7. Datganiad gan y Prif Weinidog: Tata Steel

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:46 pm ar 14 Mai 2024.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lee Waters Lee Waters Llafur 6:46, 14 Mai 2024

(Cyfieithwyd)

Defnyddiwyd y geiriau 'dinistriol' a 'thrychinebus', ac mae'n anodd dod o hyd i ansoddeiriau eithaf sy'n disgrifio'r effaith y bydd hyn yn ei chael. Bydd hyn yn gwneud Cymru'n dlotach. Mae hyn yn mynd i wneud economi de Cymru yn dlotach yn sylweddol am genedlaethau i ddod. Nid wyf yn credu y dylem danbrisio maint effaith hyn ar ein heconomi a'n cymdeithas. Ac rwy'n croesawu pob cyfle y mae'r Prif Weinidog wedi'i ddefnyddio i siarad â rheolwyr Tata, er mwyn ceisio eu perswadio i newid eu penderfyniad, ond hefyd i sicrhau bod gennym rai gwarantau o'r hyn sydd ar ôl. Rwy'n credu, o'r hyn rwy'n ei ddeall gan Tata dros nifer o flynyddoedd, eu bod wedi bod yn ceisio cael sgwrs adeiladol gyda Llywodraeth y DU. Nid oes gennym ni y pŵer i ddod â'r math o fuddsoddiadau sydd eu hangen ar gyfer dyfodol cynaliadwy ar gyfer dur. A all ddweud wrthym a wnaeth drafod, yn y sgyrsiau hyn gyda'r prif weithredwyr, faint o ymdrechion yr oeddent wedi'u gwneud i ymgysylltu â Llywodraeth y DU mewn sgwrs ddifrifol, a beth oedd yr ymateb? 

Ac o ran sefyllfa Trostre yn Llanelli, roeddwn yn falch o glywed eich bod wedi cael gwybod bod digon o gronfeydd wrth gefn o goiliau rholio poeth a slabiau i warantu lefelau cynhyrchu eu gweithrediadau eilaidd. Fel y gwyddom, ar gyfer Tata rydym yn defnyddio'r gair 'eilaidd'; yn ei hanfod mae'n golygu bod cysylltiad rhwng yr holl weithfeydd ledled Cymru, ac mae tynged un yn dibynnu ar y lleill. Oherwydd mae'r arwyddion yr wyf yn eu cael gan y gweithlu yn Llanelli yn llawer mwy brawychus nag y mae'r sicrwydd hwnnw'n ei awgrymu. Maent yn dweud wrthyf nad oes digon o stociau o gynhwysion allweddol tunplat, bod y cynnydd o ran sicrhau mwy ar ei hôl hi, y gallai Tata wneud penderfyniadau i flaenoriaethu Trostre ar gyfer stocio deunydd yn lle gweithrediadau eraill yn Ewrop ac nad ydynt wedi gwneud hynny, ac nid y cyflenwad tymor byr yn unig, ond beth am y cyflenwad tymor canolig a thymor hir pan fyddant yn dibynnu ar gyflenwyr trydydd parti, ac ar gyfer ansawdd? A drafododd cadw'r ail ffwrnais chwyth ar agor yn ddigon hir i sicrhau bod digon o stoc, a pha fanylion y gall nawr eu holi amdanyn nhw i gyflawni'r ymrwymiad eang hwnnw y maen nhw wedi'i roi iddo?