Grŵp 1: Comisiwn Democratiaeth a Ffiniau Cymru: enw’r Comisiwn (Gwelliannau 44, 45, 46, 47, 48, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 49, 50, 51, 115, 52)

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:00 pm ar 30 Ebrill 2024.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Adam Price Adam Price Plaid Cymru 4:00, 30 Ebrill 2024

Dwi'n ddiolchgar i'r Aelodau am eu hymateb, a dyw e ddim yn syndod nad yw'r gwelliant yma, felly, yn mynd i gael mwyafrif. Ond dwi yn credu ei fod e'n bwysig i gofnodi, fel oedd y Cwnsler Cyffredinol, yr amrediad eang a chynyddol o swyddogaethau fydd gan y comisiwn yma. Mae e wedi cael ei ddweud, weithiau fel beirniadaeth, nad ydw i fel gwleidydd, nad yw Plaid Cymru, efallai, erioed wedi adnabod problem nad ŷn ni eisiau creu sefydliad cenedlaethol yn ei chylch. Dyw e ddim cweit yn gywir, ond mae creu sefydliadau cenedlaethol yn bwysig. Mae e'n rhan o ddatrys y problemau a'r heriau dŷn ni'n eu hwynebu a gwireddu ein potensial, ac mae creu sefydliad cenedlaethol ar ei newydd wedd, yn esblygu ac yn tyfu ym maes democratiaeth a maes iechyd democratiaeth, dwi'n credu, yn rhywbeth dylen ni i gyd ei groesawu. 

O ran y teitl, byddai'n well gen i deitl talfyredig fy hunan. Mae yna rywbeth, ys dywedir yn Saesneg, yn fwy elegant, efallai, amdano. Efallai mai 'comisiwn democratiaeth' ar lafar, yn anffurfiol, y bydd pobl yn dechrau ei alw fe. Hynny yw, pan grëwyd Cyngor Cymru a Mynwy, pryd oedd e, yn 1949, 'cyngor Cymru' roedd pawb yn ei alw fe, gan gynnwys y cadeirydd ei hun, Huw T. Edwards, wrth gwrs. So, efallai bydd Comisiwn Democratiaeth a Ffiniau Cymru yn troi mas fel 'comisiwn democratiaeth' i bob pwrpas. Mae yna lot o waith, mae yna raglen o waith, rhaglen ac agenda llawn y byddwn ni i gyd eisiau cyfrannu iddyn nhw yn ystod y cyfnod cyffrous sydd o'n blaenau ni. Ond gyda hynny, dwi yn gofyn am ganiatâd y Senedd i dynnu'r gwelliant yma'n ôl, dwi ddim am ei wasgu fe i bleidlais.