1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am ar 4 Mehefin 2024.
2. A wnaiff y Prif Weinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am gymorth Llywodraeth Cymru i fusnesau yng Nghaerffili? OQ61210
Diolch am y cwestiwn. Ein gwasanaeth Busnes Cymru ddylai fod y man galw cyntaf i unrhyw fusnes yn ardal Caerffili sydd angen cymorth. Ers 2016, mae wedi cefnogi creu dros 1,400 o swyddi, 283 o fusnesau newydd sbon, ac wedi darparu cymorth i dros 1,800 o unigolion a busnesau yng Nghaerffili.
Roeddwn i'n darllen y diwrnod o'r blaen am y gronfa diogelu at y dyfodol y mae Llywodraeth Cymru yn ei chyflwyno. A all ef roi mwy o fanylion i ni am sut y bydd hynny o fudd i fusnesau mewn meysydd fel y sectorau manwerthu a hamdden yng Nghaerffili, Ystrad Mynach a Bargod yn fy etholaeth i?
Diolch am y cwestiwn. Lansiwyd y gronfa diogelu at y dyfodol gan Ysgrifennydd yr economi ar 20 Mai. Mae'n gronfa gwerth £20 miliwn i ddarparu cymorth ariannol dewisol i ficrofusnesau a busnesau bach a chanolig eu maint yn y sectorau manwerthu, lletygarwch a hamdden. Ei fwriad yw helpu i fuddsoddi mewn mesurau i'w helpu i leihau eu costau rhedeg, ac i ddiogelu eu busnesau at y dyfodol. Rwy'n edrych ymlaen at weld y ceisiadau a fydd yn dod i mewn ar gyfer y gwahanol fusnesau yr ydym ni eisiau gallu eu cefnogi. Mae'n rhan o'r hyn yr ydym ni'n bwriadu ei wneud wrth fuddsoddi yn nyfodol ein heconomi, yn y swyddi sydd eu hangen ar ein cymunedau a'n gweithwyr lleol. Rwyf i eisiau gweld mwy o ddulliau yn ein harfogaeth i wneud hynny, nid ymladd yn daer yn erbyn ymgais fwriadol i gymryd arian a phwerau oddi wrth y Llywodraeth hon a'r Senedd hon. Rwy'n disgwyl y bydd mwy y gallwn ni ei wneud gyda'n gilydd, gydag awdurdodau lleol, gyda busnesau, os byddwch yn gweld dechrau newydd ar 4 Gorffennaf. Ond byddwn yn parhau i wneud yr hyn y dylem ni ei wneud, gyda'r pwerau sydd gennym ni, gyda'r arian sydd gennym ni, i wneud y dewisiadau cadarnhaol hynny i gefnogi busnesau yng Nghaerffili a thu hwnt.
Fel y mae fy nghyd-Aelod eisoes wedi ei ddweud, rydym ni bellach yn gweld busnesau Cymru yn wynebu'r ardrethi busnes uchaf ym Mhrydain. Yn sicr, nid chi yw'r blaid i fusnesau bach. Mae'r busnesau hyn, yn enwedig yn ein rhanbarth ni, wedi bod angen cymorth yn daer, a'r hyn y mae etholwyr wedi bod yn ei ddweud wrthym ni i gyd ers misoedd yw y bydd y cynnydd hwn i ardrethi busnes yn achosi i fusnesau gau neu symud i Loegr hyd yn oed. Mae hyn yn amlwg yn niweidiol i'r economi ac mae'n enghraifft o'r Llywodraeth hon yng Nghymru ddim yn cefnogi pobl ifanc, fel yr ydych chi newydd ei ddweud, nac unrhyw bobl o gwbl. Fel yr ydym ni'n ei wybod ar y meinciau hyn, ni allwch drethu economi i ffyniant. Mae'n ymwneud â dewisiadau, Prif Weinidog. A'r hyn sy'n fy mhoeni i fwy fyth yw bod Keir Starmer bellach yn dweud mai Cymru yw ei gynllun ar gyfer gweddill y DU. Felly, Prif Weinidog, a allwch chi ddweud wrthym ni sut mae'r Llywodraeth hon, a phryd mae'r Llywodraeth hon, mewn gwirionedd yn bwriadu helpu busnesau yn fy rhanbarth i a thu hwnt, a sicrhau eu bod yn cyd-fynd â gweddill y DU, yn hytrach na'u trethu allan o fusnes?
Wel, mae'n beth rhyfeddol i gynrychiolydd Ceidwadol sefyll ar ei thraed a siarad am drethi. Mae gennym ni'r baich treth uchaf mewn cyfnod o heddwch, o dan y Llywodraeth Geidwadol hon yn y DU—y baich treth uchaf mewn cyfnod o heddwch. Mae gennym ni'r ail dwf isaf o unrhyw wlad G7 dros y flwyddyn ddiwethaf—y cwbl o dan oruchwyliaeth y Torïaid. Ac maen nhw'n dweud nawr mai nhw yw plaid busnes a phlaid yr economi. Wel, bydd pobl yn gwneud dyfarniad ar hynny ar 4 Gorffennaf, ac edrychaf ymlaen at y dyfarniad hwnnw. Rydym ni'n ymdrin â gostyngiad bwriadol i'n cyllideb—£700 miliwn mewn termau real—a'r cymryd arian a phwerau bwriadol o fwy na £1 biliwn o arian y dylai'r Senedd hon a'r Llywodraeth hon fod wedi ei derbyn, i'w fuddsoddi yn nyfodol hirdymor ein heconomi. Gwnaed yr holl ddewisiadau hynny gan Lywodraeth Geidwadol y DU, gyda chefnogwyr brwd yn y lle hwn. Ni chododd yr un Ceidwadwr Cymreig eu llais yn erbyn cymryd arian a phwerau oddi wrth Gymru. Rwy'n hyderus y byddwn ni'n gwneud dadl gadarnhaol i bobl yng Nghymru yn yr etholiad hwn, ar gyfer ein dyfodol. Ac rwy'n dweud eto, pwy ar y ddaear fyddai eisiau sefyll gyda'r Torïaid yn yr hyn sydd i ddod ar ôl yr hyn yr ydych chi wedi ei wneud i Gymru?