Part of the debate – Senedd Cymru am 4:41 pm ar 30 Ionawr 2024.
Diolch yn fawr, Sioned Williams. A diolch, unwaith eto, am eich cyfraniad i'r datganiad hwn, a hefyd am dynnu sylw at ddewrder y bobl sydd wedi sefyll i fyny a pheidio ag aros yn dawel, gan ddilyn pwynt Mark Isherwood yn sicr ynglŷn â chytuno y gall y gorffennol lywio'r dyfodol. Ond gwrthod aros yn dawel—. Rydych chi wedi sôn am y bobl ddewr ledled y byd ac yn ein hanes ni, ac, wrth gwrs, rwy'n credu bod hyn hefyd yn mynd â ni'n ôl at bwysigrwydd ein cwricwlwm a'r ffaith bod datblygu dinasyddion gwybodus a moesegol yn ymwneud â hanes. Mae hefyd yn ymwneud â dysgu am yr amrywiaeth, am bobl heddiw ac, mewn gwirionedd, rwy'n falch iawn, fel rwy'n siŵr y mae'r Gweinidog, a phob un ohonoch chi, fod hawliau dynol yn rhan allweddol o'r cwricwlwm.
Ond diolch am gofio'r deyrnged honno hefyd i Rabi Joshua Heschel a gwneud y cysylltiad â Chymru gyda W.D. Davies. Mae'n bwysig, wrth gwrs, ac mae llawer ohonom yn cydnabod, bod protestio cyhoeddus yn ffordd bwysig o fynegi ein barn. Mae'n rhan o'n democratiaeth lewyrchus ein bod yn chwarae ein rhan yn hynny. Ond rwy'n credu bod yr ymadroddion o undod a chefnogaeth a welsom ddydd Mercher diwethaf yn adeilad y Pierhead, lle, ar draws pleidiau, roeddem yn dod at ein gilydd ac yn clywed nid yn unig ein pobl ifanc, ond hefyd dystiolaeth a phrofiad bywyd Eva Clarke, yn bwysig iawn.
Do, fe wnaethom gydnabod, a gwnes i yn fy natganiad, bod gwrthdaro ledled y byd ar flaen ein meddyliau. Ac, wrth gwrs, dim ond o ran y sefyllfa yn y dwyrain canol, mae angen cadoediad cynaliadwy a pharhaol arnom er mwyn sicrhau ein bod yn cael cymorth dyngarol brys, cadw newyn i ffwrdd, a hefyd rhyddhau gwystlon, a darparu lle ar gyfer cadoediad cynaliadwy fel nad yw ymladd yn ailgychwyn. Ac, yn amlwg, rydym yn cydnabod ac yn edrych ar y sefyllfa o ran dyfarniad interim y llys cyfiawnder rhyngwladol. Ond rwy'n credu, o ran ein rôl ni a'r pwyntiau a wnawn, mae'n rhaid i ni fod yn gyfrifol, fel y dywedais, am gydlyniant cymunedol, am y Gymru dosturiol a gofalgar a moesegol yr ydym eisiau ei gweld yn ein pobl ifanc ac yn wir yn ein holl ddinasyddion. Ac felly rwy'n credu ei bod yn bwysig iawn fod y Prif Weinidog a minnau hefyd yn cyfarfod ag arweinwyr Mwslimaidd ar ddiwrnod Hannukah a digwyddiad pwerus iawn ar risiau'r Senedd.