Part of the debate – Senedd Cymru am 6:37 pm ar 27 Mehefin 2023.
Wrth i unrhyw Fil fynd ar ei hynt, dylid tynnu Gweinidogion bob ffordd. Dylai fod gofynion arnyn nhw o un ochr a'r llall i geisio addasu'r Bil. Hoffwn eich canmol, Gweinidog, oherwydd yn wynebu safbwyntiau eithaf gwahanol o ran yr hyn y dylai'r Bil amaethyddiaeth fod, rydych chi wedi siarad â llawer o grwpiau, llawer o sefydliadau, llawer o aelodau meinciau cefn hefyd, yn ogystal â llefarwyr ar y meinciau blaen, ac rydych chi wedi gwneud addasiadau, ac mae'r Bil hwn yn well o'r herwydd. Rydym ni wedi clywed am rai o'r agweddau sy'n adlewyrchu'r gymuned wledig, y gymuned amaethyddol, ffermwyr sy'n gweithio, ac yn y blaen.
Hoffwn hefyd eich canmol, er na chyflwynwyd gwelliannau i'r graddau hyn, am annog dadl yn gynharach, lle gwnaethom ni ofyn am yr ymrwymiadau sy'n cael eu cyflawni, i ddiweddaru'r memorandwm esboniadol i gyfeirio'n benodol at fframwaith bioamrywiaeth fyd-eang COP 15 Kunming-Montréal, i sicrhau y bydd unrhyw gynllun yn y dyfodol a ddaw o'r Bil amaeth hwn yn ystyried strategaethau adfer natur a bioamrywiaeth a gynhyrchir gan Lywodraeth Cymru, gan gynnwys y rhai sy'n deillio o'r cyfarfod COP 15 y bu Julie James ynddo, ac yn y blaen. Fe wnaethoch chi gyfres o ymrwymiadau. Pan gyrhaeddwn ni ddiwedd y darn hwn, dylai pawb ar un ystyr fod ychydig yn anfodlon, oherwydd nid yw pawb wedi cael yr union beth maen arnyn nhw ei eisiau, ond mae'r Bil hwn yn unigol well oherwydd yr ymgysylltiad rydych chi a'ch tîm o swyddogion wedi'i gael ar bob cam, ac rwy'n eich canmol am hyn.
A gaf i hefyd ddiolch i bwyllgor ETRA? Nid y pwyllgor newid hinsawdd oedd y prif bwyllgor yn ymdrin â hyn, ond fe wnaethoch chi ein gwahodd i un o'ch sesiynau y gwnaethom ni gymryd rhan ynddi. Bu i ni nid yn unig fwynhau hynny, ond rwy'n gobeithio ein bod ni wedi ychwanegu rhywbeth at y cyfuniad o rai agweddau yn ogystal â'ch trafodaethau, ac fe wnaethom ni barhau i ymwneud â hyn wrth iddo fynd ar ei hynt.
Gweinidog, mae hyn yn dda iawn mewn gwirionedd, ond nid yw'r Bil amaethyddiaeth yn ddiwedd popeth. Mae'r cynllun ffermio cynaliadwy ar y gweill, y rheoliadau sy'n deillio o hyn, yr hyn yr ydym ni wedi'i glywed heddiw yn y rhaglen ddeddfwriaethol ar lywodraethu amgylcheddol yn y dyfodol a'r hyn a wnawn ni o ran adfer a thargedau natur. Nid dyma ddiwedd y daith, ond rwy'n credu mai'r hyn y gallwn ni gytuno arno yw'r sylw a wnaeth Sam gynnau: nid gêm o lwyddo neu fethu yw hon lle mae un ochr yn ennill, un arall yn colli; mae a wnelo hyn â phob un ohonom ni gyda'n gilydd yn darparu bywoliaeth dda mewn cymunedau da, mewn cymunedau gwledig gydag amaethyddiaeth yn ffynnu ac ar yr un pryd, yn adfer natur.
Yr un peth y byddaf yn ei ddweud—fe ddof yn ôl, Gweinidog, ond mae'n debyg na fydd a wnelo â chi'n uniongyrchol neu efallai fod rhywbeth y gallwn ni ei wneud yn y cynllun ffermio cynaliadwy ac yn y blaen—yw mai'r darn na wnaethom ni gau pen y mwdwl yn iawn arno oedd y mater ynglŷn â mynediad. Rwy'n gwybod y caiff Biliau eraill eu cyflwyno, ond mae rhai pethau y gellid eu tynhau yn y camau olaf, wrth i'ch tîm o swyddogion eistedd yn y fan yna gan edrych i lawr, gan feddwl, 'Rydym ni wedi darfod'. Dim peryg, bydd y person yma'n dod yn ôl atoch chi'n dweud, 'Mae rhai newidiadau bach y gallwn ni eu gwneud yn y fan yma i sicrhau bod mynediad hefyd yn cael ei adlewyrchu yn y ffordd yr ydym ni'n bwrw ymlaen â'r Cynllun Ffermio Cynaliadwy ac agweddau eraill'. Ond bydd biliau eraill hefyd.
Gweinidog, da iawn yn wir, a diolch, o galon, am eich ymgysylltiad â hyn.