8. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i sicrhau cydraddoldeb mynediad at ddarpariaeth gofal iechyd? OQ59741

Diolch i'r Aelod am y cwestiwn yna, Llywydd. Mae Llywodraeth Cymru yn gweithio'n uniongyrchol ochr yn ochr â'r rhai sydd â phrofiad bywyd o anghydraddoldebau iechyd i wella mynediad at ddarpariaeth gofal iechyd. Mae'r gwaith hwnnw wedi'i wreiddio, er enghraifft, yn 'Cynllun Gweithredu Cymru Wrth-hiliol', ac yng nghyngor y tasglu hawliau anabledd.

Diolch am eich ymateb, Prif Weinidog, ond y gwir amdani yw ein bod ni'n methu yn ein dyletswyddau cydraddoldeb o ran gofal iechyd. Yn ystod yr wythnos ddiwethaf, rydyn ni wedi cael adroddiad gan y grŵp trawsbleidiol ar ganser, wedi'i ategu gan dystiolaeth gan Cancer Research UK a Tenovus, sy'n tynnu sylw at brofiad y gymuned ddu, Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig wrth gael mynediad at ofal. Nid yw data ethnigrwydd wedi'i gynnwys mewn ystadegau canser, gan arwain at dybiaethau ynghylch sut y bydd cleifion yn ymateb, er bod gwahaniaethau clir o ran sut mae rhai mathau o ganser yn effeithio ar wahanol grwpiau hil. Cawsom hefyd yr adroddiad gan Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru, yn dangos tystiolaeth glir bod menywod du, Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig yn cael eu trin yn wahanol yn Ysbyty Athrofaol Cymru. Prif Weinidog, nid yw'n ddigon da. Pryd all cymuned BAME Cymru ddisgwyl cael cydraddoldeb mewn gofal iechyd?

Diolch i Altaf Hussain am y pwyntiau pwysig iawn hynny. Rwyf i eisiau ei sicrhau ef bod Llywodraeth Cymru wir yn cymryd y pwyntiau hynny o ddifrif. Roeddwn i'n meddwl bod yr adroddiad ar wasanaethau mamolaeth yng Nghaerdydd yn adroddiad gwirioneddol ofidus, ac rwy'n siŵr y bydd wedi bod yn ofidus i lawer o'r bobl hynny sy'n gweithio yn y gwasanaeth hwnnw, nad ydyn nhw'n dod i mewn i'r gwaith yn y bore yn ceisio peidio â darparu gwasanaeth sydd wir ar gael i bob menyw sy'n ei ddefnyddio.

Mae gan 'Cynllun Gweithredu Cymru Wrth-hiliol' adran gyfan ynddo wedi'i neilltuo ar gyfer gofal iechyd, a hynny oherwydd, fel y dywedais i, y cafodd y cynllun ei gynhyrchu gan bobl a adroddodd eu profiadau eu hunain o ddefnyddio'r gwasanaeth hwnnw, ac o weithio ynddo hefyd. Yn sicr, mae hon yn her i'r gwasanaeth iechyd, o ran sicrhau bod talentau pobl o gymunedau BAME sy'n gweithio yn y gwasanaeth yn cael eu cydnabod yn gywir, mae pobl yn gallu gwneud y cynnydd yn eu gyrfaoedd y mae eu galluoedd yn ei haeddu, ond hefyd bod y gwasanaeth iechyd, yn y miloedd ar filoedd o gysylltiadau hynny y mae'n eu gwneud â'r cyhoedd bob dydd, yn cyd-fynd â'r syniad nad yw trin pawb yr un fath ag ymdrin ag anghydraddoldeb. Mae'n rhaid i chi allu cydnabod anghenion penodol grwpiau gwahanol ac ymateb iddyn nhw mewn ffordd sy'n dangos eich bod yn cydnabod yr anghenion penodol hynny, a bod y gwasanaeth yn barod i ymdrin â nhw. Nid yw honno'n daith sydd wedi dod i ben o bell ffordd, ac nid ydw i'n credu am eiliad ei bod hi'n daith nad yw'r gwasanaeth iechyd, na'r bobl sy'n gweithio ynddi, wedi ymrwymo iddi. Rwy'n credu bod adroddiadau'r arolygiaeth iechyd, y camau sydd wedi'u nodi yn 'Cynllun Gweithredu Cymru Wrth-hiliol', yn ein helpu ni ar y daith honno, ac mae'n dda iawn cael y pwyntiau hynny wedi'u codi ar lawr y Senedd y prynhawn yma.

Diolch i'r Prif Weinidog.