6. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i amddiffyn lles milgwn rasio, ar y trac rasio yn ogystal ag oddi arno? OQ61220

Diolch. Ym mis Mawrth eleni, fe wnaethom ni orffen ein hymgynghoriad 12 wythnos ar reoleiddio sefydliadau, gweithgareddau ac arddangosion lles anifeiliaid. Mae hyn yn cyfeirio at anifeiliaid anwes. Fe wnaeth yr ymgynghoriad gynnig trwyddedu perchnogion, ceidwaid a hyfforddwyr cŵn rasio, gan gynnwys milgwn, gyda'r bwriad o wella eu lles gydol oes, o'u genedigaeth hyd at ymddeol, pan fyddan nhw'n cael eu bridio neu eu magu'n benodol ar gyfer chwaraeon.

Diolch am yr ateb yna, Prif Weinidog. Wrth geisio cael eich ethol i swydd y Prif Weinidog, fe wnaethoch chi ddweud ar eich sianel cyfryngau cymdeithasol

'Mae amddiffyn milgwn yn mynd y tu hwnt i ddod â'r gamp i ben—mae angen i ni sicrhau gofal da drwy gydol oes milgi.'

Allwn i ddim cytuno mwy. Ond a yw'r Prif Weinidog yn cytuno â mi bod rhoi terfyn ar rasio milgwn yn fuan yn hytrach nag yn hwyrach yn allweddol i amddiffyn lles yr anifeiliaid hyfryd hyn? Felly, a wnewch chi ymrwymo i gyfarfod â chlymblaid Cut the Chase, sydd wedi bod yn ymgyrchu ar y mater, i drafod eu pryderon am lesiant y cŵn sy'n dal i gael eu defnyddio ar gyfer rasio masnachol yng Nghymru? Diolch.

Diolch i'r Aelod am ei gwestiwn a'r diffuantrwydd. Rwy'n gwybod ei fod yn gefnogwr o'r ymgyrch i ddod â rasio milgwn i ben a'r rhesymau sy'n sail i hynny. Hoffwn ddiolch i bawb a roddodd o'u hamser i gymryd rhan yn yr ymgynghoriad; cawsom dros 1,100 o ymatebion i'r ymgynghoriad. Felly, mae'n rhaid i ni fynd drwy'r rheini, cynnal dadansoddiad priodol ohonyn nhw, yna dod allan gyda'r ymateb gan y Llywodraeth. Dyna pam na allaf i roi ymrwymiad y gwn y gallai'r Aelod ac eraill fod eisiau ei glywed, am ganlyniad penodol, oherwydd mae angen i ni ddeall beth yw'r ymateb hwnnw, yn ei holl dermau, ac yna nodi beth fydd ymateb y Llywodraeth.

Un o'r pwyntiau yn yr ymgynghoriad yw a ddylid cefnogi gwaharddiad graddol ai peidio, ond fel y dywedais i, ac y byddaf yn parhau i'w ddweud, mae angen i chi feddwl nid yn unig am filgwn ar gyfer heddiw ond, mewn gwirionedd, lles y milgwn hynny, os bydd y gamp yn parhau neu, yn wir, os bydd rasio milgwn yn dod i ben. Dyna beth y byddwn ni'n edrych arno. Nid wyf i eisiau rhagfarnu na rhagweld yr ymgynghoriad, ond rwy'n cymryd o ddifrif y pwynt y mae'r Aelod yn ei wneud, a gwn fod cefnogaeth drawsbleidiol wirioneddol ar y mater hwn.

Bore da, Prif Weinidog. Nid yw'n syndod i lawer fy mod i eisiau dweud ychydig eiriau ar y mater hwn, ac rwy'n ddiolchgar i'm cydweithiwr Altaf Hussain. Rwy'n deall yn llwyr nad ydych chi'n gallu rhagfarnu unrhyw ganlyniad o ran y cyfnod ymgynghori, ond dim ond i ddweud ychydig am fy nghi i, Wanda, mae hi—[Torri ar draws.] Na, ni wnaf i fynd i mewn i hynny. Roedd hi a'r ci blaenorol yr oeddwn i'n berchen arno, y milgi rasio blaenorol, ill dau wedi'u trawmateiddio'n fawr gan rasio. A dweud y gwir, rhedodd Wanda ei ras olaf ym mis Hydref y llynedd—hon oedd ei hwythfed ras ar ddeugain mewn pedair blynedd. Rwy'n gobeithio'n fawr y bydd y cyfnod ymgynghori yn golygu bod gennym ni waharddiad graddol ar rasio milgwn.

Fy nghwestiwn i chi yw hwn—gobeithio y cawn ni'r canlyniad hwnnw—beth fyddwch chi'n ei wneud i sicrhau diogelwch ac amddiffyniad milgwn sydd ar y trac rasio yng Nghaerffili, i sicrhau eu bod nhw'n cael eu hamddiffyn yn ystod y cyfnod hwnnw? Diolch yn fawr iawn.

Diolch am y cwestiwn. Dylwn i ddweud fy mod i'n berchennog ci fy hun; rydym ni'n teimlo weithiau mai'r ci sydd berchen arnom ni. Ond nid yw'n filgi, ond rwy'n deall eu bod nhw'n anifeiliaid anwes teuluol gwych. Ond ceir pwynt yma am y lles ehangach a'r hyn sy'n digwydd gyda'r milgwn hynny sy'n cael eu bridio ar gyfer rasio, pa un a ydyn nhw'n ei wneud yn rasio milgwn ai peidio, a gwn am y pryderon sydd yno. Mae trac y Cymoedd bellach yn rhan o Fwrdd Milgwn Prydain Fawr, felly mae'n rhaid iddo fodloni safonau allanol. Byddwn yn parhau i gynnal diddordeb yn yr hyn sy'n digwydd yno, waeth beth fydd canlyniad yr ymgynghoriad ac ymateb y Llywodraeth.

Nid oes gan yr awdurdod lleol gyfrifoldebau statudol i archwilio'r trac a deall lles anifeiliaid, ond rydym ni eisiau gwneud yn siŵr bod y safonau Prydain Fawr gyfan y gwnaethon nhw gytuno iddyn nhw dim ond y llynedd, pan wnaethon nhw ymuno â chorff cyffredinol Prydain Fawr, yn cael eu bodloni. Ac rwy'n cymryd o ddifrif y pwynt y mae'r Aelod yn ei wneud am les tra bod y gamp yn parhau i filgwn yng Nghymru a thu hwnt a hefyd beth allai ddigwydd os oes gwahanol ddyfodol, oherwydd rwy'n cymryd lles yr anifeiliaid hyfryd hyn o ddifrif. Byddaf yn stopio yn y fan yna, oherwydd fel arall byddaf yn dechrau siarad am hanes teuluol gyda milgwn, sydd fwy na thebyg y tu hwnt i gwestiynau'r Prif Weinidog.

Prif Weinidog, 2 Mehefin yw Diwrnod Cenedlaethol y Milgwn. Mae'n atgof amserol bod Cymru yn un o ddim ond 10 gwlad ar draws y byd i gyd—mae hyn yn cynnwys holl wledydd y DU—lle mae rasio milgwn masnachol yn dal i ddigwydd yn 2024. Mae canlyniadau cyhoeddedig o rasys a threialon yn stadiwm milgwn y Cymoedd, sydd wedi'i leoli yn sedd Islwyn y Senedd, yn dangos y cofnodwyd bod naw ci wedi 'cwympo' a bod 15 wedi cael eu 'bwrw drosodd' rhwng 3 Mawrth a 29 Mai eleni. Mae lles y milgwn gwerthfawr hyn sydd wedi cwympo mewn rasys yn parhau i fod yn anhysbys. Mae'r glymblaid Cut the Chase, sy'n cynnwys sefydliadau uchel eu parch yr RSPCA, Dogs Trust, Blue Cross, Hope Rescue a Greyhound Rescue Wales, wedi rhoi llawer o sylw i'r diffyg lles gwirioneddol syfrdanol a ddangosir yn y diwydiant rasio milgwn tuag at les yr anifeiliaid. Prif Weinidog, pa amserlenni a pha fanylion pellach, felly, allwch chi eu rhoi am ganlyniad yr ymgynghoriad 12 wythnos yn ystyried dyfodol rasio milgwn, a phryd fydd hwnnw'n adrodd i'r Senedd? Hoffwn hefyd roi sylw i'r pwynt o'r hyn sy'n mynd i ddigwydd yn y cyfamser i'r cŵn hynny a'u lles.

Diolch am y cwestiwn. Eto, rwy'n deall yr ymateb yr hoffai'r Aelod i mi ei roi, ond na allaf ei roi gan ein bod ni'n mynd drwy'r ymateb i'r ymgynghoriad, ond mae'n drawiadol, y pwynt y mae'r Aelod yn ei wneud, bod Cymru yn un o ddim ond 10 gwlad ledled y byd sy'n dal i fod â rasio milgwn masnachol. Mae angen i ni ddeall mwy am les y cŵn, y safonau sydd gan Fwrdd Milgwn Prydain Fawr ar gyfer milgwn i allu gwneud yn siŵr eu bod nhw'n cael eu bodloni a'u bod nhw'n ymgymryd â'r ymgysylltiad lles y maen nhw i fod i'w wneud, ac mae'n rhaid i ni ymdrin â'r ymateb i'r ymgynghoriad. Nawr, ni allaf roi amserlen bendant i chi ar gyfer pryd y bydd hwnnw'n cael ei gyhoeddi, ond mae Ysgrifennydd y Cabinet dros Newid Hinsawdd a Materion Gwledig yn arwain y gwaith ar hyn; byddwn yn cyhoeddi crynodeb o'r ymatebion, a byddwn yn cyhoeddi ymateb gan y Llywodraeth ynglŷn â sut rydym ni'n bwriadu bwrw ymlaen â'r materion hynny. Felly, byddwn yn gofyn i Aelodau ar bob ochr i fod yn amyneddgar, i ddeall ein bod ni'n trin hyn o ddifrif, gyda'r nifer sylweddol o ymatebion sy'n dangos gwir ddiddordeb yn y mater, a byddwn yn cyflwyno ymateb y Llywodraeth cyn gynted ag y gallwn. Ac eto, rwy'n cydnabod y pryder sylweddol a diffuant iawn a da ei fwriad a thwymgalon ar bob ochr i'r Siambr.