Part of the debate – Senedd Cymru am 4:38 pm ar 14 Mai 2024.
Diolch. Diolch am eich datganiad, Ysgrifennydd Cabinet. Mae'n sicr yn galonogol, ac rwyf eisiau credu'r hyn rydych chi'n ei ddweud, ac rwy'n gobeithio'n fawr y gallaf pan ddaw mwy o fanylion i'r amlwg yn ystod y misoedd i ddod. Rydych chi wedi rhyddhau hyn heddiw ar Ddiwrnod Ffermwyr y Byd, felly rydw i eisiau ailadrodd pwysigrwydd y ffermwyr, a'i bod yn cymryd ymroddiad, angerdd a gwaith caled enfawr i fod yn ffermwr. Nid yn unig bod yn rhaid i chi fod yn feistr ar bob crefft, nid dim ond un, mae bod yn ffermwr yn rhywbeth sy'n cael ei danbrisio'n aml, oni bai eich bod chi'n ei weld yn uniongyrchol fel y gwnes i, yn tyfu i fyny a bod â thad yr oeddwn prin yn ei weld oni bai fy mod yn treulio amser ar y fferm fy hun.
Ond maent yn feistri; doeddwn i ddim yn gwerthfawrogi nes fy mod i'n hŷn yr amrywiaeth o sgiliau sydd ganddyn nhw, ac mae'r rheiny'n cynnwys, wrth gwrs, cael y gorau o'r tir, gwarchod gwrychoedd, plannu coed. Nid yw'n ddim byd newydd. Mae gan ffermwyr y wybodaeth, yr arbenigedd, ac mae'n rhaid iddyn nhw bellach fod yn rhan annatod o gael y cynllun ffermio cynaliadwy yn iawn. Ac rwyf am ofyn am sicrwydd gennych chi heddiw, Gweinidog, y byddwch yn cynnwys ffermwyr ac y bydd rhywfaint o synnwyr cyffredin nawr, a realiti ynghlwm a phenderfyniadau sy'n cael eu gwneud, a phan ddaw i faterion trawsffiniol, y byddwch yn gweithio gyda Llywodraeth y DU i ddatrys y rheini, ac os edrychwn ni tuag at y nod tymor hirach, sy'n nod gwych o wella iechyd pridd, yna bydd y ffermwyr hynny'n cael cymhorthdal os byddan nhw'n colli arian o gael llai o gnydau neu rywbeth i wneud hynny, a all ddigwydd.
Felly, rwyf am ailadrodd pwysigrwydd cael y cynllun ffermio cynaliadwy hwn yn iawn ar gyfer y gymuned amaethyddol gyfan; yn economaidd, yn gymdeithasol, yn amgylcheddol mae mor bwysig. Diolch yn fawr, ac rwy'n croesawu eich datganiad heddiw. Mae gennym obeithion mawr ar eich cyfer, Gweinidog. Peidiwch â'n gadael ni i lawr. [Chwerthin.]