Part of the debate – Senedd Cymru am 4:17 pm ar 1 Mai 2024.
Mae'n gwbl briodol fod y ddadl hon yn cael ei chynnal yn y Senedd yma heddiw, oherwydd er bod adroddiad adolygiad Cass wedi'i gyflwyno i GIG Lloegr, mae'n cael effaith enfawr arnom yma yng Nghymru, oherwydd dros y blynyddoedd mae cannoedd o blant o Gymru, a gynrychiolir gennym, wedi cael eu hanfon i Loegr, i'r gwasanaeth datblygu hunaniaeth rhywedd, a elwir hefyd yn glinig Tavistock. Er enghraifft, yn 2022 anfonwyd dros 150 o blant yno. Ac yn ystod eu hamser yno, gwyddom fod y gwasanaeth datblygu hunaniaeth rhywedd yn rhoi meddyginiaethau atal y glasoed i bobl ifanc agored i niwed, ac fel y canfu adolygiad Cass, roedd y dystiolaeth i gefnogi meddyginiaethau atal y glasoed yn 'rhyfeddol o wan', yn eu geiriau nhw. Nid oes digon yn hysbys am effeithiau mwy hirdymor meddyginiaethau atal y glasoed i blant a phobl ifanc i allu gwybod a ydynt yn ddiogel ai peidio. [Torri ar draws.] Mae'n ddrwg gennyf, nid wyf yn mynd i dderbyn, Jenny Rathbone. Fe wnaethoch chi wrthod fy nghyd-Aelod.
Daw hyn ar ôl rhaglen ymchwil systematig, annibynnol Prifysgol Efrog, fel rhan o'r adolygiad, sef y gwaith mwyaf a mwyaf cynhwysfawr a wnaed ar y mater, ac rwy'n credu y dylid bod o ddifrif yn ei gylch. Felly, yn blwmp ac yn blaen, roedd y plant hynny'n destun ymyrraeth feddygol gyda chanlyniadau anhysbys, a nhw yw'r plant a gynrychiolir gennym o un diwrnod i'r llall. Yn sicr, ni fyddwn am i fy mhlant i gael eu hanfon i amgylchedd gyda'r fath ansicrwydd ac arbrofi, felly ni allaf gyfiawnhau hyn ar gyfer plant eraill yng Nghymru.
Roedd, ac mae'r plant hyn ymhlith y mwyaf agored i niwed yn ein cymunedau, ac maent yn cael cam gan system a chan oedolion drwy gyfres o ganlyniadau anhysbys, sydd i mi yn gwbl annerbyniol. Yr hyn sydd ei angen ar blant yn y sefyllfa hon yw gofal priodol a chymorth iechyd ac nid arbrofi meddygol gyda'r fath effeithiau hirdymor anhysbys.
Ac mae gofal priodol hefyd yn golygu nad yw rhieni'n cael eu gwthio i'r cyrion mewn penderfyniadau. Yn fy marn i, mae'n beryglus iawn ac yn amheus pan fydd oedolion yn y sefyllfaoedd hyn yn ceisio dileu cyfranogiad rhieni o fywydau eu plant. Gadewch inni gofio mai rhieni yw prif ofalwyr y plant, ac mae angen iddynt gael rhan yn hyn, a bod yn wybodus ac i fod yn wneuthurwyr penderfyniadau mewn unrhyw ymyrraeth feddygol. Felly, mae cefnogaeth ac addysg i rieni yr un mor bwysig ag ar gyfer y plant y maent yn gofalu amdanynt.
Felly, rwy'n gofyn i ni yn yr ystafell hon heddiw, a ydym yn cytuno ag adroddiad Cass fod plant â dysfforia rhywedd yn haeddu llawer gwell na'r ffordd y cânt eu trin ar hyn o bryd ai peidio? Ac a yw'r plant hyn yn haeddu ymyriadau priodol sy'n seiliedig ar dystiolaeth, neu a ddylid parhau i roi cyffuriau iddynt sydd ag effeithiau hirdymor anhysbys? Efallai mai un o fy etholwyr a ysgrifennodd ataf yr wythnos hon a ddisgrifiodd hyn orau: 'Mae plant sy'n ddryslyd ynglŷn â'u rhywedd angen gofal yn seiliedig ar dystiolaeth o'r hyn sy'n gweithio a beth sydd orau i'r plentyn yn y tymor hir. Mae angen i ofal fod yn seiliedig ar ffeithiau yn hytrach nag ideoleg ac emosiynau, a gofal nad yw'n achosi niwed iddynt neu'n atal eu hanghenion, sy'n aml yn gymhleth, rhag cael eu harchwilio.' Dylem anfon neges heddiw a fydd yn dilyn y wyddoniaeth ac a fydd yn rhoi diogelwch a llesiant plant yn gyntaf drwyddi draw. Diolch yn fawr iawn.