Hoffwn ddiolch i'r Ysgrifennydd Cabinet am eich datganiad y prynhawn yma, hefyd eich datganiad ysgrifenedig y bore yma, ac am siarad â mi cyn rhyddhau'r datganiadau hyn yn gynharach heddiw. A gaf fi ddweud ei bod yn galonogol gennych chi, Ysgrifennydd Cabinet, eich bod chi wedi ystyried y pryderon yr wyf wedi'u codi gyda chi ynghylch dyfodol cymorth ffermio yma yng Nghymru? Rwy'n credu ei bod yn gam cadarnhaol i ddangos eich bod chi'n gwrando ar y diwydiant, yr undebau a'r 12,500 o bobl hynny a ymatebodd i'r ymgynghoriad. Mae'r oedi o ran gweithredu'r cynllun ffermio cynaliadwy a'r ymrwymiad i symud cynllun y taliad sylfaenol ymlaen tan 2025, yn rhywbeth yr wyf i a'r Ceidwadwyr Cymreig wedi galw amdano, ac rydym yn falch iawn o weld bod hyn yn digwydd i roi'r sicrwydd hirdymor hwnnw i'n ffermwyr ledled Cymru.

Fodd bynnag, er mwyn i'r cynllun hwn fod yn wirioneddol lwyddiannus, mae'n hanfodol sicrhau bod amrywiaeth eang o leisiau yn cael eu clywed. Felly, mae gennyf rai cwestiynau allweddol ynghylch cydweithredu yn y dyfodol ac ymgysylltu â rhanddeiliaid. Mae gennyf ddiddordeb, Ysgrifennydd Cabinet, yn y modd y bydd y ford gron weinidogol yn cael ei strwythuro i warantu cydbwysedd a chynrychiolaeth gan bob sector ffermio a rhanddeiliaid perthnasol, gan gynnwys y rhai sydd â phryderon penodol am agweddau ar y cynllun ffermio cynaliadwy. A allwch chi hefyd roi gwybod i ni heddiw ar ba ddyddiad yr ydych chi'n bwriadu i'r ford gron hon ddechrau? Fe wnaethoch chi ddweud yr wythnos diwethaf y byddech chi'n gweithio drwy'r nos i sicrhau bod y pethau hyn yn cael eu gwneud ar gyflymder. Felly, byddai'n ddiddorol iawn gwybod pa amserlenni rydych chi wedi'u gosod ar sefydlu hyn. 

A allwch chi roi rhywfaint o sicrwydd i'r diwydiant hefyd y bydd lleisiau pobl yn cael eu clywed pan fyddan nhw'n cymryd rhan yn y grwpiau hyn? Oherwydd rhywbeth a ddaeth i'r amlwg yn ystod y cyfnod cydlunio, oedd bod pobl yn cyfrannu at hyn, ond nid oedd neb yn gwrando arnyn nhw. Felly, hoffwn gael rhywfaint o sicrwydd gennych chi y bydd rhywun yn gwrando arnyn nhw. 

Roedd y cyhoeddiad y gwnaethoch chi'r bore yma yn sôn am y cynllun ffermio cynaliadwy, gan gynnwys taliadau am werth cymdeithasol, ac mae hwn yn gysyniad diddorol iawn. Ond rwy'n credu bod angen eglurder ynghylch beth yw hynny mewn gwirionedd, oherwydd rwyf yn gobeithio bod hwn yn newid cadarnhaol gwirioneddol a bod y Llywodraeth yma, o'r diwedd, yn cydnabod bod ffermio yn ychwanegu gwerth cymdeithasol i Gymru o ran gwerth amgylcheddol, diwylliannol ac economaidd hefyd i'n cymunedau. 

Rydyn ni hefyd yn gwybod bod effaith y cynllun ffermio cynaliadwy cychwynnol yn ddinistriol i'n busnesau fferm, gyda 5,500 o swyddi'n cael eu colli ar draws y diwydiant. Felly, byddai diddordeb mawr gennyf i wybod—rwy'n gwybod bod Llyr Gruffydd wedi gofyn y cwestiwn hwn i chi hefyd—pryd ydyn ni'n mynd i weld asesiad effaith wedi'i ddiweddaru, oherwydd, os ydyn ni'n cael newidiadau i'r cynllun, yna yn amlwg, bydd angen asesiad effaith newydd arnon ni i weld beth mae unrhyw newidiadau yn mynd i'w wneud. 

Fel y dywedais yn gynharach, rwyf i a fy ngrŵp yn croesawu ymestyn cynllun y taliad sylfaenol i mewn i 2025. Mae hyn yn rhoi rhywfaint o sicrwydd i'n busnesau fferm. Rwy'n gwybod eich bod chi wedi dweud y byddwch chi'n gwneud cyhoeddiad maes o law, ond rwy'n credu y bydd pobl heddiw eisiau gwybod beth fydd y gyfradd honno o ran cynllun y taliad sylfaenol. A fydd yn parhau heb ei newid yn 2025, a pha gynlluniau ychwanegol, fel creu coetir, fydd hefyd yn cael eu cario ymlaen, wrth symud ymlaen i 2025?

Mae'r saib hwn yn rhoi'r cyfle hwnnw i ni edrych ar y cynigion hyn eto, ac mae angen i ni weld newidiadau sylweddol i'r cynllun ffermio cynaliadwy, oherwydd, yn ei ffurf bresennol, nid yw'n gweithio. Ond, os oes angen i ni ei gael i weithio, mae angen iddo weithio i bob ffermwr ledled Cymru, oherwydd mae gan y ffermwyr yr wyf yn siarad â nhw, ac rwy'n siŵr y ffermwyr yr ydych chi wedi bod yn siarad â nhw hefyd, Ysgrifennydd Cabinet, bryderon o hyd ynghylch plannu coed, ynghylch tir comin, ynghylch ffermwyr tenantiaid, ynghylch SoDdGAau a rhai o'r camau gweithredu cyffredinol, y mae rhai ffermwyr yn eu ystyried yn sarhaus ac yn or-fiwrocrataidd. Ac mae angen i ni gael mwy o fanylion gennych chi ynglŷn â sut yr ydych chi'n bwriadu i'r newidiadau hyn fwydo i mewn i'ch bord gron weinidogol i sicrhau y bydd y newidiadau hynny'n cael eu gweithredu gan y Llywodraeth fel y gall y diwydiant gefnogi a chyflawni'r cynllun hwn i chi.

Mae'r datganiad yn sôn am ystyried canlyniadau'r adolygiad atafaelu carbon ar gyfer llywio methodolegau talu. Yr hyn yr hoffwn ei wybod yw: a fydd yr adolygiad yn edrych y tu hwnt i atafaelu carbon o safbwynt coed ac ystyried pob math o wahanol laswellt a gwrychoedd hefyd, oherwydd nid yw hynny wedi cael ei ystyried o'r blaen, ac rwy'n credu bod angen i ni gael darn mawr o waith ynghylch atafaelu carbon o safbwynt glaswellt?

Roeddwn i'n mynd i siarad am les anifeiliaid, ond fe ddywedoch chi y byddwch chi'n sôn am hynny wrthyn ni maes o law. A hefyd rydych chi'n mynd i fod yn gwneud datganiad, gobeithio, ar TB. Rwy'n gobeithio y bydd yn cael ei wneud i'r Siambr hon, ac nid yn ysgrifenedig, oherwydd rwy'n credu ei bod yn rhoi cyfle i ni graffu ar unrhyw waith yr ydych chi'n ei wneud.

Ysgrifennydd Cabinet, dim ond tua 30 eiliad sydd gennyf ar ôl, ond, o fy safbwynt i, mae'r cyhoeddiad hwn heddiw yn un i'w groesawu. Mae wedi cael ei groesawu gan yr undebau, ac mae'r bobl rydw i wedi siarad â nhw ar y ffôn—fy ffrindiau a chydweithwyr sydd gennyf yn y diwydiant—yn ei groesawu hefyd. Ac rwy'n rhoi cynnig agored i chi, Ysgrifennydd Cabinet: rwy'n barod i weithio gyda chi mewn ffordd agored a phragmatig a chadarnhaol iawn i sicrhau y gallwn ni gael cynllun sy'n cyflawni ar gyfer ein ffermwyr. Ond, fel y dywedais yn gynharach, mae angen i ni weld newid sylfaenol os ydyn ni'n mynd i wneud iddo weithio. Oherwydd dyna'r hyn rydw i eisiau ei weld. Rwyf eisiau gweld cynllun sy'n gweithio, sy'n cyflawni ar gyfer cenedlaethau'r dyfodol, sy'n cyflawni ar gyfer ein ffermwyr nawr ac yn sicrhau bod gennym ni economi wledig fywiog yng Nghymru, oherwydd bydd gwneud hynny'n sicrhau'r holl fuddion amgylcheddol, diwylliannol a bioamrywiaeth yr ydych chi eisiau'u gweld a hefyd y busnesau fferm ffyniannus rwy'n siŵr bod pawb o gwmpas y Siambr hon eisiau eu gweld hefyd. Diolch.