Part of the debate – Senedd Cymru am 5:14 pm ar 11 Mehefin 2024.
Diolch yn fawr iawn. Mae rhai cwestiynau ardderchog yn y fan yna, yr wyf yn credu bod llawer ohonom ni'n eu cydnabod yng nghanol ein trefi ein hunain wrth iddyn nhw fynd trwy lawer iawn o newid. Felly, rwy'n credu mai'r hyn y byddwn i'n debygol o dynnu sylw ato mewn ymateb i lawer o'r materion y gwnaethoch chi eu codi gyda mi yn y fan yna yw'r rhaglen Trawsnewid Trefi sydd gennym. Cychwynnwyd y rhaglen honno yn 2020 a dyna'r hyn rydym yn anelu at ei ddefnyddio i adfywio a datblygu canol trefi ledled Cymru mewn modd cynaliadwy, ac mae wedi ei hategu gan yr egwyddorion creu lleoedd y cyfeiriais atyn nhw yr wythnos diwethaf pan oeddem ni'n gwneud cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros yr economi, ac mae'n cyflawni'r ymrwymiad allweddol yn y rhaglen lywodraethu, sef £100 miliwn wedi'i ddyrannu dros dair blynedd rhwng 2022 a 2025 ar gyfer amrywiol weithgareddau cymwys. Felly, y gronfa ddatblygu yn rhannol, y grant creu lleoedd, a'r cyllid strategol hefyd.
O ran yr hyn roeddech chi'n ei ddweud am doiledau cyhoeddus, Joel James, mae hyn yn rhywbeth rwy'n poeni'n fawr amdano fy hun. Yr hyn sydd wedi bod yn drist iawn yw, fel arfer, cynghorau tref sydd wedi dod o hyd i'r arian—oherwydd bod cymaint o angen, onid oes yna—o fewn eu cyllidebau eu hunain i ddod o hyd i le i gael toiled cyhoeddus, sydd ddim yn rhad i'w redeg. Ac yna, pan fydd newid wedyn i'r dref, mae hynny fel petai'n mynd ar goll, a dyna pam rwy'n credu ei bod hi'n gwbl hanfodol cael lleisiau gwirioneddol allweddol, ein lleisiau ni a lleisiau Aelodau o'r Senedd hefyd, a lleisiau'r cynghorwyr yno, i sicrhau bob amser bod yr holl arian a'r grantiau rydw i newydd eu crybwyll, bod toiledau cyhoeddus bob amser wrth wraidd hyn. Mae angen mwy ohonyn nhw, rwy'n cytuno'n llwyr â chi, a byddaf yn ystyried hynny wrth symud ymlaen.
O ran y meysydd parcio, rwy'n gwybod bod nifer o gynghorau wedi neilltuo arian yn eu cyllidebau fel y gallan nhw gael ychydig oriau am ddim, o leiaf, efallai tair awr am ddim neu amser penodol o'r dydd, i geisio helpu canol trefi a'r sector manwerthu. Yn anffodus, rwy'n gwybod, oherwydd y pwysau ar gyllidebau ar hyn o bryd, bod llawer wedi gorfod tynnu hynny'n ôl, ond mae hynny'n rhywbeth rwy'n gwybod eu bod nhw'n gwrando ar y manwerthwyr amdano ac yn ceisio cydnabod bod cael y lle hwnnw i allu galw heibio a gwneud ychydig o bethau a phrynu cwpl o bethau yn gwneud gwahaniaeth enfawr.
O ran symud ymlaen, serch hynny, rwy'n obeithiol iawn ynghylch y Bil bysiau sydd ar ddod. Yn y pen draw, hoffwn weld, ac mae llawer o bobl yn dweud wrthyf yr hoffen nhw weld, mwy o gysylltiadau bysiau yn mynd tuag at ganol trefi, a gobeithio wedyn mynd ymlaen i'n gorsafoedd trenau a chael y cyswllt hwnnw hefyd, fel y gallwch chi fynd allan a mynd hyd yn oed ymhellach ac ymweld â chanol trefi eraill a manwerthu ledled Cymru.
Ac rwy'n credu bod llawer o'r hyn yr oeddech chi'n sôn amdano hefyd yn dod yn ôl i'r adfywio sy'n digwydd ar draws llawer o'n canol trefi a'n cyfleusterau hamdden ledled Cymru. Rwy'n credu bod y sector manwerthu yn wirioneddol hanfodol i hyn. Ym mhob trafodaeth rwyf wedi'i chael gyda nhw, maen nhw'n effro iawn i hyn. Mae'n ymwneud â sicrhau nad ydyn nhw'n cael eu taflu i'r cysgod gan y newydd a'r sgleiniog sy'n dod i mewn, neu hyd yn oed yr unedau newydd sy'n cael eu rhoi i mewn. Mae'n rhaid i ni sicrhau bod gan bawb lais. Ond diolch yn fawr iawn am eich cyfraniad, yn enwedig ar y toiledau cyhoeddus am ddim. Byddaf yn sicr yn cynnwys hynny yn fy nhrafodaethau â'r sector yn y dyfodol. Diolch.