Part of the debate – Senedd Cymru am 6:30 pm ar 14 Mai 2024.
Rwy'n siomedig o glywed nad yw'r Prif Weinidog wedi dychwelyd gydag unrhyw newyddion da diriaethol i weithwyr a thrigolion Port Talbot, a gwn y bydd llawer o'r bobl rwy'n eu cynrychioli yn hynod ddigalon. Mae gweithwyr eisoes yn cael eu gorfodi i adael eu cymunedau, ac weithiau eu teuluoedd, oherwydd ansicrwydd y misoedd diwethaf a chynlluniau torri swyddi trychinebus Tata. Yn sgil dinistr economaidd, caiff bywyd cymunedol ei ddistrywio. Mae cynghorydd sir Plaid Cymru dros Aberafan, Andrew Dacey, yn is-gadeirydd clwb rygbi nerthol Aberafan Quins, y mae gan fwy na hanner ei dîm swyddi naill ai yn y gwaith dur neu'n gysylltiedig ag ef. Yn ogystal â'i ofnau, yn amlwg, ar gyfer dyfodol y clwb, ei hyfywedd a'i nawdd, mae'r Cynghorydd Dacey wedi sôn mai siom yw'r prif emosiwn a deimlir a'r ffaith bod ei aelodau'n teimlo mor isel, ni allant hyd yn oed siarad am yr hyn sy'n digwydd. Felly, beth fydd yn cael ei wneud i fynd i'r afael â'r agwedd hon, yn benodol, y gost economaidd, gymdeithasol a diwylliannol y bydd unrhyw un a fagwyd mewn cymuned lofaol yn hynod gyfarwydd â hi? Oherwydd mae colli swyddi nid yn unig yn effeithio ar y gweithlu, ond yr holl gwmnïau sy'n dibynnu arnyn nhw, a'r holl bobl hyn sy'n rhan o'r sefydliadau, clybiau a chymdeithasau sy'n gwneud Port Talbot a'r cymunedau cyfagos yr hyn ydyw. Felly, sut fyddwch chi'n sicrhau y caiff pawb y mae hyn yn effeithio arnynt eu hystyried a'u cefnogi dros y misoedd nesaf, a sut fyddan nhw'n rhan o unrhyw gynlluniau cefnogaeth sydd gan y Llywodraeth? Sut allwn ni amddiffyn ffabrig cymdeithasol hanfodol bwysig Port Talbot?