3. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg: Ein cenhadaeth genedlaethol — cyflawni blaenoriaethau addysg Cymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:04 pm ar 14 Mai 2024.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lynne Neagle Lynne Neagle Llafur 3:04, 14 Mai 2024

(Cyfieithwyd)

A gaf i ddiolch i Tom Giffard am ei sylwadau a'i gwestiynau, a dweud wrtho ef yn eglur iawn fy mod innau hefyd yn dymuno bod â system addysg o'r radd flaenaf yn yr union ffordd ag y mae pawb arall yng Nghymru? Rwyf innau'n rhiant, ac rwy'n gallu gweld pwysigrwydd cael addysg o ansawdd uchel, ac rydym ni'n dyheu am y gorau i'n plant a'n pobl ifanc i gyd.

Ni fues i'n hunanfodlon o ran y canlyniadau PISA mewn unrhyw ffordd. Fe ddywedais i eu bod nhw'n siomedig. Mae hi'n bwysig cydnabod bod ein canlyniadau PISA ni wedi bod yn gwella cyn y pandemig, ac rwy'n credu ei bod hi'n bwysig iawn hefyd, o ystyried eich bod chi'n rhoi cymaint o bwysau ar adroddiad y Sefydliad Astudiaethau Cyllid, i egluro nad oedd y bobl ifanc a gafodd eu profi yn y profion PISA hynny wedi bod trwy ein cwricwlwm newydd ni. Serch hynny, rwy'n cymryd yr hyn a fynegwyd yn adroddiad y Sefydliad Astudiaethau Cyllid o ddifrif, hyd yn oed os nad wyf i'n cytuno â'i asesiad cyfan.

Mae hi'n ymddangos eich bod chi'n awgrymu y dylem ni ohirio ein diwygiadau i gyd. Rwyf i o'r farn fod hwnnw'n gynnig chwerthinllyd oherwydd mae'r Cwricwlwm i Gymru yn cael ei ddysgu erbyn hyn ym mhob un o'n hysgolion ni. Nid ydyw wedi cael ei gyflwyno yn llawn eto. Fe fues i'n eglur iawn yn yr hyn a ddywedais i wrth y pwyllgor yr wythnos diwethaf, a'r hyn yr wyf yn ei ddweud heddiw, fy mod i o'r farn fod gennym ni fwy o waith i'w wneud o ran cefnogi ysgolion sy'n ei chael hi'n fwy heriol gyda chyflwyniad y cwricwlwm newydd. Mae rhai ysgolion yn hedfan gydag ef, ond mae ysgolion eraill wedi dweud wrthyf i, 'Mae angen mwy o gefnogaeth gyda hwnnw.' Felly, rwyf i'n awyddus i ddarparu'r gefnogaeth honno.

Nid yw hi'n wir ein bod ni'n rhoi sgiliau yn uwch na chwricwlwm ar sail gwybodaeth. Mae hwnnw'n gamddehongliad o'r cwricwlwm. Mae ein cwricwlwm newydd ni'n canolbwyntio yn llwyr ar wybodaeth, ond, yn bwysig iawn, ar ddefnydd deallus o wybodaeth. Rydym ni'n dymuno i'n dysgwyr ni, nid yn unig fod yn meddu ar yr wybodaeth honno, ond eu bod yn gallu ei chymryd a'i defnyddio mewn gwahanol sefyllfaoedd yn eu bywydau.

O ran diwygio ADY, mae'n rhaid i mi ddweud nad wyf i'n credu eich bod chi wedi gwrando ar yr hyn a ddywedais yn y pwyllgor yr wythnos diwethaf, er fy mod i'n falch eich bod chi wedi fy nghlywed i ac wedi dyfynnu'r hyn a ddywedais i'n ôl heddiw sef fy mhwynt i fod blwyddyn yn amser maith ym mywyd plentyn, oherwydd fe ddywedais hynny i bwysleisio'r cyflymder yr wyf i wedi ymrwymo iddo ar gyfer mynd i'r afael â'r broblem hon. Fe dynnais i sylw at yr heriau sydd gennym ni o ran data. Rwy'n gwybod o'r cyfnod y bûm i'n Weinidog iechyd fod data yn bwysig iawn i ysgogi polisi da. Rydym ni'n datblygu ffrwd waith i sicrhau bod y data i gyd sydd eu hangen arnom ni gennym ni. Ond ni ddywedais i ar unrhyw bryd na fyddem ni'n bwrw ymlaen â gwelliannau heb y data.

Esboniais wrth y pwyllgor fod gen i ddull ar ddau drywydd ar hyn o bryd. Mae hwnnw'n cynnwys darparu ADY yn fwy cyson ledled Cymru, gan weithio gydag awdurdodau lleol ac ysgolion, sydd eisoes yn gweithio yn galed iawn i gyflawni'r diwygiad cymhleth hwn. Ond fe nodais i hefyd fy mod i'n cydnabod, ar sail yr hyn yr oedd llywydd y tribiwnlys yn ei ddweud, fod gennym ni waith i'w wneud eto i sicrhau bod y gyfraith yn hawdd ei deall i'n partneriaid. Felly, fe eglurais i y byddwn i'n bwrw ymlaen â'r gwaith hwnnw ar unwaith, i sicrhau ein bod ni'n gweld gwelliannau yn syth, gan ystyried rhywfaint o eglurhad cyfreithiol hefyd.

Ac yn gryno iawn o ran eich pwyntiau terfynol chi ar nodau. Mae datganiad heddiw yn ymwneud â blaenoriaethau. Rwyf i wedi bod yn eglur iawn fod codi cyrhaeddiad a safonau ysgolion yn flaenoriaeth i mi. Rydym ni'n gweithio ar gynllun a fydd ar y llinellau a ddisgrifiais, sy'n ymwneud â phethau fel dylunio cwricwlwm gwell, asesu, dilyniant a chanolbwyntio manwl ar lythrennedd a rhifedd. Ac i ategu hynny, rydym ni'n datblygu ecosystem wybodaeth gyfan a fydd yn dweud wrthym ni sut lwyddiant y mae ein hysgolion ni'n ei gael. Ac fe fydd hynny'n adeiladu ar yr hyn yr ydym ni'n ei wneud gyda'n hasesiadau personol eisoes. Nid wyf i wedi bod ond saith wythnos yn fy swydd; rwy'n credu ei bod hi ychydig bach yn gynnar i mi fod yn meddwl am nodau. Fy mlaenoriaeth i yw gwneud hyn yn iawn er mwyn y plant a'r bobl ifanc, nid ceisio ymhél ag is-benawdau hawdd.