4. A wnaiff yr Ysgrifennydd Cabinet ddatganiad am ystadegau diweddaraf y farchnad lafur ar gyfer Cymru a gyhoeddwyd gan y Swyddfa Ystadegau Gwladol fis Mai? OQ61202

Gan edrych ar draws yr ystod o ystadegau diweddaraf y farchnad lafur, mae’r ffynonellau data yn dangos sefyllfa gymysg, ond yn gyffredinol, mae Cymru a’r DU yn parhau i ddilyn tueddiadau tebyg gyda rhai arwyddion o dueddiadau sydd wedi bod yn gwella’n ddiweddar o ran gweithwyr cyflogedig yn arafu.

Diolch am eich ateb, Ysgrifennydd y Cabinet. Yn yr ystadegau hynny, nodwyd bod 28 y cant o Gymru yn economaidd anweithgar. Nawr, mae hwnnw'n ffigwr enfawr ac yn nifer enfawr o bobl heb fod yn gweithio. Ysgrifennydd y Cabinet, nid oes gennyf ddiddordeb mewn cael gêm o ping-pong gwleidyddol gyda chi heddiw, oherwydd y tu ôl i unrhyw un o'r ffigurau hynny, mae pobl go iawn â phrofiadau go iawn y mae angen inni eu cael yn ôl mewn gwaith cyn gynted â phosibl. Felly, Ysgrifennydd y Cabinet, a allwch chi amlinellu heddiw beth mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i annog pobl yn ôl i waith, pa raglenni sydd gennych i'w cael yn ôl i waith, oherwydd ar hyn o bryd, nid yw'n ymddangos bod y rhaglenni sydd gennych yn gweithio? Hoffwn wybod beth yw eich gweledigaeth ar gyfer gwella’r ffigurau hyn.

Wel, mewn gwirionedd, fel y soniais yn fy ateb i Sam Kurtz yn gynharach, credaf fod yr Aelod yn llygad ei le yn ei roi yn y termau hyn. Dyma unigolion nad yw eu bywydau mor gyflawn ag y gallent fod efallai o ran cyflogaeth oherwydd anweithgarwch economaidd, sef y pwynt a wneuthum i Sam Kurtz yn gynharach. Mae'n bwysig iawn ein bod yn cefnogi pob unigolyn i ffynnu yn y gwaith ac i gael mynediad at waith sy'n addas ar gyfer eu hanghenion a'u dyheadau.

Y pwynt roeddwn yn ei wneud yn gynharach iddo hefyd oedd yr effaith sylweddol ar raglenni cyflogadwyedd Llywodraeth Cymru a achoswyd yn sgil colli cyllid yr Undeb Ewropeaidd. Nid chwarae gemau gwleidyddol yw hynny, mae'n ffaith. Yn syml, dyna'r realiti ar lawr gwlad. Ond mae rhaglenni pwysig yr ydym yn eu defnyddio i gefnogi pobl yn ôl i waith, boed yn ReAct+, Cymunedau am Waith a Mwy i'r rheini sydd wedi bod yn ddi-waith hiraf ac sydd efallai’n wynebu heriau parhaus o ran dod o hyd i waith, ond hefyd, yn bwysig, gweithio gyda’r Adran Gwaith a Phensiynau, er enghraifft. Rydym yn aml yn gweld gwaith yn ymwneud â chymorth y Ganolfan Byd Gwaith yn rhan o'r cymysgedd, gydag Ailgychwyn yn rhan o'r cymysgedd hwn hefyd, a gwyddom mai cyfres o ymyriadau sy'n gweithio'n fwyaf effeithiol.

Credaf ei bod yn bwysig sicrhau, serch hynny, ein bod yn parhau i edrych ar ein rhaglenni cyflogadwyedd, ac rwy’n cynnal rhaglen adolygu ar hyn o bryd i weld sut y gellir eu haddasu yng ngoleuni amodau economaidd newidiol, i sicrhau eu bod yn parhau i gefnogi unigolion. Felly, byddaf yn dweud mwy am hynny yn nes ymlaen eleni, ac rwy'n gobeithio y cawn gyfle bryd hynny i gael dadl ehangach am hynny.