2. Datganiad a Chyhoeddiad Busnes

– Senedd Cymru am 2:24 pm ar 4 Mehefin 2024.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 2:24, 4 Mehefin 2024

Yr eitem nesaf fydd y datganiad a chyhoeddiad busnes. Y Trefnydd, felly, i wneud y datganiad hwnnw—Jane Hutt.

Photo of Jane Hutt Jane Hutt Llafur 2:25, 4 Mehefin 2024

Mae dwy ddadl a dau ddatganiad llafar wedi cael eu hychwanegu at agenda heddiw; mae'r teitlau i'w gweld yn agenda y Cyfarfod Llawn. Mae busnes drafft y tair wythnos nesaf wedi ei nodi yn y datganiad a'r cyhoeddiad busnes, sydd ar gael i Aelodau yn electronig.

Photo of Darren Millar Darren Millar Ceidwadwyr

(Cyfieithwyd)

Gweinidog, a gaf i alw am ddatganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gofal Cymdeithasol am yr adroddiad gan Goleg Brenhinol y Seiciatryddion i wasanaethau iechyd meddwl ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr? Rwy'n credu bod yr adroddiad a gafodd ei gyhoeddi'n ddiweddar yn hynod ofidus. Canfu fod llai na hanner yr 84 o argymhellion a gwelliannau allweddol a gafodd eu haddo oherwydd argymhellion yn dilyn adolygiadau annibynnol yn y gorffennol i wasanaethau iechyd meddwl heb eu gweithredu eto. Ac, o ganlyniad i hynny, mae cleifion wedi bod yn dod i niwed ac maen nhw hyd yn oed wedi colli eu bywydau o ganlyniad i anallu arweinwyr lleol ac, yn wir, Llywodraeth Cymru wrth allu ymdrin â'r problemau yn y bwrdd iechyd hwnnw sydd mewn trafferthion.

Roedd hi'n 2013 pan ddarllenom ni yn gyntaf yr adroddiad gwarthus i'r sefyllfa yn Tawel Fan. Rydyn ni wedi darllen adroddiadau am y gwasanaethau gwael iawn sy'n cael eu darparu gan uned Hergest, ac rydyn ni wedi cael sawl adroddiad ers hynny yn dweud bod angen gwella pethau o hyd. Pam ar y ddaear ydy hi'n cymryd cymaint o amser i'r bwrdd iechyd hwn, sydd mewn mesurau arbennig, ymdrin â'r materion hyn, a beth ar y ddaear ydy Llywodraeth Cymru yn ei wneud i ddatrys y pethau hyn? Mae pobl yn haeddu gwybod, a dyna pam rwy'n credu bod angen datganiad brys arnon ni. 

A gaf i hefyd ofyn am ail ddatganiad, os gwelwch yn dda, gan Weinidog yr economi am yr adroddiad gan Croeso Cymru yr wythnos diwethaf, a wnaeth ddarganfod bod pobl yn cael eu perswadio i beidio â dod i Gymru fel ymwelwyr oherwydd polisi terfyn cyflymder 20 mya diofyn Llywodraeth Lafur Cymru yng Nghymru? Mae hyn yn bryder sylweddol i bobl yn y gogledd, yn enwedig yng Nghonwy a sir Ddinbych, sy'n dibynnu'n helaeth ar yr economi ymwelwyr, ac mae'n rhaid i ni wneud rhywbeth i sicrhau nad ydyn ni'n gweld gostyngiad sylweddol yn nifer yr ymwelwyr o ganlyniad i barhad y polisi lloerig hwn. Diolch.

Photo of Jane Hutt Jane Hutt Llafur

(Cyfieithwyd)

O ran iechyd meddwl, wrth gwrs, rydych chi'n cyfeirio at yr adroddiad a gafodd ei gomisiynu gan Goleg Brenhinol y Seiciatryddion yn 2023, ac roedd hynny i gynnal yr adolygiad hwnnw o bedwar adolygiad iechyd meddwl blaenorol a hefyd ystyried i ba raddau yr oedd argymhellion wedi'u cwblhau—wedi'u hymwreiddio a'u cwblhau. Nawr, mae'r adroddiad hwnnw wedi'i gwblhau ac—yn amserol iawn—cafodd ei gyflwyno i'r bwrdd iechyd yn ei gyfarfod ar 30 Mai. Felly, mae yno o'u blaenau nhw o ran adolygiad y bwrdd iechyd o'r argymhellion hynny a'u gweithrediad. 

Rwy'n credu ei bod hefyd yn bwysig, ac efallai eich bod chi'n ymwybodol o hyn fel Aelod lleol, bod Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr wedi cyfarfod â grŵp bach o gynrychiolwyr o deuluoedd sydd â phrofiad o wasanaethau iechyd meddwl yn y bwrdd iechyd ar 20 Mai 2024 i drafod canfyddiadau adroddiad y Coleg Brenhinol cyn ei gyhoeddi. Ac mae'n bwysig iawn bod y drafodaeth honno wedi'i chynnal gyda'r teuluoedd hynny, dim ond yn ystod y pythefnos diwethaf, a bod y bwrdd iechyd, unwaith eto, wedi ymddiheuro i'r rhai y gwnaeth fethiannau'r gorffennol effeithio arnyn nhw, a hefyd bod y teuluoedd wedi cynnig eu barn. Cafodd eu pryderon, wrth gwrs, eu mynegi yn y cyfarfod hwnnw, ac roedd yr alwad am atebolrwydd, tryloywder ac onestrwydd gan y teuluoedd hynny'n bwysig. Rwy'n credu bod ymateb wedi bod gan y cyfryngau i hynny, diddordeb yn hynny, ond tystiolaeth dda o weithredu o ran 37 o gyfanswm o 84 o argymhellion yn y pedwar adroddiad allanol. 

A hefyd, wrth gwrs, maen nhw wedi cyfweld â chadeirydd y bwrdd iechyd ac mae cyfryngau wedi rhoi cryn sylw i'r adroddiad, yn ogystal ag ymgysylltu rhwng y Prif Weinidog ac unigolyn a geisiodd gyflwyno copi caled o'r adroddiad iddo. Felly, mae llawer o ymgysylltu â'r bwrdd iechyd nawr, a chadeirydd y bwrdd iechyd—sy'n ymgysylltiedig iawn wrth iddo fynd i'r bwrdd ar 30 Mai. Felly, mae'n amserol i'w godi heddiw, ond, yn amlwg, mae'n ymwneud â gweithredu, ac mae Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gofal Cymdeithasol, wrth gwrs, yma gyda ni heddiw.

Wel, wrth gwrs, o ran y ddadl 20 mya, rwy'n credu eich bod chi wedi cymryd rhan, Darren Millar, yn y ddadl bwysig a gafodd ei chynnal ar 22 Mai, ac roedd yn ddadl bwysig, ac, wrth gwrs, Ysgrifennydd y Cabinet dros Ogledd Cymru a Thrafnidiaeth a ymatebodd gan ei gwneud yn glir iawn, yn ei holl sgyrsiau, ei fod yn rhoi cymunedau wrth wraidd ein hystyriaeth gan wrando ar leisiau dinasyddion, a hefyd, gan wrando ar yr holl bartneriaid hynny sy'n ymgysylltu â hyn. Ac roedd yn ddadl gadarnhaol iawn, ac rwy'n siŵr y byddwch chi'n cytuno â hynny. 

Ond yr hyn yr oedd mor bwysig oedd bod hyn yn bwysig iawn i ymwelwyr, a bod yn rhaid i bobl deimlo'n ddiogel wrth deithio, gan gynnwys cerddwyr a beicwyr, gan fod cymaint o'n hymwelwyr yn gerddwyr a beicwyr. A dywedodd ei fod eisiau gweld y dull wedi'i dargedu hwnnw o 20 mya ar ffyrdd lle mae defnyddwyr ffyrdd agored i niwed yn cymysgu â thraffig trwm, ac, wrth gwrs, mae hynny'n hanfodol o ran cael cymuned groesawgar a diogel i'n twristiaeth ac i'n hymwelwyr ni, oherwydd, yn olaf, mae'n rhaid i mi ddweud, Llywydd, prif amcan, unwaith eto, y polisi o 20 mya yw achub bywydau a lleihau anafiadau ar ein ffyrdd ni. A dyna'r hyn y mae ein hymwelwyr ni eisiau pan eu bod yn dod i Gymru. Ac, wrth gwrs, nawr rydyn ni'n bwrw ymlaen â mireinio'r polisi, sy'n ymwneud ag ymgysylltu â'r 22 awdurdod lleol a sut maen nhw'n ymgynghori hefyd, gan edrych ar hynny o safbwynt Cymru gyfan yn wlad groesawgar ac agored a diogel.

Photo of Heledd Fychan Heledd Fychan Plaid Cymru 2:31, 4 Mehefin 2024

(Cyfieithwyd)

Trefnydd, ar drywydd tebyg, rwyf i hefyd yn canolbwyntio ar ddiogelwch cerddwyr, a hoffwn i ofyn am ddatganiad, os gwelwch yn dda, gan Ysgrifennydd y Cabinet dros drafnidiaeth ynghylch bwrw ymlaen â'r argymhellion a gafodd eu gwneud yn adroddiad y tasglu parcio ar balmentydd. Yn amlwg, cafodd hynny ei ohirio tan eleni, a oedd yn ddealladwy o safbwynt pwysau ar lywodraeth leol, ond mae'r oedi wedi effeithio ar lawer o bobl, fel y rhai sy'n defnyddio cadeiriau olwyn, y rhai â nam ar eu golwg, y rhai sy'n defnyddio bygis, neu gerddwyr, pob un yn dweud bod parcio ar balmentydd yn broblem fawr. Yn amlwg, yng nghymunedau'r Cymoedd, rydyn ni'n gwybod bod honno'n her enfawr, oherwydd pe na bai pobl yn parcio ar balmentydd, yna byddai materion eraill. Ond, mewn ardaloedd eraill, mae'n bosibl ac mae'n cael effaith arnyn nhw. Felly, rwyf i wedi cael y cais hwn gan nifer fawr o etholwyr: pryd fyddwn ni'n gweld cynnydd i sicrhau, o ran y rhai sy'n parcio'n hunanol, sy'n golygu na all pobl ddefnyddio palmentydd yn ddiogel, fod y bobl hynny'n gallu gweld camau gweithredu a chynnydd ar hyn?

Photo of Jane Hutt Jane Hutt Llafur 2:33, 4 Mehefin 2024

Wel, diolch yn fawr am eich cwestiwn pwysig iawn, achos mae yn gwestiwn pwysig. 

Photo of Jane Hutt Jane Hutt Llafur

(Cyfieithwyd)

Mae'n rhaid i ni ystyried hyn wrth edrych ar ddiogelwch ein cerddwyr, fel y dywedwch chi. A dyna lle mae parcio ar balmentydd yn beryglus, a dyna pam, wrth gwrs, mae hyn yn rhywbeth a gafodd ei gyflwyno gan y cyn Weinidog trafnidiaeth. A nawr, yn sicr fe wnaf i godi hyn gydag Ysgrifennydd y Cabinet dros Ogledd Cymru a Thrafnidiaeth i gael yr wybodaeth ddiweddaraf o ran ble yr ydyn ni gyda hyn o ran cyflawni. 

Photo of Mike Hedges Mike Hedges Llafur

(Cyfieithwyd)

Rwy'n gofyn am ddau ddatganiad. Y cyntaf yw diweddariad ar drwyddedu a rheoli Airbnb. Mae pryderon bod Airbnb yn lleihau faint o lety preifat sydd ar gael i'w rentu ac yn effeithio ar lety gwyliau traddodiadol. A gawn ni ddatganiad i nodi pa gynnydd sydd wedi'i wneud o ran creu cofrestr o bob math o lety i ymwelwyr a chael rheolaethau cynllunio ar greu lletyau Airbnb, a phryd y bydd Bil drafft ar y cynigion hyn yn cael ei gynhyrchu?

Yn ail, mae disgyblion yn ysgol Hafod yn Abertawe wedi cysylltu â mi, sy'n pryderu am gost llogi bws sy'n hygyrch i gadair olwyn i fynd â'r plant i nofio. Mae'n sylweddol ddrytach na bws nad yw'n hygyrch i gadeiriau olwyn. A gaf i ofyn am ddatganiad gan y Llywodraeth am ddarpariaeth a chost bysiau sy'n hygyrch i gadeiriau olwyn?

Photo of Jane Hutt Jane Hutt Llafur 2:34, 4 Mehefin 2024

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr, Mike Hedges. Fe wnaethoch chi godi pwynt pwysig iawn am effaith Airbnb, ac, yn amlwg, y dystiolaeth yw ei fod yn lleihau faint o letyau preifat sydd ar gael i'w rhentu, ac mae hefyd yn effeithio ar letyau gwyliau traddodiadol hefyd. Ac rwy'n credu ei bod yn ddefnyddiol ystyried adroddiad Sefydliad Bevan ar letyau gwyliau yn y sector rhentu preifat. Ac, wrth gwrs, mae hyn yn eithaf rhanbarthol a lleol—Gwynedd yw'r awdurdod lleol sydd â'r niferoedd mwyaf wedi'u rhestru fel lletyau Airbnb, ac yna sir Benfro a Phowys. Mae llai, llawer llai, yng Nghymoedd y de. Ond mae'n ymddangos bod llawer ohonyn nhw, rwy'n credu, o'r adroddiad hwnnw, o'r rhestrau 21,000 a mwy ar Airbnb, bod 14,000 a mwy yn addas ar gyfer byw ynddyn nhw yn yr hirdymor, sy'n profi bod—. Dyna 1 y cant o stoc anheddau Cymru. Ar gyfer Gwynedd, mae'n 4.6 y cant; sir Benfro, 3.7 y cant; a Cheredigion, 3.1 y cant.

Mae'n rhywbeth yr ydyn ni'n bwriadu datblygu cynllun arno, lle mae'n rhaid i bob darparwr llety ymwelwyr ddangos ei fod yn cadw at rai gofynion i weithredu. Rydyn ni wedi sôn am ddiogelwch i'n hymwelwyr. Rydyn ni eisiau dangos i ymwelwyr â Chymru y pwysigrwydd yr ydyn ni'n ei roi ar eu diogelwch, ond mae hynny'n ymwneud â safonau, onid ydyw, yn y sector twristiaeth? Ac yna, wrth gwrs, rydyn ni erbyn hyn yn edrych tuag at ddull graddol o weithredu, gan ganolbwyntio i ddechrau ar gynllun cofrestru statudol ar gyfer pob darparwr llety, gan fwriadu cefnogi polisïau ehangach eraill Llywodraeth Cymru, fel cynllun ardoll ymwelwyr ac amcanion tai ehangach. Mae'n bwysig, rwy'n credu, edrych yn ôl ar y datganiad a gafodd ei wneud ar 9 Ionawr 2024—datganiad llafar ar gynnydd o ran ymdrin â mater Airbnb. Rydyn ni wedi newid rheoliadau cynllunio i ganiatáu i awdurdodau cynllunio lleol reoli newid defnydd cartrefi parhaol i lety tymor byr. Ac mae'n ddiddorol ystyried cyngor sir Gwynedd, sydd wrthi'n cyflwyno rheolaethau lleol gan ddefnyddio'r pwerau yma, ac mae eraill yn edrych ar hyn. A nawr mae Lloegr yn dilyn yr arweiniaeth y mae Cymru wedi'i rhoi. Felly, diolch i chi am roi'r cyfle i ni roi'r wybodaeth ddiweddaraf am hynny.

Ond fe wnaethoch chi hefyd godi materion pwysig o ran hygyrchedd cerbydau gwasanaeth cyhoeddus. Nid yw'r rheoliadau wedi'u datganoli i Gymru ac mae Adran Drafnidiaeth Llywodraeth y DU yn dal yn eu harwain. Mae'r rheoliadau hynny'n berthnasol i bob cerbyd gwasanaeth cyhoeddus newydd—bysiau neu goetsys—sydd wedi'u cyflwyno ers 2000 yng Nghymru, Lloegr a'r Alban, gyda gallu penodol. Nawr, yn bwysig, mae'n bwysig bod pob bws un llawr maint llawn dros 7.5 tunnell yn gwbl hygyrch o fis Ionawr 2016, a phob un deulawr o Ionawr 2017, ac mae wedi bod yn ofynnol iddyn nhw gael mynediad i gadeiriau olwyn o 1 Ionawr 2005. Mae'n bwysig gweld hyn o ran sut mae'n rhaid i'r gweithredwyr gydymffurfio â'r Rheoliadau Hygyrchedd Cerbydau Gwasanaethau Cyhoeddus. Felly, mae'n ymwneud â ni'n gweithredu'n rhagweithiol. Rydyn ni wedi sôn am fod yn rhagweithiol, gan ymgysylltu â Llywodraeth y DU a'r Adran Drafnidiaeth ar y mater hwn. Ond rwy'n ymwybodol iawn o'r ffaith bod gennym ni dasglu hawliau anabledd, sydd erbyn hyn yn cael ei gyd-gadeirio gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Ddiwylliant a Chyfiawnder Cymdeithasol. Roeddwn i'n gyd-gadeirydd gyda'r Athro Debbie Foster, ac roedd gennym ni grŵp trafnidiaeth gweithgar iawn, gweithgor teithio'r tasglu—pobl anabl yn dweud wrthyn ni sut beth ydyw, ac yn cynhyrchu argymhellion i gefnogi trafnidiaeth gynhwysol a hygyrch, ac rwy'n siŵr y bydd y rhain yn cael eu gweithredu.

Daeth y Dirprwy Lywydd (David Rees) i’r Gadair.

Photo of Sam Rowlands Sam Rowlands Ceidwadwyr 2:38, 4 Mehefin 2024

(Cyfieithwyd)

Trefnydd, hoffwn i alw am ddatganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros iechyd ar ddarpariaeth meddygon teulu mewn ardaloedd gwledig. Mae ymateb wedi'i rannu gyda mi i gais rhyddid gwybodaeth gan Bartneriaeth Cydwasanaethau GIG Cymru, sy'n dangos mai dim ond un safle gofal sylfaenol bach sydd wedi'i adeiladu yng Nghymru yn ystod y 10 mlynedd diwethaf. Mae'r diffyg buddsoddi hwnnw'n peri eithaf pryder, yn sicr o ystyried yr effaith anghymesur y gall meddygfeydd llai ei chael pan fyddan nhw'n cael eu hadeiladu mewn cymuned wledig. Mae hefyd yn peri pryder bod 99 o feddygfeydd teulu ledled Cymru wedi cau yn ystod y blynyddoedd diwethaf, sy'n creu rhwystr arall i'r cymunedau gwledig hynny. Un enghraifft sy'n codi yn fy rhanbarth i yw meddygfa Hanmer, sydd wedi'i chynnwys yn ddiweddar mewn rhaglen deledu ar Channel 4, sy'n tynnu sylw at ansawdd y gofal y mae pobl yn ei dderbyn yno, ond hefyd yn tynnu sylw at y ffaith nad yw'r safle'n addas i'r diben a bod angen buddsoddi. Mae pobl leol yn rhwystredig ar gyflymder y cynnydd, sy'n boenus o araf. Felly, hoffwn i gael datganiad yn ymdrin â'r hyn sy'n cael ei wneud i ddod â'r gwasanaethau meddygon teulu hynny yn agosach at bobl sy'n byw yng nghefn gwlad Cymru. Diolch yn fawr iawn.

Photo of Jane Hutt Jane Hutt Llafur 2:39, 4 Mehefin 2024

(Cyfieithwyd)

Diolch am y cwestiwn hwnnw. Mae mynediad at wasanaethau gofal sylfaenol yn hanfodol, gan ei fod yn rhoi gwell mynediad at feddygon, nyrsys, deintyddion, optometryddion a'r holl weithwyr iechyd proffesiynol eraill hynny sy'n hanfodol i drawsnewid gwasanaethau, ac mae'n ymrwymiad gan y Llywodraeth.

Rwy'n credu ei bod yn bwysig dweud, ar gyfer y cofnod, fod meddygon teulu, bob mis, yn cysylltu â 322,000 o bobl yn y gogledd. Maen nhw'n atgyfeirio 30,000 o bobl at ysbytai ar gyfer gofal eilaidd bob mis. Roedd y Prif Weinidog yn ymateb i gwestiwn ar hyn yn gynharach. Hefyd, y ffaith yw bod yna feddygfeydd sydd wedi wynebu heriau diweddar o ran staffio ac mae cymhellion ariannol ar gyfer hyfforddi meddygon teulu yng Nghymru. Mae'r cynllun cymhelliant wedi'i dargedu yng Nghymru yn rhoi £20,000 i hyfforddeion meddygon teulu i ymgymryd â swyddi hyfforddi yn y gogledd, Ceredigion, sir Benfro neu Bowys. Fe wnaf i ond dweud, o ran un ganolfan feddygol benodol, Canolfan Feddygol y West End, fod meddyg teulu newydd yn dechrau'r wythnos hon, yr wythnos sy'n dechrau 3 Mehefin, a dau arall o fewn y misoedd nesaf. Felly, mae hynny'n dangos yr ymdrechion mawr sy'n cael eu gwneud gan dîm y practis i ymgysylltu â recriwtio, i ymgysylltu â'r gymuned i wneud gwelliannau. Yn amlwg, mae'r Ysgrifennydd Cabinet a'i swyddogion yn adolygu'r cynnydd i wella staffio parhaol nid yn unig ar gyfer y practis hwnnw, ond trwy bractisau eraill i sicrhau bod y gwasanaethau meddygon teulu hynny mewn ardaloedd gwledig yn cael eu cefnogi.

Photo of Gareth Davies Gareth Davies Ceidwadwyr 2:41, 4 Mehefin 2024

(Cyfieithwyd)

Hoffwn i gael datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Lywodraeth Leol, Tai a Chynllunio ar y ffaith bod Cyngor Sir Ddinbych wedi newid biniau glas ailgylchu cymysg i system blwch troli â thair lefel lle mae'n rhaid gwahanu gwastraff—yn flaenorol, roedd yn system gymysg. Mae'r system newydd wedi'i chyflwyno ddydd Llun yr wythnos hon, er mawr siom i drigolion ledled sir Ddinbych. Fy mhryder cychwynnol i yw bod y penderfyniad wedi'i wneud heb ganiatâd trigolion, nad ydyn nhw'n hoffi'r system biniau newydd o gwbl. Yr angen i gynyddu cyfraddau ailgylchu yw'r rheswm dros y newid, ond mae gan sir Ddinbych eisoes un o'r cyfraddau ailgylchu gorau yng Nghymru, sef 65.9 y cant. Felly, rwy'n credu mai'r gwir reswm dros y newid yw eu hawydd i dorri costau, ac rwy'n siŵr bod yr arian a gafodd ei gynnig gan Lywodraeth Cymru hefyd yn gymhelliant ar gyfer y newid hefyd. Mae'n amlwg iawn y bydd y biniau newydd hyn, mewn gwirionedd, yn annog pobl i beidio ailgylchu gan y byddai'n well gan lawer o drigolion daflu eu sbwriel i'r bin cyffredinol na threulio amser yn twrio trwy wastraff, gan ei wahanu i wahanol adrannau. Felly, a gaf i ddatganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Lywodraeth Leol, Tai a Chynllunio ar safbwynt Llywodraeth Cymru ar Gyngor Sir Ddinbych yn bwrw ymlaen â pholisïau amhoblogaidd heb gydsyniad preswylwyr?

Photo of Jane Hutt Jane Hutt Llafur 2:42, 4 Mehefin 2024

(Cyfieithwyd)

Rydych chi eisoes wedi cydnabod y cyfraddau ailgylchu da yn sir Ddinbych. Gadewch i ni ddiolch i ddinasyddion sir Ddinbych, a'r awdurdod lleol o ran arweinyddiaeth, am gyflawni'r cyfraddau da hynny. Mae Cymru ar flaen y gad yn fyd-eang o ran cyflawni ailgylchu. Gobeithio eich bod chi'n falch o hynny hefyd. Mewn gwirionedd, mewn llawer o awdurdodau, gan gynnwys yr un yr wyf i'n byw ynddo, mae trigolion ledled Cymru wedi ymateb i'r newidiadau yn y trefniadau ar gyfer ein hailgylchu. Mae'n bwysig ein bod ni'n cydnabod bod gwahanu yr ailgylchu yn bwysig ar gyfer cyrchfan y nwyddau hynny i'w hailgylchu, ac mae awdurdodau lleol yn rhoi llawer o gefnogaeth. Mae rhai awdurdodau wedi bod yn gwneud hyn ers degawdau, neu yn sicr ddegawd neu ddwy. Felly, mae sir Ddinbych yn adennill tir mewn gwirionedd. Rwy'n credu y byddwch chi'n gweld y bydd pobl yn addasu iddo. Mae'n rhywbeth sy'n arfer gorau ac mae'n cael ei gyflwyno'n llwyddiannus ledled Cymru. Ac, wrth gwrs, mae hi eto, drwy'r ffyrdd y mae ailgylchu erbyn hyn yn mynd rhagddo yng Nghymru, yn sicrhau y bydd Cymru—fel rwy'n siŵr y bydd sir Ddinbych a dinasyddion sir Ddinbych yn cydnabod—ar flaen y gad yn y cyfraddau ailgylchu rhagorol hynny.

Photo of Laura Anne Jones Laura Anne Jones Ceidwadwyr

(Cyfieithwyd)

Diolch, Dirprwy Lywydd. Hoffwn i ofyn am ddatganiad, os gwelwch yn dda, Trefnydd, gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Ddiwylliant, Chwaraeon a Chyfiawnder Cymdeithasol ar fapio cyfleusterau chwaraeon yng Nghymru. Mae'n amlwg o sgyrsiau gyda chyrff a sefydliadau chwaraeon ei bod ar hyn o bryd yn anodd iawn dod o hyd i restr glir o gyfleusterau chwaraeon ledled Cymru a hyd yn oed yn anoddach ddod o hyd iddyn nhw ar unrhyw fath o fap. Mae'r Llywodraeth hon yn honni ei bod eisiau annog pobl i gymryd rhan mewn chwaraeon, dyrchafu ein sêr chwaraeon yn y dyfodol, lleihau'r gyfradd gordewdra, a sicrhau bod gennym ni Gymru iach. Felly, yn sicr, mae mapio lle mae cyfleusterau chwaraeon mewn gwirionedd yn hanfodol er mwyn sicrhau cydraddoldeb darpariaeth i bawb yng Nghymru. Ar hyn o bryd, nid oes unrhyw wybodaeth ar gael. Felly, byddwn i'n ddiolchgar os gallai Ysgrifennydd y Cabinet dros chwaraeon roi datganiad ysgrifenedig neu ar lafar ar fapio cyfleusterau yng Nghymru. Diolch.

Photo of Jane Hutt Jane Hutt Llafur

(Cyfieithwyd)

Mae cyfleusterau chwaraeon yn hanfodol, onid ydyn nhw, y ddarpariaeth yn lleol ac yn genedlaethol. Maen nhw'n allweddol i alluogi chwaraeon, iechyd corfforol a lles, yn enwedig ar gyfer ein plant a'n pobl ifanc. Eto, mae gan awdurdodau lleol swyddogaeth hanfodol o ran darpariaeth a chymorth, er ei bod hi'n anodd iawn ac maen nhw dan bwysau mawr, oherwydd y cyni a'r diffyg cyllid gan Lywodraeth y DU i Lywodraeth Cymru, ac oddi yno i awdurdodau lleol, i gynnal a gwella cyfleusterau chwaraeon. Ond a gaf i ddweud hefyd fod Chwaraeon Cymru â rhan bwysig iawn hefyd? Mae'r cyllid a ddaw drwy Chwaraeon Cymru yn hawdd iawn ei gael, a darperir gwybodaeth hefyd am y cyfleusterau chwaraeon yn lleol, yn rhanbarthol ac yn genedlaethol.

Rwy'n credu ei bod hi'n bwysig edrych ar hyn o safbwynt ein hysgolion hefyd. Roeddem ni'n meddwl yn gynharach am y rhaglen drawsnewidiol o ddatblygiad ysgolion, ac, mewn gwirionedd, mae llawer o'r ysgolion newydd hynny sydd gennym ni—cynradd ac uwchradd—hefyd nid yn unig wedi cael eu cyfleusterau chwaraeon eu hunain, o'r radd flaenaf, ond maen nhw ar gael i'r gymuned hefyd, a dyna sy'n bwysig iawn. Ond rwy'n siŵr y bydd Ysgrifennydd y Cabinet dros Ddiwylliant a Chyfiawnder Cymdeithasol yn ystyried, o ran ei phortffolio hi, y cysylltiadau pwysig iawn, wrth gwrs, rhwng darparu'r wybodaeth honno, darparu'r cyfleusterau, a phwysigrwydd hygyrchedd, yn enwedig i'n plant a'n pobl ifanc, ond i'n hoedolion hefyd, gan eu bod nhw'n cymryd rhan nid yn unig eu hunain o ran mwynhau cymryd rhan mewn unrhyw chwaraeon, ond wrth fwynhau cefnogi eu plant a'u pobl ifanc ar ochr y maes chwarae ac mewn hyfforddiant, fel mae llawer ohonyn nhw'n gwneud.