru yn cael ei gydnabod fel un o'r prif lwyddiannau economaidd sydd gennym. Mae'r ystadegau diweddaraf ar y sector creadigol a gefnogir gan Cymru Greadigol yn dangos bod y rhan hon o'r economi yn parhau i berfformio'n dda, gan gynhyrchu trosiant blynyddol o £1.4 biliwn a chyflogi 32,500 o bobl, gyda gweithlu llawrydd sylweddol, y gwnaethoch chi ei grybwyll, y byddaf yn dod ato. Ac mae gweithlu medrus yn allweddol i sicrhau bod y sector creadigol yng Nghymru yn parhau i ffynnu; rwy'n cytuno'n llwyr. O ran peth o'r cyllid, yr hyn na wnes i ei grybwyll, sy'n berthnasol yn fy marn i, yw bod swyddogion wedi gweithio gydag adran sgiliau Llywodraeth Cymru i sefydlu'r rhaglen sgiliau hyblyg creadigol, ac mae hynny'n neilltuo £100,000 y flwyddyn i ddarparu cymhorthdal o 50 y cant i staff mewn hyfforddiant uwchsgilio.

Ond wrth ddod at eich cwestiwn penodol am bobl ifanc, gwn fod hyn yn rhywbeth y mae fy nghyd-Aelod, Rhianon Passmore, yn arbennig o angerddol amdano, am gerddoriaeth i bobl ifanc. A dyna un o'r tri sector blaenoriaeth sydd gennym ni yn Cymru Greadigol. Felly, dim ond er mwyn rhoi enghraifft i chi o'r hyn rydyn ni'n ei wneud gyda phobl ifanc mewn ysgolion, mae yna'r sesiynau profi sain. Mae'n brosiect sydd wedi ei ddatblygu a'i redeg gan Independent Venue Community drwy gyllid Cymru Greadigol, sy'n cynnig cyfle i bobl ifanc—sef 14 oed a hŷn—i fynd i leoliad cyn i'r drysau agor i'r cyhoedd i wylio'r artistiaid sy'n chwarae'r noson honno yn profi'r sain ac yna cael sesiwn holi ac ateb gyda nhw, ynghyd â rhai o'r criw a'r tîm lleoliad. Felly, mae'n ysbrydoli pobl ifanc, unwaith eto, i weld hon fel gyrfa hyfyw a rhoi'r hyder hwnnw iddynt. Felly, yn amlwg, mae gwaith yn digwydd yn y maes hwnnw.

O ran y maes awyr, byddai hyn yn rhywbeth a fyddai'n mynd rhwng, ie, Ysgrifennydd y Cabinet dros drafnidiaeth, ond hefyd Ysgrifennydd y Cabinet dros yr economi. Dydw i ddim wedi cael cyfle penodol i fynd i ymweld â'r maes awyr eto, ond rwy'n gobeithio, oherwydd byddwn bob amser yn hoffi gweld y gwaith sy'n cael ei wneud mewn partneriaeth gymdeithasol, a dyna lle rwy'n gallu cyfrannu—fy mhortffolio i. Felly, rwy'n hapus iawn i fynd ar drywydd hynny.

Ac yna fe wnaethoch chi sôn am weithwyr llawrydd. Nawr, o ran gweithwyr llawrydd, cwrddais â'r Undeb Darlledu, Adloniant, Cyfathrebu a Theatr ddoe, a buom yn siarad llawer iawn am weithwyr llawrydd. Fel y gwyddoch, yn ystod y pandemig, Cymru oedd yr unig genedl a oedd â chronfa gweithwyr llawrydd, a werthfawrogwyd yn fawr ac a gadwodd lawer o bobl yn gallu—chi'n gwybod, heb orfod gadael y sector yn llwyr. Yn ddiddorol, un o'r canfyddiadau allweddol yn eu hadroddiad diweddaraf, a ddaeth allan ddechrau'r flwyddyn, oedd nad yw credyd cynhwysol yn briodol ar gyfer gweithwyr llawrydd, oherwydd, erbyn iddynt wneud cais amdano, weithiau maent yn cael gwaith eto. Nid yw'n gweithio gyda'u math o amserlen waith. Rwy'n chwilfrydig i'w weld—. Ar hyn o bryd mae Iwerddon yn treialu cynllun incwm sylfaenol ar gyfer pobl yn y diwydiannau creadigol. Hoffwn i ni gadw llygad ar hynny. Ond, yn y pen draw, bydd hon yn sgwrs y bydd angen i bobl ei chael gyda'r Llywodraeth newydd sy'n dod i mewn ar ôl 4 Gorffennaf. Rwy'n amlwg yn gobeithio mai Llywodraeth Lafur yw honno, gan eu bod wedi ymrwymo i strategaeth ddiwydiannol a fyddai'n cynnwys y diwydiannau creadigol.

Rwy'n credu fy mod i wedi cyffwrdd â'ch holl gwestiynau. [Torri ar draws.] Byddar ac anabl. Ie. Wel, fel y soniais i yn gynharach, mae gennym ni'r 17 prosiect sydd i fod i gael eu cyhoeddi—gwerth £1.5 miliwn, unwaith eto, o gyllid. Bu ffocws penodol ar gefnogi pobl ag anableddau ac anawsterau dysgu. Felly, unwaith y cyhoeddir hynny, rwy'n gobeithio y byddwch yn hapus o weld ein bod yn bendant wedi ceisio darparu ar gyfer pobl yn y maes hwnnw a'u cefnogi. Diolch.

Diolch. Heledd Fychan.

Diolch Llywydd dros dro, a diolch, Weinidog, am eich datganiad heddiw. Yn amlwg, mae hwn yn sector hollbwysig i Gymru. Mi fyddwch chi, dwi'n siŵr, wedi ymgyfarwyddo'ch hun efo adroddiad y pwyllgor diwylliant ar weithlu'r diwydiannau creadigol, a oedd yn gwneud nifer o argymhellion, er bod y cynllun hwn yn ei le. Mae'n bryderus bod yna gymaint mwy sydd angen ei wneud, a hefyd ystadegau brawychus o ran cymaint o bobl lawrydd sydd yn cael eu colli o'r sector am lu o resymau amrywiol. Yn amlwg, roedd y gefnogaeth yn ystod COVID wedi ei gwerthfawrogi, ond mae pethau wedi bod yn anodd ers hynny, niferoedd heb ddychwelyd, a'n bod ni'n gweld gormod o lawer o bobl yn colli incwm sydd yn gweithio yn y diwydiannau yma, neu yn gorfod gadael y sectorau hyn, sydd mor allweddol i ni ond eto yn gweld dirywiad.

Gaf i ofyn i chi, felly, mae yna leihad wedi bod yng nghyllideb Cymru Greadigol yn y flwyddyn ariannol yma o'i chymharu efo'r flwyddyn ddiwethaf, pa effaith mae hynny wedi'i gael ar y cynllun gweithredu sgiliau creadigol?

Daeth y Dirprwy Lywydd i’r Gadair.

Os caf roi un enghraifft yn unig, oherwydd roedd pwyslais yn eich ymateb i Tom Giffard ar gerddoriaeth. Yn amlwg, gwych, y cynlluniau sy'n digwydd, ond mae'r Ymddiriedolaeth Lleoliadau Cerddoriaeth wedi bod yn gohebu. Cyfarfûm â nhw yn ddiweddar, gan sôn am effaith y toriad diweddar i ryddhad ardrethi busnes o 75 y cant i 40 y cant, a'r bygythiad uniongyrchol yn sgil hyn i leoliadau cerddoriaeth llawr gwlad Cymru. Maen nhw'n sôn am 16 lleoliad o bosib yn gorfod cau, sef 33 y cant o'r holl leoliadau yng Nghymru. Felly, o ran yr hyn yr oeddech chi'n ei ddweud ynghylch sut mae pobl ifanc yn elwa neu'n gweithio gyda'r mathau hyn o leoliadau, gallai hynny fod yn niweidiol iawn. Hefyd, o ran rhai o'r ystadegau y maent wedi'u cyflwyno: 588 o swyddi, £8 miliwn o weithgarwch economaidd a gynhyrchir ganddynt ar hyn o bryd, 3,500 o ddigwyddiadau a 30,000 o gyfleoedd perfformio. Gwyddom fod nifer o'r lleoliadau cerddoriaeth llawr gwlad hyn hefyd yn rhoi'r cyfle hwnnw. Rwyf wedi gweld llawer yng Nghlwb y Bont o'r bandiau ifanc yna—efallai mai dyna eu cyfle cyntaf. Felly, pan fyddant yn cau, mae'n mynd i gael effaith enfawr.

Felly, a gaf i ofyn, un o'r materion yw, rydych chi'n datblygu'r gweithlu, ond mae'n rhaid bod rhywle iddyn nhw wedyn weithio ynddo a symud ymlaen. Felly, rwy'n deall eich pwyslais ar y gronfa yn benodol heddiw, ond sut ydych chi'n gweithio i sicrhau nad yw rhai o'r mentrau neu'r penderfyniadau eraill a wneir gan y Llywodraeth yn effeithio ar eich gallu i weithredu'r cynllun mewn gwirionedd? Rwy'n credu bod yr un peth yn wir o ran prentisiaethau. Mae yna bwyslais ar brentisiaethau, ac rydyn ni wedi gweld toriad i gyllidebau prentisiaethau ac ati. Felly, a gaf i ofyn, o ran sut mae'r cynllun go iawn yn mynd rhagddo, sut ydych chi'n lleddfu effaith y toriadau sydd wedi bod i sicrhau ein bod yn dal i allu datblygu'r gweithlu, fel y gwelwyd gydag ymchwiliadau di-ri?

Diolch yn fawr iawn. Rwy'n gyfarwydd ag argymhellion y pwyllgor. A bod yn onest, mae'n cyfateb yn gryf i'r hyn rwy'n ei glywed ers i mi fod yn y rôl ac yn cyfarfod â phobl o bob rhan o'r sector. Rydych chi'n iawn o ran pobl, gweithwyr llawrydd yn benodol, yn gadael y diwydiannau hyn. Rwy'n credu, fel y cyfeiriais at adroddiad BECTU, fod tua thraean yng Nghymru bellach yn ystyried gadael yn llwyr oherwydd nad oes ganddynt y sefydlogrwydd hwnnw, yr argyfwng costau byw, wrth gwrs, os nad oes gennych gynilion.

Buom hefyd yn trafod bod amrywiaeth yn ymwneud ag amrywiaeth economaidd-gymdeithasol hefyd. A ydych dim ond yn cael pobl sy'n gallu fforddio mynd heb waith am beth amser? Sut mae hyn yn gweithio gyda theuluoedd a chyfrifoldebau gofalu? Roedd hyn yn rhywbeth a oedd, fel y dywedais, ar frig yr agenda. Rwy'n credu ei fod yn rhywbeth y bydd angen ei drafod gyda Llywodraeth y DU, a byddaf yn cefnogi ac yn pwyso yn llwyr am hynny. Nid yw'r model yn gweithio i weithwyr llawrydd, nid yw'n gweithio i'n diwydiannau creadigol. Felly, mae hynny'n rhywbeth yr wyf yn ymrwymedig iawn iddo.

Y peth arall soniodd BECTU wrthyf i—ac mae'n un o'r pethau hynny sydd weithiau'n ymwneud â chanlyniadau anfwriadol. Felly, wrth gwrs, un o'r pethau mewn sawl ardal—nid Cymru yn unig, ond hefyd y de-orllewin, hefyd Llundain, hefyd gogledd Lloegr—bydd ganddyn nhw gynyrchiadau ac yna byddan nhw'n dweud, 'Yn amlwg, ceisiwch recriwtio'n lleol.' Wel, mae hynny'n iawn os oes gennych chi brosiectau yn eich ardal chi; os nad oes gennych brosiectau yn eich ardal chi, yna nid ydych chi'n cael eich recriwtio'n lleol mewn gwirionedd, ac nid ydych chi'n cael eich recriwtio yn Llundain ychwaith, lle mae'r swyddi. Dyna pam, fel yr wyf wedi'i nodi heddiw, mae cymaint o'r buddsoddiad yn mynd i sicrhau bod y rhain yn brosiectau ledled Cymru.

O ran y cyllid, mae'r holl gyllidebau, wrth gwrs, wedi dioddef toriadau. Rwy'n credu bod Llywodraeth Cymru, mewn gwirionedd, wedi cefnogi'r digidol, y creadigol a phopeth rwyf wedi bod yn siarad amdano heddiw, yn fwy na Llywodraethau eraill. Nid ydym wedi ei thorri o gwbl, mae gennym y gronfa £1.5 miliwn o hyd ac rydym yn dal i ddarparu 17 o brosiectau eleni, yn union fel yr ydym wedi gwneud mewn blynyddoedd blaenorol. Byddwn i'n dweud bod y toriadau, mewn gwirionedd, o fewn y portffolio, wedi bod yn ymwneud mwy â phethau fel Cyngor Llyfrau Cymru, yr ymwelais â nhw yn ddiweddar hefyd, a buom yn trafod sut mae hynny wedi cael effaith, ac yn amlwg wedi trafod dyfodol hwnnw. Ond o ran cyflawniad craidd Cymru Greadigol, fyddwn i ddim yn dweud ar hyn o bryd bod—. Rwy'n credu mewn gwirionedd ei fod wedi bod yn llwyddiannus iawn ac mae'r 17 prosiect nesaf bellach yn mynd i fynd hyd yn oed ymhellach na hynny.

Pan sonioch chi am y cyfraddau busnes a'r Ymddiriedolaeth Lleoliadau Cerddoriaeth Cymru, cwrddais â nhw hefyd, yn ddiweddar. Cawsom sgwrs dda iawn am bopeth rydych chi wedi'i ddweud, a dechreuais hiraethu am yr holl gyngherddau yr es i iddyn nhw o amgylch Cymoedd Cymru pan oeddwn i'n tyfu i fyny. Ac rydyn ni wedi colli llefydd fel Barfly a Gwdihŵ a phethau yng Nghaerdydd hefyd, lle byddai'r bandiau maint canolig i fach yna yn cael cyfle i werthu allan ar nos Wener a nos Sadwrn. Un o'r pethau wnaethon ni siarad amdano oedd bod gennym gigs stadiwm mawr iawn yn dod i Gaerdydd—mae gennym ni un heno, mae gennym ni un yr wythnos nesaf gyda Foo Fighters—a'r hyn y gellid ei wneud, mewn gwirionedd, i weithio gyda nhw a'r hyrwyddwyr hynny a'r stadia hynny i weld a oes ffordd y gallwn roi rhywbeth yn ôl i gerddoriaeth leol a cherddoriaeth ar lawr gwlad. Rwyf wir yn eu cefnogi gyda hynny wrth archwilio, yn ogystal ag adduned yr artist y maen nhw'n gofyn i artistiaid o Gymru ymuno â hi, ac rydw i hefyd yn mynd i'w helpu nhw i hyrwyddo hyn. Rwy'n credu bod hynny'n bwysig iawn ar gyfer y dyfodol hefyd.

Rwy'n gobeithio fy mod i wedi ymdrin â phopeth, ond os nad wyf, rwy'n fwy na pharod i gael sgwrs am hyn wedyn. Mae popeth rydych chi wedi'i ddweud yn creu pryder, ac i fod yn onest, dyma beth rydyn ni'n ceisio'i wneud gyda'r gronfa hon.

Diolch.

Yn y gogledd, gwnaeth Wrecsam a sir y Fflint gais i ddod yn barth buddsoddi ar gyfer gweithgynhyrchu uwch, diwydiannau creadigol a digidol. Yn ddiweddar, rwyf wedi clywed bod diwydiannau creadigol a digidol wedi cael eu diystyru ac nid oes ond siarad am weithgynhyrchu uwch erbyn hyn, sydd wedi bod yn bryder gwirioneddol. Yn y gogledd, mae llawer o botensial, mae gennym Theatr Clwyd, mae gennym stiwdios newydd yn cael eu hagor a llawer o gyrsiau yn cael eu cynnig yn Wrecsam a lleoedd eraill hefyd. O ran digidol, gwnaeth Wrecsam gais yn ddiweddar i fod yn ddinas diwylliant, ond roedd band eang, digidol yn broblem. Felly, mewn gwirionedd mae angen i ni gael hwnnw hefyd. Felly, Ysgrifennydd Cabinet, a fyddech chi'n gallu cyflwyno achos i ni gadw'r diwydiannau creadigol a'r digidol, yn ogystal â gweithgynhyrchu uwch ar gyfer y gogledd? Gallwn adeiladu ar hynny mewn gwirionedd.

Diolch yn fawr iawn am y cwestiwn. Ydyn, fel y sonioch chi, mae'r parthau buddsoddi yn rhaglen ar y cyd rhwng Llywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU, ac mae penderfyniadau'n cael eu gohirio ar hyn o bryd ar y rhaglen hon nes bod Llywodraeth newydd y DU yn ei lle. Bwriad y parthau buddsoddi oedd canolbwyntio ar fynd i'r afael â rhwystrau, fel y dywedoch chi, ar gyfer sectorau neu glystyrau â photensial o dwf uchel, a chael y math hwnnw o ffocws manwl.

Dewiswyd parth buddsoddi sir y Fflint a Wrecsam ar sail asesiad gwrthrychol ar y cyd gan Lywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU, gyda'r ardal yn dangos cryfderau penodol mewn gweithgynhyrchu uwch. Felly, yn y bôn, nid oedd y cynnig dan arweiniad y sector preifat yn cyd-fynd â'r ffocws hwnnw ac, yn y pen draw, ni chafodd ei ddiystyru o reidrwydd, dim ond nad oedd yn rhan o'r cytundeb ar gyfer y parth buddsoddi i fynd ymhellach. Felly, dyna'r diweddariad penodol ar y parth buddsoddi hwnnw. Fodd bynnag, yr hyn y byddwn yn ei ddweud yw nad yw'n golygu nad oes ymrwymiad llwyr i'r digidol, i'r creadigol yn y gogledd. Fel y soniais i yn fy ymatebion eraill heddiw, mae llawer o'r prosiectau sy'n cael eu cefnogi ac sy'n digwydd yng Nghymru yn digwydd yn y gogledd, ac rydym wir yn cefnogi hynny.

Roeddwn i hefyd eisiau tynnu sylw—ac mae hwn yn rhywbeth, efallai, y mae angen ei amlygu yn y gobaith y cawn y math yna o ddinas diwylliant a phethau—bod Gemau Talent Cymru yn rhaglen datblygu talent gemau ar lawr gwlad y mae Cymru Creadigol yn ei chefnogi mewn partneriaeth â phrifysgol Glyndŵr, a gefnogodd wyth cwmni yn 2023. Felly, byddwn yn fwy na pharod i anfon copi o honno atoch, dim ond i dynnu sylw at lawer o arloesi a busnesau sy'n sefydlu yn y sector hwn ac sy'n derbyn cefnogaeth gan Lywodraeth Cymru hefyd. Ond os nad yw wedi'i nodi fel sector allweddol yn y maes hwnnw, nid yw'n golygu nad oes pethau yn digwydd, a gadewch i ni gael sgwrs ddilynol oherwydd rwy'n gwbl ymrwymedig i sicrhau bod hynny'n digwydd yn y gogledd hefyd.

Gweinidog, diolch am eich datganiad heddiw. Rwy'n credu y byddaf yn datgan buddiant fel cyn-weithiwr llawrydd, ond rwy'n gwerthfawrogi'r pwyslais heddiw rydych chi wedi'i roi ar gyfranogiad y gweithlu llawrydd. A byddwn hefyd yn croesawu unrhyw archwiliad gyda Llywodraeth y DU, o ran unrhyw fath o system a fydd o fudd i bobl greadigol, ochr yn ochr â'r gwaith diddorol yng Ngogledd Iwerddon ynghylch yr incwm sylfaenol.

Felly, mae'r 'Cynllun Gweithredu Sgiliau Creadigol 2022-2025' tair blynedd yn ceisio mynd i'r afael ag anghenion sgiliau tri sector blaenoriaeth Cymru Greadigol—cerddoriaeth, sgrin a gemau, animeiddio a thechnolegau ymgolli—ac mae hynny i'w groesawu. Er bod y cyllid, drwy gronfa sgiliau creadigol o £3 miliwn mewn dwy rownd o ddyfarniadau gan Lywodraeth Cymru, yn cael ei groesawu'n fawr, mae'r dirwedd greadigol, fodd bynnag, yn parhau i gael ei thanseilio'n drwm gan gyni a thoriadau i gyllideb Cymru a'r gwariant cyhoeddus sy'n deillio o benderfyniadau ariannol Llywodraeth Dorïaidd y DU.

Yr un mor nodedig, serch hynny, yw'r pennu a'r penderfynu beirniadol, a wnaed yn strategol gan fodel cyngor celfyddydau Cymru ei hun, sydd ei hun yn chwarae rhan ganolog yn ffurf a chyfeiriad y daith i sgiliau Cymru a diwylliant Cymru. Er bod y camau cyllido newydd hyn i'w croesawu'n fawr, credaf fod angen inni hefyd fod yn wyliadwrus a pheidio â hyrwyddo unrhyw gamau sy'n achosi erydiad sectorau diwylliannol sefydledig yng Nghymru—er enghraifft, yr anrheithio presennol ym myd opera a theatr, a'r ehangder anhygoel o sgiliau'r sector, a nifer o swyddi'r cyflogwyr celfyddydol mwyaf hyn yng Nghymru.

Mae Coleg Brenhinol Cerdd a Drama Cymru hefyd yn ymgynghori i ddod â'i adran iau i ben erbyn mis Gorffennaf y tymor hwn, gan dynnu sylw at heriau ariannol sylweddol. Mae adran iau Coleg Brenhinol Cerdd a Drama Cymru, conservatoire iau Cymru, yn cynnig ystod lawn o gwricwla ar ddydd Sadwrn ar gyfer dysgu sgiliau, i'r rhai rhwng pedair a 18 oed. Mae'n gyfartal â'r Coleg Cerdd Brenhinol, Y Guildhall, yr Academi Gerdd Frenhinol a'r Royal Northern College of Music. Dyma'r hyn sydd gennym nawr.

Mae angen i chi ofyn eich cwestiwn nawr, os gwelwch yn dda.

Iawn, fe ddof i at fy nghwestiwn felly. O ran ailwerthuso'r cynllun sgiliau creadigol, gan gofio hefyd am ddatblygiad sgiliau allgymorth Opera Cenedlaethol Cymru, a oes unrhyw ystyriaeth yn y drydedd flwyddyn o sut y gwneir hynny, yn y dyfodol? Oherwydd rydym ni'n amlwg yn wynebu tanseilio sgiliau a chyfleoedd mewn modd difrifol mewn sectorau diwylliannol sefydledig hanfodol, fel y rhai yr ydw i wedi sôn amdanyn nhw yn ein conservatoire ac yn Opera Cenedlaethol Cymru. Diolch.

Diolch yn fawr iawn, Rhianon Passmore, am y cwestiynau hynny. Fel y dywedais, fe wn i fod hwn yn faes yr ydych chi'n angerddol iawn amdano. Nid yw'n dod o dan fy mhortffolio i, fel rwy'n siŵr eich bod yn deall, ond roedd arna i eisiau dweud fy mod i wir yn edmygu eich angerdd am hyn, ac rwy'n deall bod hwn yn gyfnod anodd iawn, iawn i'n lleoliadau cerddoriaeth, ond hefyd i addysgwyr yng Nghymru.

Fe glywsom ni, yn gynharach heddiw, fod y Prif Weinidog yn arfer canu'r trwmped a'r ffidil. Roeddwn i'n arfer canu'r clarinet, fel Mark Drakeford, yng ngherddorfa gymunedol Pontypridd. Roedd bob amser yn anrhydedd enfawr gallu mynd a chwarae yn y lleoliadau mwy hynny. Roedd yn wirioneddol arbennig. Ac mae cael y bobl hynny yn dod drwodd—y dilyniant yna—yn gwbl hanfodol. Felly, rwy'n derbyn yn llwyr yr hyn rydych chi'n ei ddweud.

O ran cerddoriaeth a phrentisiaethau, serch hynny, mae'n un o'r tair blaenoriaeth allweddol sydd gennym ni yn Cymru Greadigol. Mae gan y bobl y soniais i amdanyn nhw ar y panel cynghori ar sgiliau gyfoeth o arbenigedd yn y maes hwn, ac fe fyddan nhw'n dweud bod gennym ni lawer o bobl sy'n cymysgu cerddoriaeth, er enghraifft, a chynhyrchwyr, a fydd yn ymddeol yn fuan. Felly, mae hwn yn faes y mae gwir angen i ni ei hybu.

Fe soniais i'n gynharach wrth Tom Giffard am y sesiynau gwirio sain sy'n cael eu cynnal gyda phobl ifanc i'w hysbrydoli. Rwyf wedi sôn heddiw am y gefnogaeth yr ydym ni'n ei rhoi i'r projectau, gan ddod â House of the Dragon i ffilmio yng Nghymru. Mae'r holl bethau hyn, mewn gwirionedd, i roi hwb gwirioneddol i'r diwydiant hwn mewn gwirionedd ac i roi gobaith a sefydlogrwydd i bobl ar gyfer y dyfodol.

Fe hoffwn i ddweud hefyd o ran y prentisiaethau, nad ydw i wedi eu crybwyll, bod yn rhaid darparu o leiaf un lleoliad dan hyfforddiant ar bob cynhyrchiad a ariennir gan Lywodraeth Cymru i brentis o Criw, y cynllun prentisiaeth ar y cyd sy'n gweithredu nawr yn y gogledd a'r de. Fel y dywedais o'r blaen, mae hwn yn fodel cydnabyddedig o arfer gorau.

Ond nid mater o wahodd pobl draw yn unig yw hyn. Mae'n ymwneud â gwella sgiliau yn rhan o hynny. Mae hyn yn rhywbeth rwy'n ei glywed yn gyson. Fe hoffwn i wir ddweud diolch i'r bobl sy'n ymgysylltu â Llywodraeth Cymru a Cymru Greadigol, ac sy'n wirioneddol rannu eu gwybodaeth a'u harbenigedd ar lawr gwlad o ran hyn i gyd. Rydym ni'n gwrando, ac rwy'n siŵr y byddai llawer ohonyn nhw'n ategu'r hyn rydych chi wedi'i ddweud heddiw hefyd. Felly, diolch. 

Diolch i'r Gweinidog.