Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:12 pm ar 14 Mai 2024.
Diolch am y cwestiwn. Gyda pharch, nid wyf i'n cytuno y bydd dyluniad y Llywodraeth a theitlau Gweinidogion yn datrys hyn i gyd fel problem. Lesley Griffiths, fel Ysgrifennydd y Cabinet dros Ddiwylliant a Chyfiawnder Cymdeithasol, yw'r Gweinidog arweiniol yn y Llywodraeth. Mae hwn yn faes lle mae angen i fwy nag un portffolio wneud cyfraniad at gael y math o effaith y byddai pawb, rwy'n credu, yn y Siambr hon eisiau ei chael.
Mae'n golygu trefnu'r amrywiaeth o wahanol gyfraniadau yr ydym ni'n eu gwneud mewn gwahanol bortffolios, o'r hyn yr ydym ni'n ei wneud ar Dechrau'n Deg—hanes gwirioneddol o lwyddiant o'i gymharu â'r dadfuddsoddi mewn Sure Start sydd wedi digwydd ers 2010 yn Lloegr, hanes gwirioneddol o lwyddiant yng Nghymru â chanlyniadau cadarnhaol iawn—i'r grant datblygu disgyblion yr ydym ni'n ei ddarparu. Ceir y gwaith yr ydym ni wedi ei wneud, ac rwy'n falch ein bod ni wedi ei wneud, ar wneud prydau ysgol am ddim ar gael i bob plentyn yn yr ysgol gynradd, a'r cymorth ychwanegol yr ydym ni'n ei ddarparu i helpu pobl gyda gwisg ysgol ac eitemau ychwanegol o amgylch y diwrnod ysgol. Mae'r rhain yn fesurau ymarferol yr ydym ni'n eu cymryd o fewn ein pwerau.
Bydd yr Aelod yn gwybod nad yw pob un o'r ysgogiadau yn ein dwylo ni, ac rwy'n falch ei bod wedi cyfeirio at hynny. Bydd wedi gweld hyn yn bersonol yn ystod ei chyfnod yn San Steffan, pan barhaodd y Ceidwadwyr i wneud newidiadau i dreth a budd-daliadau yr oedden nhw'n gwybod yn iawn fyddai'n gwaethygu'r darlun o ran tlodi plant. Rwy'n falch ei bod hi ar ochr iawn y ddadl honno bryd hynny, a'i bod hi o hyd heddiw. Dyna pam y mae angen i'r ddau ohonom ni weld y camau y gallwn ni eu cymryd yma yng Nghymru, ochr yn ochr â gweinyddiaeth yn y DU yn y dyfodol sy'n barod i edrych eto ar ddewisiadau bwriadol a wnaeth fwy o'n plant yn dlawd—i dyfu i fyny mewn bywyd o dlodi; mwy o oedolion oedran gweithio mewn tlodi; mwy o blant ag oedolyn yn eu cartref sy'n byw mewn tlodi hefyd.
Mae ein dyfodol economaidd yn rhan o hyn, ynghyd â'r newidiadau yr wyf i'n credu eu bod nhw'n angenrheidiol ar gyfer treth a budd-daliadau. Rwy'n edrych ymlaen at weithio gyda'r hyn yr wyf i'n ei obeithio fydd yn Llywodraeth y DU llawer mwy goleuedig, sydd ag ymrwymiad gwirioneddol i wneud cynnydd o ran tlodi plant, fel y gwnaethom ni yn ystod degawd cyntaf datganoli, pan wnaeth dwy Lywodraeth a oedd wedi ymrwymo i weithredu ar hyn gymryd camau gwirioneddol i godi cannoedd o filoedd o blant ledled y DU, a miloedd o blant yma yng Nghymru, allan o dlodi plant. Rwy'n credu y gallwn ni wneud hynny eto.