3. A wnaiff yr Ysgrifennydd Cabinet amlinellu cynlluniau Llywodraeth Cymru i leihau'r defnydd o ffonau symudol mewn ysgolion? OQ61230

Rydym yn ymwybodol o effeithiau defnyddio ffonau symudol ar ymddygiad mewn ysgolion, a byddaf yn gweithio gydag ysgolion i sicrhau bod ganddynt bolisïau ar waith sy'n lleihau'r effeithiau hyn ac yn hyrwyddo dysgu.

Diolch yn fawr iawn, Ysgrifennydd y Cabinet. Ar hyn o bryd ffonau symudol yw un o'r rhwystrau mwyaf i addysg lwyddiannus, ac mae hyn yn rhywbeth y mae athrawon yn mynd i'r afael ag ef ledled y byd, nid yng Nghymru yn unig. Dylem gofio bod apiau cyfryngau cymdeithasol wedi'u cynllunio i fod yn gaethiwus i blant a phobl ifanc, ac o ystyried bod bron i 100 y cant o blant yn berchen ar ffôn symudol erbyn iddynt gyrraedd 12 oed, maent yn amlwg yn tynnu sylw disgyblion yn yr ystafell ddosbarth, ac rydym yn clywed hyn yn rheolaidd gan addysgwyr.

Canfu adroddiad gan Policy Exchange fis diwethaf fod ysgolion sy'n gwahardd ffonau symudol ddwywaith yn fwy tebygol o gael eu hystyried yn rhagorol gan Estyn neu Ofsted, ac roedd hyn er gwaethaf y ffaith bod gan ysgolion sydd â gwaharddiadau cyflawn ar ffonau symudol gyfran uwch o ddisgyblion sy'n gymwys i gael prydau ysgol am ddim nag ysgolion sydd â pholisïau llai cyfyngol. Mae'r dystiolaeth fod ffonau symudol yn tynnu sylw ac yn niweidiol iawn i berfformiad academaidd yn gadarn, ond mae yna gyfoeth enfawr o dystiolaeth hefyd sy'n dangos bod defnydd uchel o'r cyfryngau cymdeithasol yn cael effaith niweidiol ar iechyd meddwl pobl ifanc. Nod canllawiau Llywodraeth y DU a gyflwynwyd ym mis Chwefror yw atal disgyblion rhag defnyddio ffonau symudol yn ystod y diwrnod ysgol. Felly, pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i atal disgyblion rhag defnyddio ffonau symudol yn ystod y diwrnod ysgol, i leihau aflonyddwch, gwella ymddygiad a gwella iechyd meddwl pobl ifanc?

Diolch yn fawr, Gareth. Mae gan bron pob ysgol yng Nghymru bolisïau ffôn symudol sy'n gwahardd defnyddio ffonau symudol yn ystod gwersi, a dylid gorfodi canllawiau yn gyson gan holl staff yr ysgol a dylid sicrhau bod rhain yn cael cefnogi gan dîm arweinyddiaeth yr ysgol. Ond rydym yn credu ei bod yn bwysig fod yna elfen o ddisgresiwn i ysgolion yn hyn o beth, oherwydd, lle cânt eu rheoli'n briodol, mae athrawon yn dod o hyd i ffyrdd arloesol o integreiddio technoleg symudol i addysgu yn yr ystafell ddosbarth, ac ni fyddem eisiau gweld polisïau rhy gyfyngol yn cyfyngu ar allu athrawon i addysgu mewn ffyrdd creadigol. Yn ogystal â hyn, mae'n ofynnol yn ôl y gyfraith i gyrff llywodraethu sicrhau bod eu hysgolion yn dilyn polisïau sydd wedi'u cynllunio i hyrwyddo ymddygiad cadarnhaol, ac mae angen i'r polisi hwnnw adlewyrchu eu hamgylchiadau eu hunain, a gallai hynny gynnwys defnyddio ffonau symudol ar safle'r ysgol.

Roeddech chi'n sôn am y cyfryngau cymdeithasol a'u heffeithiau ar iechyd meddwl. Yn yr un modd â defnydd o ffonau symudol, mae yna fanteision ac anfanteision gyda'r cyfryngau cymdeithasol. Gall fod manteision hefyd, ac mae hynny wedi'i ddogfennu'n dda iawn gan academyddion, ond mae angen eu defnyddio'n ofalus. Dyna pam mai un o'r pethau a wnawn drwy ein cwricwlwm yw galluogi plant a phobl ifanc i ddysgu sut i ddefnyddio adnoddau digidol mewn ffordd graff, ac mae gennym hefyd amrywiaeth o wybodaeth ar 'Cadw'n ddiogel ar-lein' Hwb, lle mae gennym gyngor i ysgolion, dysgwyr a'u teuluoedd ar ystod o faterion digidol, gan gynnwys iechyd meddwl a llesiant, y rhyngrwyd, cydbwyso amser sgrin a'r cyfryngau cymdeithasol. Rydym hefyd yn bwrw ymlaen â'r cynllun gweithredu cenedlaethol ar gadernid digidol, sydd wedi'i gynllunio i wella diogelwch ar-lein a chadernid digidol ein plant a'n pobl ifanc yma yng Nghymru.