Part of 2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Ddiwylliant a Chyfiawnder Cymdeithasol – Senedd Cymru am 2:26 pm ar 22 Mai 2024.
Diolch, Lywydd. I'r rhai a welodd y sioe hyfryd ar risiau'r Senedd ddoe gan Opera Cenedlaethol Cymru, y gerddorfa a'r corws, yn perfformio Emyn y Pasg, dan arweiniad y Maestro Carlo Rizzi, rwy'n credu ei bod yn amlwg pam mae angen i chi wneud popeth a allwch, Ysgrifennydd y Cabinet, i ddiogelu'r sefydliad hwn sydd o safon fyd-eang.
Ysgrifennydd y Cabinet, dros yr wythnosau diwethaf, mae amryw o Aelodau, gan fy nghynnwys i, Rhianon Passmore o'ch meinciau eich hun, a llawer o Aelodau ar draws y Siambr hon, wedi bod yn cyfleu eu pryder a'u dicter am y toriadau i Opera Cenedlaethol Cymru. Mae'r argyfwng, wrth gwrs, yn bygwth dyfodol ein sefydliad celfyddydol blaenllaw a'r unig gwmni opera llawn amser yma yng Nghymru. Mae Opera Cenedlaethol Cymru yn un o drysorau Cymru. Dyma'r cyflogwr mwyaf ym myd y celfyddydau, ac fe'i crëwyd yn y 1940au gan grŵp o feddygon, glowyr ac athrawon a oedd yn dymuno adeiladu ensemble perfformio a fyddai'n gwneud cyfiawnder â'r enw a roddir i ni fel gwlad y gân.
Ar hyn o bryd, mae Opera Cenedlaethol Cymru yn sefyll ar ymyl y dibyn, ar ôl wynebu toriadau gan gynghorau celfyddydau Cymru a Lloegr sy'n cyfateb i 25 y cant o'i chyllideb flynyddol. Mae hyn yn amlwg yn anghynaliadwy. Oni bai bod modd dod o hyd i gymorth ariannol pellach, mae Opera Cenedlaethol Cymru yn mynd i gael ei orfodi i wneud y gerddorfa a'r corws—calon eu cwmni—yn rhan-amser. Fel y gwyddoch chi, Ysgrifennydd y Cabinet, mae eisoes yn torri'n ôl ar ei leoliadau teithio, ac mae eisoes wedi cynnig diswyddo gwirfoddol i weddill y cwmni. Bydd hyn yn arwain at golli sgiliau hanfodol ar draws y sefydliad. Fe fyddwch yn ymwybodol wrth gwrs—