Ym mhob datganiad a dadl a gawn ni ynghylch Tata—ac rydym ni wedi cael cryn dipyn ohonyn nhw, fel y crybwyllodd yr Aelodau—rydym ni bob amser yn clywed Llywodraeth Cymru yn cyfeirio at y gwahaniaeth y gallai Llywodraeth Lafur San Steffan ei wneud i ddyfodol y ffatri ym Mhort Talbot a thynged y miloedd o'i gweithwyr, ac nid oedd heddiw yn eithriad. Ac, wrth gwrs, fe glywsom ni Keir Starmer yn dweud pan oedd yng Nghymru yr wythnos diwethaf y byddai'n ymladd dros bob un swydd ac am ddyfodol dur yng Nghymru. Ond doedd dim manylion ynghylch beth mae hynny'n ei olygu mewn gwirionedd, ac fe wnaethoch chi ofyn nifer o gwestiynau, David Rees. Wel, mi fuaswn i'n dweud mai Llywodraeth Cymru a Keir Starmer yw'r bobl sydd angen gweithio ac a ddylai fod wedi bod yn gweithio ar yr atebion i'r cwestiynau hynny, oherwydd tynnodd y gohebwyr gwleidyddol a oedd yn adrodd ar ymweliad Keir Starmer sylw at hyn. Roedd Gareth Lewis o BBC Cymru ymhlith y rhai a ddywedodd am y datganiad nad oes neb yn hollol siŵr beth mae'n ei olygu, ac o'r gronfa ddur hon gwerth £3 biliwn, beth yn union maen nhw'n mynd i'w wneud â hi, gofynnodd Gareth Lewis. Ac felly, i mi, y cwestiwn sydd wir angen ei ateb heddiw, er y dylid bod wedi ei ateb, efallai, fisoedd yn ôl, yw: beth yw'r cynllun?

Nid yw Tata wedi nodi bod ganddyn nhw unrhyw ddiddordeb mewn cadw'r ffwrneisi chwyth ar agor, hyd yn oed os bydd Llafur yn ennill yr etholiad hwn ac mewn Llywodraeth erbyn mis Gorffennaf. Felly, beth yn union fydd Llywodraeth Lafur yn San Steffan yn ei wneud i argyhoeddi Tata i newid eu meddyliau? Beth yw'r fargen a fydd yn cadw'r ffwrneisi chwyth ynghyn? Neu oes yna gynllun arall, fel y mae ein gwelliannau'n ei wneud yn glir ac yn ei amlinellu? A wnaiff Keir Starmer weithredu ar y galwadau hyn i wladoli gwaith dur Port Talbot dros dro? Yr holl syniadau y mae Adam Price a Luke Fletcher wedi cyfrannu at y ddadl hon dros fisoedd lawer.

Beth fydd yn newid? Oherwydd mae'r gweithwyr, eu teuluoedd, eu cymunedau a'r holl fusnesau sy'n eu gwasanaethu, y clybiau a'r grwpiau sy'n dibynnu ar gymdeithas a bywyd cymdeithasol yn yr ardal hon, maen nhw wir yn haeddu mwy na sylwadau bachog. Mae angen mwy na geiriau cysurus arnyn nhw. Rydym ni wedi galw ar Lywodraeth Cymru i weithredu yn hynny o beth. Fel y dywedais, rydym ni wedi nodi ffyrdd y gellid diogelu swyddi a dur Cymru yng Nghymru, ond gallai'r camau hynny gael eu cefnogi a'u hyrwyddo gan Lywodraeth Lafur yn San Steffan yn gynharach na'r disgwyl. Felly, mae angen cynllunio, gweithredu a manylion arnom ni—oes, yn wir. Pa drafod sy'n digwydd gyda Tata? Gwaith y Llywodraeth yw trafod y pethau hyn, edrych ar y posibiliadau, ateb y cwestiynau, gwneud y modelu. Mae'n siomedig bod Tata wedi gwrthod cynllun yr undebau, ond allwn ni ddim anobeithio, allwn ni ddim dweud, 'Dyna drueni.' Mae cwestiynau yma y mae angen i'r Llywodraeth hon a'r Llywodraeth Lafur newydd a ddaw i San Steffan eu hateb.