– Senedd Cymru am 6:18 pm ar 19 Mawrth 2024.
Mae'r wythfed grŵp o welliannau yn ymwneud â Rhan 6—Gorchmynion cydsyniad seilwaith. Y prif welliant yn y grŵp hwn yw gwelliant 31, ac rwy'n galw ar Janet Finch-Saunders i gynnig a siarad am prif welliant a gwelliannau eraill yn y grŵp hwn.
Diolch. Mae gwelliant 31 yn sicrhau na ellir awdurdodi tollau ar briffyrdd sy'n cael eu hystyried yn brosiect seilwaith sylweddol. Mae hyn yn adlewyrchiad clir o'r farn gyhoeddus na ddylid codi tâl ar fodurwyr yng Nghymru. Mae dros 10,000 o bobl wedi arwyddo deiseb o'r enw 'Atal unrhyw gynllunio pellach ar gyfer codi tâl ar ddefnyddwyr ffyrdd yng Nghymru'. Ar ôl ystyried yr hyn a ddywedodd y Gweinidog yng Nghyfnod 2, gwelaf fod y sylwadau'n ymwneud â'r egwyddor o beidio â chynnwys toll fel rhan o'r broses SIP, yn hytrach na drafftio neu gynnwys darpariaethau penodol i geisio cyflawni'r amcan. O'r herwydd, rwyf wedi penderfynu cyflwyno'r un gwelliant yng Nghyfnod 3. Drwy bleidleisio o blaid y newid, rwy'n cynnig y bydd y Senedd hon sydd gan Gymru yn dangos ei bod yn gwrando ar yr holl bryderon niferus hynny sydd bellach yn cael eu codi ledled Cymru am gyfres o fesurau yn erbyn modurwyr gan y Llywodraeth hon.
Mae gwelliant 17 yn ymarferol. Mae'n caniatáu i'r ymgeisydd wirio am unrhyw gamgymeriadau cyn cyhoeddi Gorchymyn cydsyniad seilwaith. Mae newid o'r fath yn cyd-fynd â'r hyn a glywodd y pwyllgor newid hinsawdd gan RWE. Fe wnaethant nodi eu profiadau blaenorol gyda Deddf Cynllunio 2008. Pan oedd gorchmynion cydsyniad datblygu terfynol yn aml yn cynnwys mân gamgymeriadau, roeddent yn canfod bod y broses o fod angen i'r ymgeisydd ofyn am gywiriadau yn aneffeithlon, gan awgrymu y gallai Gweinidogion Cymru rannu'r fersiwn derfynol arfaethedig o Orchymyn cydsyniad seilwaith gyda'r ymgeisydd i fynd i'r afael ag unrhyw fân faterion drafftio. Mae'r Gweinidog wedi mynegi pryderon y byddai'r gwelliant yn arwain at broses ddiangen. Gellid ymdrin â'r broses honno'n gyflym a byddai'n arbed amser mewn gwirionedd, oherwydd byddai'n caniatáu mynd i'r afael â mân wallau ar unwaith.
Mae tryloywder wrth wraidd gwelliannau 18 a 19. Byddent yn ei gwneud hi'n ofynnol i Weinidogion Cymru roi rhesymau pam eu bod wedi newid neu ddirymu Gorchymyn cydsyniad seilwaith. Byddaf yn cefnogi'r gwelliannau a gyflwynwyd gan y Gweinidog. Diolch.
Galwaf ar y Gweinidog.
Gan ymdrin yn gyntaf â'r gwelliannau na ddaethon nhw gan y Llywodraeth, rwyf fel arfer yn diolch i chi, Janet, am gyflwyno gwelliannau, ond nid wyf yn hollol sicr fy mod yn diolch ichi am gyflwyno'r un yma. Nid wyf yn cefnogi gwelliant 31 o ran codi tollau ar briffyrdd. Rydych chi'n gwneud y mater yn rhyw fath o ryfel diwylliant rhyfedd, ond mewn gwirionedd mae'n ymwneud â phroses gydsynio i gais. Yn amlwg, dim ond mewn o ran priffyrdd y gallai Gweinidogion Cymru gyflwyno tollau lle roedd hynny'n rhan o gais gwreiddiol am gydsyniad seilwaith a aeth drwy'r broses. Felly, mae eich gwelliant yn syml yn ffwlbri. Waeth ichi ddweud na allwn ni roi melinau gwynt yng nghanol y briffordd. Nid yw'n rhywbeth yr ydym yn ceisio ei wneud. Felly, dydy e'n ddim byd ond ffwlbri. Nid yw'n golygu dim byd o gwbl. Mae'r gwelliant yn dileu'r un agwedd gynhwysfawr. Nid yw'n dileu'r pŵer i Weinidogion Cymru godi tollau mewn perthynas â phriffyrdd, sydd eisoes yn bodoli mewn llawer o ddeddfwriaeth arall, ac felly nid yw'r gwelliant yn gwneud dim a byddai'n arwain at gam-ddefnyddio difrifol ar y system. Felly, rwy'n galw ar Aelodau i wrthod y gwelliant, y credaf sy'n un od iawn yn fy marn i, a dweud y gwir.
Yn dilyn gwelliant tebyg i welliant 17 a gyflwynwyd gan yr Aelod yng Nghyfnod 2, byddai hyn yn awgrymu bod adran newydd yn cael ei hychwanegu at y Bil a fydd yn ei gwneud hi'n ofynnol rhannu drafft o Orchymyn cydsyniad seilwaith gyda'r ceisydd cyn ei gyhoeddi. Unwaith eto, Janet, rwy'n deall yn llwyr pam eich bod yn cynnig y gwelliant hwn, er mwyn sicrhau bod datblygwyr yn gwbl ymwybodol o'r Gorchymyn arfaethedig. Ond mae gennym ni yr un materion drafftio yma ag a gododd yng Nghyfnod 2, a drafodwyd gennym ni bryd hynny. Os nad yw Gweinidogion Cymru yn cynnig unrhyw newidiadau i'r rhai sydd wedi'u cynnwys yn y cais a gyflwynwyd, beth yw'r angen i ymgynghori â cheisydd sy'n cael y cais y gofynnon nhw amdano? Felly, rydych chi'n ychwanegu cymhlethdod a haen ddiangen at broses pan mai holl ddiben y Bil hwn yw symleiddio'r broses.
Pan fo Gweinidogion Cymru yn bwriadu gwneud Gorchymyn sy'n sylweddol wahanol i'r cais, mae pwerau llunio rheoliadau eisoes o dan adran 57 a fyddai'n pennu'r weithdrefn sydd i'w dilyn o dan yr amgylchiadau hynny. Er enghraifft, pe baem ni'n edrych ar y weithdrefn ar gyfer rhannu Gorchymyn drafft gyda'r ceisydd, efallai y byddai'n briodol ei rannu hefyd â chyrff statudol eraill er mwyn sicrhau proses deg a chyfiawn. Rhaid i mi bwysleisio hefyd y bydd natur y broses gydsynio yn golygu y byddai Gweinidogion Cymru a'r awdurdod archwilio yn ymgysylltu â'r ceisydd lle nodir materion wrth ddrafftio cydsyniad arfaethedig. Felly, mae'r broses yn caniatáu ymgysylltu'n briodol â'r ceisydd i sicrhau y gellir datrys y materion hynny ac yn y pen draw y cymeradwyir y cais a bod y cydsyniad wedi'i ddrafftio'n gywir. Nid wyf yn gweld angen deddfu ar gyfer rhannu Gorchymyn drafft fel hyn, ac felly nid wyf yn derbyn y gwelliant ac yn galw ar Aelodau i'w wrthod.
Gan droi at welliant 18, mae yna adegau lle gall dogfen benderfynu gynnwys gwall amlwg y mae modd ei gywiro. Mae'n bwysig bod gweithdrefn ar waith i sicrhau cywiro dogfen benderfyniad yn gyflym. Nid oes angen y gwelliant gan y bydd gwall bob amser yn cael ei gywiro er mwyn eglurder. Fodd bynnag, os ystyriwyd ei bod yn ddymunol ei gwneud hi'n ofynnol i Weinidogion Cymru wneud datganiad yn esbonio'r rhesymau dros gywiro gwall, gellir gosod hyn mewn is-ddeddfwriaeth. Galwaf felly, ar Aelodau i wrthod y gwelliant hwn hefyd.
Mae gwelliant 19 yn diwygio adran 85, sef y pŵer i newid neu ddirymu Gorchmynion cydsyniad seilwaith. Bwriad y gwelliant yw gosod dyletswydd ar Weinidogion Cymru i gyhoeddi datganiad o'u rhesymau dros newid neu ddirymu Gorchymyn Cydsyniad Seilwaith. Fel gyda gofynion hysbysu eraill drwy gydol y drefn gydsynio, rwy'n cytuno ei bod hi'n bwysig bod ceisyddion a phartïon perthnasol eraill yn cael gwybod am benderfyniad Gweinidogion Cymru neu'r person penodedig mewn modd amserol. Er mwyn hyrwyddo tryloywder a chyrraedd cynulleidfa mor eang â phosibl, rwy'n ystyried ei bod hi'n briodol i Weinidogion Cymru neu'r person penodedig gyhoeddi rhesymau dros benderfyniad. Ond gellir hwyluso diben y gwelliant trwy ofynion adran 89, ac felly mae'r gwelliant hwn yn ddiangen ac rwy'n galw ar Aelodau i'w wrthod.
Gan droi at ddiwygiadau 2 a 3 gan y Llywodraeth, mae'r gwelliannau hyn yn ddiwygiadau drafftio, technegol yn unig, ac nid ydynt yn cael unrhyw effaith ar y polisi a gynhwysir yn y Bil. Mae'r gwelliannau ond yn sicrhau cysondeb wrth ddrafftio ar draws deddfwriaeth gynllunio berthnasol. Diolch.
Galwaf ar Janet i—
Ie, hoffwn ymateb i hyn. Wyddoch chi, hyd yn hyn, bu'r broses hon o gyflwyno deddfwriaeth yn un dda iawn, a gwelwyd cefnogaeth drawsbleidiol, ond mae eich sylwadau bod cyflwyno gwelliant yn 'od' gam yn rhy bell. Rydym ni wedi derbyn cyngor gan ein cyfreithwyr proffesiynol ar hyn. Rwyf wedi gweithio gydag ymchwilwyr gwych, ac rwy'n arddel y gwelliant a gyflwynais. Rwy'n credu ei bod hi'n eithaf sarhaus a dilornus disgrifio gwelliant yn 'od' sydd wedi cael ei ysgrifennu gan gyfreithiwr proffesiynol. Mae'n rhaid i mi ddweud hynny ar goedd. Rwy'n credu ei fod yn llychwino cyflwyno Bil lle'r ydym ni'n gweithio'n drawsbleidiol, felly byddwn yn gofyn i'r Gweinidog feddwl ddwywaith cyn cyflwyno sylwadau fel yna. Beth bynnag, gadewch i ni symud i'r bleidlais.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 31? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Mae gwrthwynebiad, felly byddwn yn symud i bleidlais.
Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais.
O blaid 14, neb yn ymatal, 38 yn erbyn. Felly, mae gwelliant 31 yn cael ei wrthod.
Janet, gwelliant 17.
Ie, cynnig.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 17? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Mae yna wrthwynebiad. Felly, byddwn yn symud i bleidlais.
Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais.
O blaid 25, neb yn ymatal, 27 yn erbyn. Felly, mae gwelliant 17 yn cael ei wrthod.
Janet, gwelliant 18.
Rwy'n cynnig.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 18? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Mae yna wrthwynebiad. Felly, byddwn yn symud i bleidlais.
Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais.
O blaid 25, neb yn ymatal, 27 yn erbyn. Felly, mae gwelliant 18 yn cael ei wrthod.
Janet, gwelliant 19.
Cynnig.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 19? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Mae yna wrthwynebiad. Felly, byddwn yn symud i bleidlais.
Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais.
O blaid 25, neb yn ymatal, 27 yn erbyn. Felly, mae gwelliant 19 yn cael ei wrthod.
Gweinidog, gwelliant 3.
Wedi cynnig.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 3? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Nid oes gwrthwynebiad. Felly, mae gwelliant 3 yn cael ei dderbyn.
Gweinidog, gwelliant 2.
Wedi cynnig.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 2? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Nid oes gwrthwynebiad. Felly, mae gwelliant 2 yn cael ei dderbyn.