1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am ar 18 Mehefin 2024.
7. Pa gymorth a chyngor a roddir gan Lywodraeth Cymru i fusnesau bach yng Nghaerffili? OQ61291
Mae Llywodraeth Cymru yn sicrhau bod gan fusnesau bach fynediad at lawer iawn o gymorth, gan gynnwys trwy wasanaeth Busnes Cymru, sy'n helpu mentrau bach a chanolig i ddatblygu busnesau mwy cydnerth a datblygu eu harferion busnes.
Ddoe, fe ymwelais i â bar a bwtîc adnabyddus a phoblogaidd iawn ym Margoed sydd ond wedi bod ar agor am gyfnod byr iawn. Dirty Cowgirl yw ei enw. Mae wedi dod yn enwog iawn ym Margoed ac yn boblogaidd iawn. Ond nawr, yn anffodus, mae'n mynd i orfod gadael yr adeilad yng nghanol y dref oherwydd bod landlord y busnes yn gwerthu'r eiddo. Diolch byth, mae'r busnes wedi llwyddo i ddod o hyd i adeilad newydd yn Aberbargoed, ond bydd hyn yn golygu y bydd safle gwag arall ar Stryd Fawr Bargoed. Mae'r perchennog yn credu'n gryf y dylai fod gan denantiaid masnachol yr hawl i well cyfathrebu a mwy o dryloywder ynghylch unrhyw benderfyniadau gan landlordiaid i werthu eiddo a/neu droi tenantiaid allan. Mae hi'n credu y dylai hyn fod yn arbennig o wir os yw landlordiaid wedi elwa ar grantiau Llywodraeth Cymru neu awdurdod lleol i adfer ac adfywio eu heiddo. Felly, a all y Prif Weinidog ateb yr hyn y gall Llywodraeth Cymru ei wneud i helpu i roi mwy o sicrwydd deiliadaeth i fentrau bach a chanolig fel hyn a rhoi mwy o hawliau iddyn nhw o ran eu landlordiaid, yn yr un modd ag yr ydym wedi rhoi hwb priodol i hawliau tenantiaid mewn eiddo preswyl wedi'i rentu?
Dydw i ddim yn gyfarwydd â Dirty Cowgirl, na'r busnes, ond gan symud i ffwrdd oddi wrth y busnes unigol, mae pwynt ynghylch yr hyn rydym yn bwriadu ei wneud i adfywio a chynnal canol trefi—felly, nid dim ond ein dull 'canol trefi yn gyntaf' o gynllunio, ond y cyllid Trawsnewid Trefi sydd gennym ni—sef sicrhau bod ymdeimlad bywiog o le i fusnesau ac i drigolion canol trefi. Ond yn fwy na hynny, o ran y pwynt y mae'r Aelod yn ei godi am ddeddfwriaeth, fe ofynnodd Llywodraeth flaenorol y DU i Gomisiwn y Gyfraith adolygu Deddf Landlordiaid a Thenantiaid 1985, ac roedd hynny'n cynnwys tenantiaethau busnes. Felly, rydym yn edrych ymlaen at yr adolygiad sydd wedi dod, ac rydym yn edrych ymlaen at weithio gyda Llywodraeth y DU ar fater na ddylai fod yn ymwneud â gwleidyddiaeth plaid, ynghylch sut y gallwn ni edrych ar wahanol hawliau tenantiaid, gan gynnwys tenantiaid busnes, a'r hyn y gallai hynny ei olygu. Rwy'n derbyn pwynt yr Aelod ynghylch a oes buddsoddiad ychwanegol wedi bod gan y Llywodraeth yn y safle ei hun, ond byddwn i eisiau edrych ar hynny mewn ffordd gyflawn, ynghyd ag Ysgrifennydd y Cabinet dros Dai, Llywodraeth Leol a Chynllunio, o ran yr hyn y gallai fod ei angen, neu'r hyn a allai ein helpu ni i ddiwygio'r gyfraith, a'r cymorth ymarferol y gall hynny ei ddarparu i fusnesau.
Ac yn olaf, cwestiwn 8, Llyr Gruffydd.