Datblygu Economaidd yn y Canolbarth

1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am ar 27 Mehefin 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Joyce Watson Joyce Watson Llafur

2. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru'n eu cymryd i hyrwyddo datblygu economaidd yng nghanolbarth Cymru? OQ59767

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Llafur 1:39, 27 Mehefin 2023

(Cyfieithwyd)

Llywydd, rydyn ni'n gweithio yn weithredol gyda'n partneriaid i archwilio cyfleoedd ar gyfer y rhanbarth trwy ddarparu bargen twf canolbarth Cymru. Mae'r fframwaith economaidd rhanbarthol a luniwyd ar y cyd ar gyfer y canolbarth yn cyflwyno ein blaenoriaethau cyffredin ar gyfer y rhanbarth.

Photo of Joyce Watson Joyce Watson Llafur 1:40, 27 Mehefin 2023

(Cyfieithwyd)

Diolch am yr ateb yna, Prif Weinidog. Mae Llywodraeth Cymru, yn wir, yn cefnogi ac yn creu swyddi yn y canolbarth, ac mae hynny'n allweddol i gadw a denu mwy o bobl ifanc i'r rhanbarth hwnnw. Ond darllenais gydag anniddigrwydd dwys adroddiadau yn y cyfryngau am fygythiadau honedig i gymryd buddsoddiad oddi wrth Gymru os bydd Llywodraeth Cymru yn parhau i fynd ar drywydd gweithgarwch yn Fferm Gilestone. Rwyf i hefyd yn sylwi bod arweinydd yr wrthblaid wedi cyflwyno dim llai na 60 o gwestiynau ysgrifenedig ar y buddsoddiad unigol hwn. A allwch chi daflu goleuni ar y stori? Ac a ydych chi'n cytuno â mi ei bod hi'n hanfodol bod Llywodraeth Cymru yn gyson ac yn deg wrth ymdrin â phob darpar fuddsoddwyr?

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Llafur

(Cyfieithwyd)

Wel, Llywydd, mae'r Aelod yn gwneud pwynt cyffredinol pwysig iawn am bwysigrwydd tyfu'r economi yn y canolbarth a'r gorllewin, ac yn enwedig swyddi sy'n cadw pobl ifanc yn y cymunedau lle maen nhw wedi cael eu magu a lle maen nhw'n dymuno gwneud cyfraniad at lwyddiant yr economïau hynny yn y dyfodol. Dyna pam rydyn ni'n gweithio gyda bargen twf y canolbarth; dyna pam rydyn ni'n mynd ar drywydd y cyfleoedd mawr hynny a fydd yn dod o ynni adnewyddadwy morol ar hyd llain arfordirol y canolbarth a'r gorllewin.

O ran y pwynt penodol a wnaeth yr Aelod am Fferm Gilestone, daeth mwyafrif llethol y busnesau a'r buddsoddwyr yr ydym ni'n gweithio â nhw at y Llywodraeth gyda phroffesiynoldeb, uniondeb ac angerdd ynghylch y cyfraniad y maen nhw'n ei wneud at ein heconomi. Lle bo angen, yn anffodus, bydd Llywodraeth Cymru yn gadarn o ran ei gwneud yn eglur na fydd penderfyniadau gweinidogol yn cael eu newid o ganlyniad i bwysau gormodol neu, yn wir, bygythiadau. Ac mae'n bwysig, wrth gwrs, bod yr holl Aelodau yn ystyried ac yn profi difrifoldeb y cynigion a gyflwynir iddyn nhw i sicrhau bod yr achosion y maen nhw'n eu harddel yn ddilys a heb eu hysgogi gan gymhellion cudd.

Photo of Russell George Russell George Ceidwadwyr 1:42, 27 Mehefin 2023

(Cyfieithwyd)

Prif Weinidog, dywedir yn aml mai busnesau bach yw asgwrn cefn economi Cymru, ac ni allai hynny fod yn fwy gwir, wrth gwrs, yn y canolbarth. Mae'r weledigaeth ar gyfer cynllun Tyfu Canolbarth Cymru a'r fargen dwf yn cyfeirio at y ffaith fod 95 y cant o fusnesau yn y canolbarth yn fusnesau bach. Mae'r mater sy'n cael ei godi fwyaf gyda mi gan fusnesau bach, gan eu bod nhw'n teimlo ei fod yn rhwystr i dyfu eu busnes, yn ymwneud â'r broses gynllunio. Yn aml, maen nhw'n teimlo bod rhwystrau yn cael eu rhoi yn eu ffordd, ac yn aml mae costau enfawr yn gysylltiedig â chais cynllunio sy'n aml yn ormod o risg i fusnes ddatblygu neu geisio tyfu ei fusnes wedyn. Tybed, Prif Weinidog, a allech chi amlinellu pa gamau sy'n cael eu cymryd i sicrhau bod y prosesau cynllunio yn cyd-fynd yn agosach â'r blaenoriaethau twf economaidd ar gyfer y rhanbarth. 

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Llafur 1:43, 27 Mehefin 2023

(Cyfieithwyd)

Wel, Llywydd, mae'r prosesau cynllunio yno i gydbwyso cyfres lawn o wahanol fuddiannau. Mae gan fusnesau fuddiannau dilys a phwysig iawn pan fyddan nhw'n ceisio tyfu ac mae angen iddyn nhw fynd ar drywydd y rheini drwy'r broses gynllunio, ond felly hefyd pobl yn yr ardaloedd lle mae'r busnesau hynny yn ceisio ehangu. Ac mae'r broses gynllunio yno i wneud yn siŵr bod unrhyw un sydd â diddordeb mewn cynnig cynllunio yn cael cyfle i wneud yn siŵr bod ei lais yn cael ei glywed, a bod y penderfyniad terfynol yn benderfyniad cytbwys sy'n cymryd yr holl fuddiannau hynny i ystyriaeth. Weithiau, gall hynny ymddangos yn feichus, ond mae oherwydd yr angen i sicrhau bod pawb yn teimlo eu bod nhw wedi cael cyfle priodol i wneud eu cyfraniad yn hysbys ac iddo gyfrif yn y broses o wneud penderfyniadau. Mae Llywodraeth Cymru yn annog awdurdodau lleol, lle mae adnoddau cynllunio yn brin, i gyfuno'r adnoddau hynny yn gapasiti rhanbarthol ehangach fel y gellir mynd ar drywydd ceisiadau cynllunio mewn modd amserol ac nad yw pobl yn cael eu hoedi o ran gallu gwneud y datblygiadau y maen nhw'n ceisio eu gwneud, pa un a yw hynny mewn busnes neu unrhyw faes arall o fywyd. Oherwydd y straen diamheuol ar adnoddau awdurdodau lleol, mae cyfuno capasiti, gweithio ar ôl troed ehangach yn un o'r ffyrdd y gellir cynnal a chryfhau gwasanaethau bregus.