Part of 2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gofal Cymdeithasol – Senedd Cymru am 3:04 pm ar 1 Mai 2024.
Cyfarfûm y llynedd â chynrychiolwyr ymgyrch Bywydau Wedi'u Dwyn, a gwn fod Sioned Williams yn y brotest yr wythnos diwethaf ar y grisiau. Ymunais â hi hefyd i siarad ag oedolion ifanc sydd wedi cael eu cadw mewn gofal am lawer gormod o amser. Maent wedi lansio deiseb o'r enw 'Stopio cadw plant, pobl ifanc ac oedolion ag anableddau dysgu ac awtistiaeth mewn ysbytai'. Unwaith eto, rwyf bob amser yn meddwl am fy merch fy hun, sy'n naw oed eleni. Ymhen 10 mlynedd, a allai hi fod yn wynebu'r un amgylchiadau ochr yn ochr â chymaint o rieni a ddaeth i'r brotest yr wythnos diwethaf?
Rwyf hefyd wedi cyfarfod ag etholwyr i mi y mae eu mab awtistig ar hyn o bryd yn glaf mewnol yn yr uned iechyd meddwl mewn ysbyty lleol, ond a gafodd ei gadw rhwng mis Tachwedd 2023 a mis Ebrill 2024 mewn carchar, lle nododd staff a seicolegwyr pa mor dda yr ymatebai i strwythur a threfn bywyd yn y carchar. Rwyf wedi cyfarfod â'r Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol i ofyn am sylw ac ymchwiliad i'r materion hyn. Ni waeth pa mor dda yr addasodd i'r carchar, nid wyf yn credu y dylai fod wedi bod yno yn y lle cyntaf. Byddai unrhyw un arall ar remánd wedi bod ar fechnïaeth. Mae llwyth o faterion o dan yr wyneb y credaf fod Llywodraeth Cymru yn anymwybodol ohonynt am nad yw'r system cyfiawnder troseddol wedi'i datganoli.
Felly, a gawn ni gyfarfod, a gawn ni siarad—a hoffwn estyn gwahoddiad hefyd i Mark Isherwood, fel cadeirydd y grŵp trawsbleidiol ar awtistiaeth—a chael trafodaeth am hyn? Gwn fod Sioned yn cyfarfod â chi. Yn anffodus, rwyf mewn pwyllgor y diwrnod hwnnw yn gofyn cwestiynau i'r Gweinidog addysg, ond byddwn yn gwerthfawrogi cyfle i gyfarfod â chi a thrafod hyn.