6. Beth y mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i ddiogelu gwasanaethau cyhoeddus yng Nghymru rhag seiberymosodiadau? OQ61165

Diolch am y cwestiwn. Gyda'r bygythiad cynyddol a achosir gan ymosodiadau seiber, mae uned seibergadernid Llywodraeth Cymru yn gweithio'n agos gyda chyrff cyhoeddus i sicrhau eu bod mor gydnerth ag y gallant fod. Mae'r gwaith hwn yn rhan bwysig o'n hymrwymiad i gyflawni'r 'cynllun gweithredu seiber i Gymru' a gyhoeddais y llynedd, yn fy rôl flaenorol fel Gweinidog yr Economi.

Diolch am yr ateb yna. Ac, wrth gwrs, wrth i'n dibyniaeth ar y byd digidol dyfu, felly hefyd y risg i'n data o ymosodiadau seiber gynyddu'n esbonyddol. Felly, roeddwn yn falch o weld lansiad CymruSOC, canolfan gweithrediadau diogelwch, yn gynharach y mis hwn. Mae'n gynllun a arweinir gan Gymru mewn cydweithrediad â Chyngor Bwrdeistref Sirol Merthyr Tudful, a reolir gan gwmni o Gaerdydd, Socura, ac mae'n fenter wych. Bydd CymruSOC yn helpu i sicrhau bod sefydliadau allweddol, fel yr awdurdodau lleol a'r gwasanaethau tân ac achub yng Nghymru, yn gallu cynnal gwasanaethau critigol heb unrhyw darfu os bydd ymosodiad seiber. Ac, wrth gwrs, wrth i bobl wneud cais am y pethau hynny sydd eu hangen arnynt mewn gwirionedd, fel trwyddedau priodas, cofrestru genedigaethau, cofrestru marwolaeth, gallwn weld pa mor ddefnyddiol yw'r data hynny mewn gwirionedd. Y cynllun cenedlaethol hwnnw, rwy'n credu, yw'r cyntaf o'i fath yn y DU, ac mae i'w gymeradwyo, felly a ydych chi'n cytuno bod y dull cydweithredol hwn o ymdrin â seiberddiogelwch yn allweddol i ddarparu a diogelu ein gwasanaethau cyhoeddus rhag ymosodiadau seiber mwy soffistigedig?

Ydw, rwy'n falch iawn o'r ffaith mai hwn yw'r cyntaf go iawn ledled y DU. Ac mae'n dod o bartneriaeth yn ogystal ag arbenigedd mewn bod eisiau tyfu'r sector fel busnes, ond hefyd i ddeall natur y bygythiadau sy'n bodoli hefyd. Ac nid yw'r cam hwn ymlaen yn golygu mai dyma ddiwedd y ffordd; mae llawer mwy y mae angen i ni barhau i'w wneud: partneriaethau yng Nghymru i ddiogelu llywodraeth leol a gwasanaethau tân ac achub, ond hefyd partneriaethau gyda'r Ganolfan Seiberddiogelwch Genedlaethol, sy'n rhan o Bencadlys Cyfathrebu'r Llywodraeth.

Mae'n bwysig iawn oherwydd natur y data yr ydym bellach yn gallu ei gyfnewid sy'n helpu i alluogi gwasanaethau cyhoeddus i ddarparu gwasanaeth mwy cyflawn ac weithiau mae gwasanaeth mwy unigol hefyd yn golygu bod y gwerth yn y data hwnnw hyd yn oed yn fwy. Mae troseddwyr seiber yn gwbl ddiegwyddor; byddant yn ymosod ar y Gwasanaeth Iechyd ar gyfer data'r Gwasanaeth Iechyd, byddant yn ymosod ar lywodraeth leol. Yn wir, yng Nghaerlŷr yn ddiweddar ymosodwyd ar ysgol, ac wrth gwrs yr ymosodiadau a gadarnhawyd yn gyhoeddus ar y Weinyddiaeth Amddiffyn. Mae yna unigolion, mae yna sefydliadau, ac mae gweithredwyr gwladol yn y maes hwn hefyd, felly bydd angen i ni fuddsoddi'n barhaus yn yr hyn rydyn ni'n ei wneud ac i sicrhau ein bod ni'n edrych yn gyson i weld a yw'r model gorau gennym o hyd, a ydyn ni'n denu ac yn cadw'r bobl orau yn y sector cyhoeddus ac yn y sector preifat, oherwydd bod pob un ohonynt bellach yn deall bod seiberddiogelwch yn rhan o fywyd bob dydd, nid rhywbeth braf iawn i'w gael.