Part of the debate – Senedd Cymru am 5:03 pm ar 24 Ebrill 2024.
Y peth cyntaf rwyf am ei ddweud, ac adleisio'r hyn a ddywedwyd eisoes, yw bod fy meddyliau a fy nymuniadau gorau gyda phawb sydd wedi cael eu hanafu, ond hefyd pawb sydd wedi bod yn dyst ac wedi bod yn rhan ohono, ac felly wedi'u trawmateiddio ganddo. Rwyf am dalu teyrnged i'r athrawon a weithredodd yn gyflym, i Gyngor Sir Caerfyrddin a oedd wedi rhoi hyfforddiant ar drefniadau cloi a diogelu, a'r ffaith ei bod yn ymddangos, o'r hyn a ddarllenais hyd yn hyn, fod pawb wedi deall y broses honno. Mae hynny'n hanfodol pan fyddwch chi mewn sefyllfa beryglus. Wrth gwrs ein bod wedi ein syfrdanu, ac wrth gwrs ein bod yn yn drist. Rwyf wedi gweithio gyda disgyblion yn yr ysgol honno, ac mae ethos da yno, ethos da, cyfeillgar, a'r hyn y mae angen inni fod yn ymwybodol ohono—ac rwy'n siŵr eich bod—yw peidio â difetha'r ethos da, cyfeillgar hwnnw sy'n croesawu disgyblion ac athrawon ar sail un digwyddiad. Ond serch hynny, bydd yn rhaid inni ddysgu gwersi ohono: sut y digwyddodd, a ellid bod wedi'i atal. Mae'r rhain i gyd yn gwestiynau. Ac rwy'n mynd i ailadrodd yr hyn a ddywedodd Tom Giffard—y cais sydd wedi'i roi allan gan yr heddlu i beidio â rhannu lluniau na sylwadau, ond i ganiatáu i'r broses briodol ddigwydd fel nad ydych chi'n achosi braw a gofid pellach i'r rhai sy'n gysylltiedig.
Fe wnaeth y gwasanaethau brys ymateb yn gyflym ac yn effeithiol iawn, ac o'r hyn y gallaf ei gasglu, fe wnaethant dawelu'r sefyllfa'n weddol gyflym, yn enwedig gyda'r rhieni a'r plant a oedd yn yr ysgol.
Roeddech chi'n dweud eich bod chi'n edrych ar gynnig cwnsela a help i'r disgyblion hynny, ac wrth gwrs, bydd angen i hynny ddigwydd, ac nid dim ond heddiw, oherwydd nid yw pobl bob amser yn deall i ddechrau fod angen help arnynt; efallai y bydd ei angen yn y dyfodol agos. Felly, hoffwn wybod y bydd hynny i gyd yn ei le, nid yn unig yn y tymor byr, ond yn fwy hirdymor wrth i'r effeithiau ddatblygu, o bosibl, ym meddyliau pobl.