Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:01 pm ar 4 Mehefin 2024.
Rwy'n credu bod un neu ddau o wahanol bethau, i geisio mynd i'r afael â chwestiynau a phwyntiau'r Aelod yn uniongyrchol. Ceir pwynt ynglŷn â sut rydych chi'n cysylltu data ar gyfer pryd mae pobl yn mynd i mewn i'r gweithlu a sut y gallwch chi olrhain ble maen nhw, a sut rydych chi'n gwneud hynny'n llwyddiannus, a deall lle maen nhw wedi cyflawni cymhelliant. Yn wir, cytunwyd ar gymhellion ar gyfer hyfforddiant athrawon ar sail drawsbleidiol yn ystod y rhan fwyaf o oes datganoli, cydnabyddiaeth bod angen i chi gael cymhellion i ddod â phobl i mewn i'r gweithlu athrawon, ac yna yn benodol ar draws amrywiaeth o bynciau. Felly, dyna pam rydym ni'n cynnal gwerthusiad i ddeall yn fwy bwriadol, ar ôl cyfnod o gymhellion, pa mor llwyddiannus fu hynny. Mae angen i ni ddeall hefyd heb y cymhellion hynny, lle byddem ni wedi bod gyda'r gweithlu sydd ei angen arnom i wybod beth mae pob un ohonom ni eisiau ei weld ar gyfer plant a phobl ifanc.
Felly, dyna pam mae'r ymchwil yn bwysig, ond byddwn yn dweud yn y pynciau sydd gennym ni—amrywiaeth o wyddorau, dylunio a thechnoleg, TGCh, mathemateg, ieithoedd tramor modern, ffiseg, Cymraeg ac unrhyw un o'r pynciau hynny drwy gyfrwng y Gymraeg—rydym ni'n gwybod bod angen mwy o weithlu arnom ni. Mae'n her i addysg cyfrwng Saesneg ac, yn wir, addysg cyfrwng Cymraeg ar gyfer yr uchelgeisiau yr ydym ni'n eu rhannu. Nawr, i gyrraedd yno, mae'n rhaid i chi ddeall sut rydych chi'n cael athrawon ac yna eu cadw. Mae'n rhannol am y cam cychwynnol am gymhellion, rwy'n credu. Mae hefyd yn rhannol am yr amgylchedd yn yr ystafell ddosbarth. Mae hefyd yn ymwneud yn rhannol â sut maen nhw'n cael eu cefnogi a'r diwygiadau yr ydym ni'n eu gwneud ar newid ein cwricwlwm. Mae llawer o athrawon eisiau dod i Gymru yn gadarnhaol oherwydd y daith yr ydym ni arni, ac mae angen iddo weithio i wneud yn siŵr bod pobl ifanc yn cael y dechrau gorau mewn bywyd drwy'r 1,000 o ddiwrnodau cyntaf, ac i fyd addysg.
Felly, byddwn, mi fyddwn yn edrych ar yr ymchwil a'r dystiolaeth sydd yno. Y rhan hanfodol yw: sut ydym ni'n cael y gweithlu sydd ei angen arnom ni i ddeall sut rydym ni'n ei gwneud yn eglur bod bod yn athrawes neu athro yn yrfa wych i wneud gwahaniaeth mawr i'r gymuned yr ydych chi'n byw ynddi ac yn ei gwasanaethu, a'r wlad, a gall fod yn broffesiwn gwerth chweil iawn i unigolion hefyd? Yn anffodus, ymosodwyd ar lawer o rannau o'r proffesiwn addysgu yn rheolaidd gan wahanol weithredwyr, ac mae hynny wedi troi rhai pobl—[Anghlywadwy.]—eisiau bod yn athrawon drwy'r pandemig ac yn syth ar ei ôl. Mae hynny'n gwastadu ychydig, felly mae angen i ni ddeall beth arall y gallwn ni ei wneud i gael yr athrawon o ansawdd uchel sydd eu hangen arnom ni, ac y mae pob un o'n hetholwyr a'u teuluoedd eisiau eu gweld ym myd addysg Cymru.