Part of the debate – Senedd Cymru am 3:55 pm ar 30 Ebrill 2024.
Diolch, Llywydd. Wrth wneud fy sylwadau agoriadol yn y ddadl Cyfnod 3 hon heddiw, hoffwn unwaith eto gofnodi fy niolch i dîm y Pwyllgor Biliau Diwygio am eu cefnogaeth a'u gwaith drwy gydol cyfnodau'r Bil hwn hyd yn hyn, gan gefnogi Aelodau—gan gynnwys fi—gyda drafftio a pharatoi'r holl welliannau y byddwn yn eu cyflwyno. Rwy'n credu ei bod yn gywir dweud bod pob un ohonom yma yn y Senedd yn ddiolchgar iawn am y gwaith y mae'r clercod a'r cynghorwyr cyfreithiol a'r ymchwilwyr ar y pwyllgorau hyn yn ei wneud. Rwyf hefyd yn ddiolchgar iawn i'r Aelod sy'n gyfrifol, mewn gwirionedd, ac i Aelodau eraill o'r Senedd, am eu hymgysylltiad yn arwain at y trafodion heddiw. Fel y gwyddant, mae gennym wahaniaethau sylfaenol ynghylch egwyddorion y Bil hwn a'r diwygiadau y mae'n ceisio eu gosod, ond rydym wedi gallu cymryd rhan mewn ffordd adeiladol sydd wedi bod yn barchus ac sydd wedi rhoi'r ystyriaeth ddifrifol i'r Bil a'r gwelliannau arfaethedig iddo y maent yn eu haeddu.
Nawr, wrth gwrs, fel y byddech chi'n disgwyl i mi ddweud, hyd yn oed pe bai'r holl welliannau yn cael eu derbyn, rwy'n credu ei bod yn annhebygol iawn y byddem yn rhoi ein cefnogaeth iddo, ond, wrth ddweud hynny, rwyf am gydnabod y ffordd gadarnhaol yr ydym wedi gallu gweithio gyda'n gilydd a byddai'r gwelliannau yr ydym wedi'u cyflwyno drwy drydydd cyfnod y Bil hwn yn gwneud y Bil, yn ein barn ni, llawer gwell nag ydyw ar hyn o bryd a byddai'n llawer gwell i ddemocratiaeth Cymru ac yn gwella'r ffordd y mae'r Senedd yn gweithio yn y dyfodol.
Os gallaf droi'n fyr at grŵp 1 a'r gwelliannau a gyflwynwyd yn enw Adam Price, mae'n rhaid i mi ddweud, Adam, rwy'n eu gweld, mae arnaf ofn, yn ddiangen. Nid oedd unrhyw bryder wedi ei godi hyd yma ynghylch y cynnig i newid yr enw Comisiwn Ffiniau a Democratiaeth Leol Cymru i Gomisiwn Democratiaeth a Ffiniau Cymru, ac, mewn gwirionedd, bydd dileu'r gair 'ffiniau' o'r teitl hefyd yn dileu cyfeiriad at un o agweddau pwysicaf gwaith y comisiwn hwn. Nawr, rwy'n gwerthfawrogi bod ganddo gyfrifoldebau llawer ehangach, ond mae hynny'n sicr yn cael ei gynnwys yn y gair 'democratiaeth' ar ddechrau'r teitl hefyd, felly, wrth ei alw'n Gomisiwn Democratiaeth a Ffiniau Cymru, bydd yn gwneud yn union yr hyn y mae'n ei ddweud ar y tun, fel staen pren Ronseal, ac, felly, rwy'n credu, oherwydd bod y gwelliannau hyn yn ddiangen, byddaf yn annog pobl i beidio â'u cefnogi.