1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am ar 12 Rhagfyr 2023.
4. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i hybu twristiaeth yng ngogledd Cymru? OQ60409
Llywydd, rydym ni'n cymryd camau i ymestyn y tymor twristiaeth yng Nghymru, i annog ymwelwyr i fwynhau'r amrywiaeth ehangach o atyniadau sydd gennym ni i'w cynnig, ac i wario mwy o arian tra eu bod nhw yng ngogledd Cymru a thu hwnt.
Diolch, Prif Weinidog. Rwy'n credu ei fod yn asesiad digon teg ac yn sylw teg i'w wneud bod yr ystadegau ar dwristiaeth yng Nghymru yn eithaf brawychus, yn enwedig pan ydych chi'n cynrychioli, fel yr wyf i, rhan o Gymru sy'n dibynnu ar yr economi dwristiaeth. Wrth gwrs, mae effeithiau parhaus eich cyfyngiadau symud yn ystod COVID-19 a'r argyfwng costau byw yn chwarae rhan enfawr o ran lleihau twristiaeth, yn rhyngwladol, ond mae'r ffigurau diweddaraf ar ymweliadau rhyngwladol i mewn i Gymru yn dangos, rhwng Ionawr a Mehefin 2023, bod 403,000 yn llai o ymweliadau â Chymru, gostyngiad o 12 y cant o'i gymharu â'r un cyfnod yn 2019. Ar yr un pryd, gostyngodd faint o arian a wariodd ymwelwyr yng Nghymru o ganran syfrdanol o 24 y cant o 2019 ymlaen, ac nid yw'r darlun mewn rhannau eraill o Brydain Fawr yn agos at fod mor enbyd ag y mae yng Nghymru. Ac yn lleol yn Nyffryn Clwyd, rydym ni'n ymwybodol dros ben o'r gostyngiad o ran twristiaeth o dan eich arweinyddiaeth. Yn yr ychydig wythnosau diwethaf yn unig, mae cyhoeddi'r penderfyniadau trist i gau dau o gyrchfannau twristiaeth mwyaf sefydledig fy etholaeth—SeaQuarium y Rhyl a Pontins ym Mhrestatyn—wedi gadael llawer o deuluoedd yn ansicr am waith yn y dyfodol ac yn yr oerfel y Nadolig hwn. Mae angen taer i ni roi cymaint o gymhellion ar waith i annog ymwelwyr i Gymru, ond nid ydym yn gweld hyn. A dweud y gwir, mae'r gwrthwyneb llwyr o hynny yn wir, oherwydd mae'r cynlluniau ar gyfer ardoll ymwelwyr—
Bydd yn rhaid i chi ddod at gwestiwn nawr. Rwyf i wedi bod yn hael iawn.
—wedi bod yn drychinebus hyd yn hyn. Iawn, diolch am eich haelioni. Felly, yng ngoleuni'r holl sylwadau hynny a wneuthum, Prif Weinidog—y ffigurau twristiaeth enbyd, y llu o achosion o gau yn y diwydiant ar draws arfordir y gogledd, yr ardoll ymwelwyr mewnblyg sy'n atal ymwelwyr—
Fe wnes i ofyn am gwestiwn, nid rhestr.
Beth mae eich Llywodraeth yn ei wneud i wrthdroi'r duedd hon a hybu twristiaeth yng ngogledd Cymru?
Wel wel. Ble i ddechrau, mewn gwirionedd, gyda Farage—. Farage—bydd ef yno gyda chi'n fuan, rwy'n tybio. Gadewch i ni ddechrau gyda dim ond un. Gadewch i ni ddechrau gyda dim ond un pwynt. Nid oedd y penderfyniad i gau'r ffiniau fel nad oedd twristiaid yn gallu dod i Gymru yn benderfyniad a wnaed gan Lywodraeth Cymru—cafodd ei wneud gan Lywodraeth y DU ac yna bu'n rhaid i ni basio rheoliadau i gyd-fynd â'r hyn a benderfynwyd ganddyn nhw. Felly, mae unrhyw syniad—unrhyw syniad—bod y gostyngiad o ran nifer yr ymwelwyr a oedd yn dod i Gymru yn ystod epidemig COVID oherwydd bod Llywodraeth Cymru wedi cau'r ffiniau hynny—
[Anghlywadwy.] Fe wnaethoch chi atal gwestai rhag—
Does dim angen i chi wrando ar Janet Finch-Saunders pan nad yw'n cymryd rhan. Mae angen i chi ateb y cwestiwn gan Gareth Davies.
Y cwbl rwy'n ei wneud yw ceisio cywiro argraff gamarweiniol iawn a wnaeth yr Aelod yn ei gwestiwn atodol, bod y gostyngiad o ran ymwelwyr rhyngwladol â Chymru rywsut oherwydd camau unigryw a gymerwyd yma yng Nghymru. Nid oedd yn ddim o'r fath. Ac fel rwy'n dweud yn aml iawn wrth Aelodau'r Blaid Geidwadol, pe baen nhw'n treulio cyfran fach o'u hamser yn hyrwyddo Cymru a phosibiliadau twristiaeth Cymru ag y maen nhw'n ei beirniadu, ei beirniadu mewn cwestiwn a aeth ymlaen am lawer iawn mwy o amser nag yr oedd angen iddo, yna byddai'r rhagolygon ar gyfer y diwydiant twristiaeth yn cael eu gwella. A dweud y gwir, rwy'n credu bod twristiaeth yng ngogledd Cymru yn stori o lwyddiant. Rwy'n credu ei fod yn cyfrannu miliynau o bunnoedd at economi'r gogledd. Rwy'n credu bod llawer iawn o resymau pam mae pobl yn dod ac y dylen nhw ddod i ogledd Cymru, a phe gallai'r Aelod oedi am funud i ychwanegu ei lais at hynny yn hytrach na beirniadu popeth sy'n digwydd yn ei ardal ei hun, byddai wedi gwneud un cyfraniad gwerth ei glywed y prynhawn yma.
Bydd y Prif Weinidog yn ymwybodol bod Cyfoeth Naturiol Cymru yn adolygu eu canolfannau ymwelwyr, ac mae yna fygythiad i ddyfodol canolfan Coed y Brenin ger Ganllwyd, Ystradllyn ger Cader Idris, a chanolfannau Ynyslas a Bwlch Nant yr Arian yng Ngheredigion. Mae miloedd o bobl yn ymweld â'r canolfannau yma o bell ac agos yn flynyddol, ac maen nhw'n cyfrannu'n sylweddol at ein heconomïau lleol a hefyd fel rhan o ofal iechyd ataliol. Dwi'n siŵr y bydd y Prif Weinidog yn cytuno â fi y byddai cau unrhyw un o'r canolfannau yma yn gam gwag a niweidiol. Felly, pa gamau mae'r Llywodraeth am eu cymryd er mwyn sicrhau parhad y canolfannau yma?
Well, Llywydd, diolch yn fawr, i ddechrau, i Mabon ap Gwynfor, am y pethau positif mae e wedi dweud heddiw am y pethau sydd ar gael yma yng Nghymru i bobl sy'n ymweld â ni. Mae Cyfoeth Naturiol Cymru, fel pob gwasanaeth yma yng Nghymru, dan bwysau ariannol. Bydd dewisiadau anodd iddyn nhw wneud, fel rŷn ni wedi gwneud fel Llywodraeth dros y misoedd diwethaf, ond dwi'n siŵr pan fydd yr asiantaeth yn gwneud y penderfyniadau yna, byddan nhw'n gwrando ar y pwyntiau mae'r Aelod wedi gwneud a phethau eraill mae pobl leol eisiau cadw.
Llywydd, waeth beth yw sylwadau'r Torïaid wythnos ar ôl wythnos yma, rydym ni'n clywed realiti'r effaith negyddol y bydd polisïau'r Torïaid yn ei chael. Realiti arall o'r fath, Llywydd, yw'r effaith a gladdwyd yn natganiad yr hydref: y newidiadau i hawl gwyliau gweithwyr tymhorol. Rydym ni'n gweld newidiadau a fydd yn gweld gweithwyr tymhorol, eu hawl gwyliau, yn cael ei rhwygo o'u dwylo. Prif Weinidog, tybed a allech chi ein goleuo ar y cymorth y gallwch chi ei gynnig i'r gweithwyr tymhorol hyn—gweithwyr pwysig yn fy etholaeth i, ac mewn etholaethau ledled Cymru—a'r effaith y bydd hynny yn ei chael ar fusnes Cymru yn y diwydiant twristiaeth.
Wel, Llywydd, diolch i Jack Sargeant am hynna. Mae'n gwestiwn pwysig yn y diwydiant twristiaeth, oherwydd mae'n iawn bod mesur crintachlyd arall wedi'i gladdu'n ddwfn yn natganiad yr hydref gan y Llywodraeth Geidwadol i leihau telerau ac amodau gweithwyr tymhorol. Lle'r oedden nhw'n arfer bod yn gymwys i gael tâl gwyliau ar y diwrnod yr oedden nhw'n dechrau gweithio, nawr bydd yn rhaid iddyn nhw gasglu'r hawl honno dros gyfnod o 12 mis, a bydd hyn yn cymryd tua £250 miliwn allan o bocedi gweithwyr tymhorol ledled y Deyrnas Unedig dros y 12 mis nesaf hynny.
Felly, o ran twristiaeth a'n gallu i gynnal y diwydiant hwnnw, rydym ni'n gwybod ei fod yn dibynnu ar weithlu tymhorol, a nawr bydd y gweithwyr hynny yn waeth eu byd nag yr oedden nhw cyn datganiad yr hydref. Mae'r Canghellor yn gallu gwneud hynny, yn gallu tynnu arian allan o bocedi'r bobl hynny, oherwydd nad yw Llywodraeth y DU bellach wedi'i rhwymo gan y gyfarwyddeb oriau gwaith—bonws Brexit arall, felly, i'r gweithwyr hynny.