Edrychwch, byddaf yn ceisio ymateb yn adeiladol i ystod o'r pwyntiau a wnaed. Yr her sy'n ein hwynebu yw un lle rydym ni'n gwneud y gorau o'r undod yn y Siambr hon, gan helpu i'n rhoi ni mewn sefyllfa gryfach. Mewn sgwrs gyda Llywodraeth y DU ac, yn wir, gyda'r cwmni, dyna lle cafodd ei groesawu mewn gwirionedd—pleidleisiodd y Ceidwadwyr o blaid y cynnig pan, i fod yn deg, Paul Davies oedd llefarydd yr economi ar ran y Ceidwadwyr Cymreig, o blaid cynnig ynglŷn â bod eisiau gweld ffwrnais chwyth yn cael ei chadw ar y safle. Mae llawer o ddadleuon da dros hynny, effaith economaidd uniongyrchol y colledion swyddi a allai fod yn anferthol yn ogystal â'n buddiannau sofran a pham nad wyf yn credu mai dyma'r peth iawn i unrhyw Lywodraeth y DU o unrhyw liw dderbyn dyfodol lle gallem ni fod yr unig wlad G7 na all wneud dur sylfaenol. Yna rydym yn dibynnu ar economïau cystadleuwyr i ddarparu'r dur hwnnw sydd ei angen arnom ni o hyd, ac, hyd y gellir rhagweld, mae hynny'n debygol o fod yn wir. Mae hynny'n golygu bod y gwerth economaidd yn cael ei gynhyrchu yn rhywle arall, yn ogystal â natur y perthnasoedd sy'n cyd-fynd â hynny. Felly, roedd croeso i'r ffaith bod y Ceidwadwyr Cymreig yn cytuno gyda phob plaid arall yn y fan yma mai dyna'r peth iawn i'w wneud. 

Mae arnom ni eisiau ymgysylltu'n adeiladol â'r bwrdd pontio. Yr her yw, er bod y bwrdd pontio yn cael nifer o bartneriaid i'r ystafell, mae rhai o'r pwyntiau a wneir yma ac yn syth ar ôl cyfarfodydd pontio'r bwrdd yn ein tynnu oddi wrth ein meysydd ymgysylltu mwyaf adeiladol a chadarnhaol. Bydd angen bwrdd arnom ni a all weithredu'n gyflym a chydnabod nad yw'r bwrdd yno i reoli pawb arall. Ac rwyf wedi gwneud y pwynt hwn o'r blaen, pan fo achosion o ddiweithdra sylweddol, fod Llywodraeth Cymru, ein swyddogion ar draws ystod o dimau, wedi gweithio mewn ffordd wirioneddol ystwyth a rhagweithiol gyda chydweithwyr yn y Ganolfan Byd Gwaith. Felly, ni fu gwahaniaeth rhwng y ddwy Lywodraeth wahanol, ac rydym ni bob amser wedi gweithio gyda phwy bynnag sy'n arwain yr awdurdod lleol hwnnw. A bu hynny'n gryfder gwirioneddol. Dyna'n union sydd angen i ni ei weld yn digwydd yma, ond mae graddfa'r her hyd yn oed yn fwy. Os nad yw'r bwrdd pontio yn ddigon ystwyth i wneud hynny, yna mewn gwirionedd ni fyddwn yn gweld y gefnogaeth y dylid ei rhoi yn y modd y gellid ac y dylid gwneud hynny. Mae'r arian y mae Llywodraeth y DU wedi'i roi ar y bwrdd i'w groesawu, ond os ydym yn mynd i weld y senario waethaf posibl, yna rwy'n ofni na fydd yn ddigon, ac nid yw'r amserlen a ragwelir yn mynd i ymdrin â'r hyn sydd ei angen arnom ni.

Mae Llywodraeth Cymru eisoes wedi nodi, yn sawl un o'n hardaloedd, y dulliau y gallwn ni eu defnyddio: y newidiadau a wnaed eisoes i'r trothwy ar gyfer cymorth o gyfrifon dysgu personol—mae wedi cael ei newid yn benodol i ystyried gweithlu Tata; y ffaith bod gennym ni arian ReAct sydd wedi cael ei ail-weithio; y ffaith bod yna arian Cymunedau am Waith; y ffaith ein bod yn parhau i gefnogi'r fframwaith prentisiaethau. Ac un o'n cwestiynau allweddol yw sicrhau bod gan brentisiaethau'r sicrwydd cyhoeddus y gellir gorffen y prentisiaethau. Mae'r rhain yn bethau ymarferol, wedi'u hategu gan adnoddau gwirioneddol gan Lywodraeth Cymru, ar adeg pan fo pawb yn gwybod bod ein hadnoddau dan bwysau arbennig, ar ôl 14 mlynedd o'n cyllideb yn cael ei lleihau mewn termau real, a dyna'r gwirionedd na ellir ei wadu. Ac eto, rydym yn barod i wneud popeth y gallwn ni ac y dylem ni ei wneud, o fewn y cyllidebau sydd ar gael, i gefnogi'r gweithlu hwnnw. Ac mi fyddai hi yn beth da petai gan Lywodraeth Cymru gefnogaeth y Ceidwadwyr Cymreig i sefyll dros y gweithlu hwn yn hytrach na cheisio dod o hyd i ffordd o ymosod ar Lywodraeth Cymru a'n hawydd i weld y gweithwyr hynny yn cael y dyfodol gweddus y maen nhw'n ei haeddu.

Rwy'n ofni nad wyf yn rhannu ei farn mai dim ond cyfnod pontio tymor byr yw hwn. Ac os yw Andrew R.T. Davies yn anghytuno, dylai fynd i siarad â phobl o Shotton, dylai fynd i siarad â phobl sy'n cofio Glyn Ebwy yn dref ddur a beth ddigwyddodd pan ddigwyddodd y trawsnewid hwnnw. Mae'r holl heriau hynny'n dangos bod hon yn her tymor hwy, nid digwyddiad tymor byr yn unig. Gallai nifer o weithwyr medrus ddod o hyd i waith ar unwaith. Yr her fydd a all hynny fod ar yr un gyfradd ac a fyddant yn gallu aros yn eu cymunedau er mwyn i'r gwaith hwnnw ddigwydd. Yr her nesaf yw'r grŵp ehangach yna o weithwyr, a dyna pam mae Ysgrifennydd yr economi a minnau wedi bod yn glir iawn ynghylch yr angen i gael gafael ar y wybodaeth am y gweithlu presennol cyn gynted â phosibl, ond, yn hollbwysig, gweithlu'r contractwyr. Ac rwyf ychydig yn rhwystredig am y ffaith nad oes gennym ni fynediad at yr wybodaeth honno, hyd yn oed nawr. Mae yna gontractwyr sy'n gwneud dewisiadau nawr am eu gweithlu presennol. Mae Tata yn gwybod pwy yw eu contractwyr ac fe allen nhw rannu'r wybodaeth honno gyda ni. Nid ydym ni erioed wedi datgelu gwybodaeth gyfrinachol a ddarparwyd i ni, ac rydym ni bob amser wedi llwyddo i weithio mewn ffordd adeiladol iawn. Fe allem ni ac fe ac fe ddylem ni allu gweithio gyda'r awdurdodau lleol—lluosog—sy'n cael eu heffeithio fwyaf uniongyrchol, gyda'r contractwyr hynny, gyda'r Ganolfan Byd Gwaith, a chyda'r cwmni, i helpu'r gweithwyr hynny sy'n cael eu heffeithio'n uniongyrchol nawr. Nid ydym yn gallu gwneud hynny oherwydd nad yw'r wybodaeth wedi'i darparu i ni. Rwyf wedi cael y sicrwydd y caiff ei ddarparu o fewn dyddiau, a bydd hynny'n ein galluogi i geisio gwneud y peth iawn i weithwyr nawr yn ogystal â'r rhai a fydd yn cael eu heffeithio, o bosibl, yn y dyfodol.

Yna bydd gennym her lawer ehangach am yr effaith ar weithlu ehangach—y bobl hynny sy'n dibynnu ar y gwariant sylweddol. Dyna pam nad y gweithlu uniongyrchol yn unig, ond, o bosibl, 7,000 i 9,000 o swyddi ychwanegol sy'n cael eu heffeithio gan y newid yr ydym ni'n sôn amdano. Ac os bydd Tata yn bwrw ymlaen â'u cynlluniau presennol, mae angen i ni fod yn glir y bydd y diswyddiadau mwyaf yn digwydd ar ôl i'r ail ffwrnais chwyth gau, a gallai'r swyddi hynny gael eu colli yn y cyfnod cyn diwedd y flwyddyn galendr. Felly, mis Hydref, Tachwedd a Rhagfyr yw'r tri mis gyda'r colledion swyddi mwyaf, yn y cyfnod cyn y Nadolig a'r flwyddyn newydd. Rwy'n credu bod hon yn sefyllfa y dylem ni ei hosgoi, os yw hynny'n bosibl. Dyna pam rwy'n parhau i gyflwyno'r achos dros gyfnod pontio hirach a dadlau'r achos dros aros am etholiad cyffredinol sy'n anorfod. Ac fe wnes i siarad â Keir Starmer cyn hedfan yno, ac rydym ni'n glir iawn mai safbwynt Llafur y DU yw bod y £0.5 biliwn sydd ar y bwrdd nawr yn cael ei ychwanegu at £2.5 biliwn mewn cronfa trawsnewid dur gwyrdd. Buddsoddiad ychwanegol sylweddol sydd ar gael i'r cyfalaf, a maniffesto hefyd y credaf y bydd angen buddsoddi yn nyfodol gwneud dur; mae angen mwy o ddur, nid llai, arnom ni yn y dyfodol.

Y gwir amdani, serch hynny, yw fy mod yn credu bod y cwmni'n dewis bod eisiau gweithredu eu cynllun cyn etholiad cyffredinol. Ac nid ydyn nhw'n mynd i gefnu'n gyhoeddus ar hynny. Gan nad oes etholiad cyffredinol, nid ydynt ar fin dweud yn gyhoeddus y byddant wrth gwrs yn newid eu meddwl. Fodd bynnag, mae'n bwysig ein bod yn parhau i gyflwyno'r achos. Os nad ydym yn barod i frwydro dros y swyddi hyn a thros y sector, pwy sy'n mynd i wneud hynny, oherwydd nid dyna'r neges rydym ni'n ei chael gan Weinidogion y DU ar hyn o bryd? Mae arna i eisiau gweld y newid hwnnw, ac mae arna i eisiau yr effaith fwyaf gan bobl ar draws y Siambr hon i geisio sicrhau'r canlyniad gorau i weithwyr Cymru ac, rwy'n credu, y canlyniad gorau i'r DU wrth gadw'r ased sofran allweddol hwn.