Diolch i'r Prif Weinidog. Eitem 4 y prynhawn yma yw datganiad gan y Gweinidog Newid Hinsawdd, y Bil Seilwaith (Cymru). A galwaf ar y Gweinidog, Julie James. 

Diolch, Dirprwy Lywydd. Dwi'n codi yn y Siambr heddiw i drafod Bil Seilwaith (Cymru) sydd gerbron y Senedd. 

Mae'r Bil hwn yn cyflwyno cyfundrefn fodern a symlach ar gyfer cydsynio prosiectau seilwaith arwyddocaol yng Nghymru, ar y tir ac yn y môr tiriogaethol. Mae bod â chyfundrefn gydsynio effeithlon ac effeithiol yn hanfodol i gyflawni prosiectau seilwaith pwysig yng Nghymru yn amserol sy'n gwneud cyfraniad cadarnhaol tuag at ein ffyniant cymdeithasol, economaidd ac amgylcheddol a'n huchelgeisiau sero net.

Yn ogystal â helpu i wella cystadleurwydd Cymru a'n gosod ni fel lle deniadol ar gyfer buddsoddi a swyddi, bydd yn cynnig cyfle i'n cymunedau gymryd rhan mewn proses gydsynio agored a thryloyw i helpu i lunio datblygiadau sy'n effeithio arnynt. Mae'r cynigion yn y Bil yn cefnogi sawl ymrwymiad yn ein rhaglen lywodraethu. Mae hyn yn cynnwys adeiladu economi gryfach, wyrddach wrth i ni symud tuag at ddatgarboneiddio, yn ogystal ag ymgorffori ein hymateb i'r argyfwng hinsawdd a natur ym mhopeth a wnawn. Bydd hefyd yn chwarae rhan bwysig wrth gefnogi ein hymrwymiad i gyflawni targedau ynni adnewyddadwy wrth i ni symud tuag at allyriadau sero net erbyn 2050, trwy alluogi cydsynio prosiectau ynni adnewyddadwy mewn modd cadarn ond amserol.

Mae'r angen am y Bil hwn wedi codi o ganlyniad i Ddeddf Cymru 2017, a ddatganolodd bwerau ychwanegol i Gymru ar gyfer cydsynio prosiectau cynhyrchu ynni, llinellau trydan uwchben, porthladdoedd a harbyrau a gweithfeydd seilwaith eraill. O ganlyniad i'r ffordd y cafodd y pwerau hyn eu datganoli, rydym wedi cael ein rhoi mewn prosesau cydsynio hen a hen ffasiwn gan Lywodraeth y DU nad ydynt yn addas i'r diben. Mae hyn wedi ein rhoi dan anfantais o gymharu â gwledydd eraill yn y Deyrnas Unedig. Mae'r amgylchiadau hyn wedi achosi nifer o broblemau i ddatblygwyr a chymunedau lleol wrth iddynt geisio cymryd rhan yn y broses gydsynio. Mae hefyd yn annog buddsoddiad a thwf yng Nghymru drwy gyfundrefnau cydsynio hen ffasiwn a chymhleth, nad ydynt yn ddewisiadau deniadol neu hyfyw i'r rhai sy'n ceisio buddsoddi yma.

I fynd i'r afael â'r materion hyn, mae'r Bil yn cyflwyno proses gydsynio unedig newydd, a fydd yn berthnasol ar y tir ac yn y môr tiriogaethol. Bydd yn cynnwys prosiectau o arwyddocâd cenedlaethol lle mae gan Weinidogion Cymru gyfrifoldeb dros gydsynio ar hyn o bryd, megis gorsafoedd cynhyrchu ynni ar y tir ac ar y môr, llinellau trydan uwchben sy'n gysylltiedig â gorsafoedd cynhyrchu datganoledig, yn ogystal â gwaith i briffyrdd a rheilffyrdd. Trwy ddisodli prosesau cydsynio lluosog gydag un broses, byddwn yn helpu i ddenu'r buddsoddiad hanfodol sydd ei angen arnom, yn enwedig yn y sector ynni adnewyddadwy.

Er mwyn darparu'r trefniadau cydsynio gorau posibl, mae'r Bil hwn wedi'i ddatblygu gyda sawl nod allweddol mewn golwg. Yn gyntaf, bydd yn sicrhau proses syml ac unedig. Bydd hyn yn galluogi datblygwyr i gael mynediad i siop un stop, lle gellir cael caniatadau, cydsyniadau, trwyddedau a gofynion eraill, a roddir ar hyn o bryd o dan wahanol gyfundrefnau cydsynio, fel un pecyn. Yn ail, bydd yn cynnig proses dryloyw, drylwyr a chyson, a fydd yn caniatáu i gymunedau ddeall a chymryd rhan yn well mewn penderfyniadau sy'n effeithio arnynt. Bydd hyn yn rhoi hyder a sicrwydd yn y broses o wneud penderfyniadau, a ategir gan bolisi clir sy'n sicrhau'r cydbwysedd cywir rhwng yr angen am brosiectau seilwaith i helpu i frwydro yn erbyn newid hinsawdd wrth barchu ein hamgylchedd naturiol. Ac yn olaf, bydd y broses gydsynio newydd yn gallu ymdrin â heriau'r dyfodol mewn modd amserol drwy fod yn ddigon hyblyg i gynnwys technolegau newydd a datblygol, yn ogystal ag unrhyw bwerau cydsynio pellach a allai gael eu datganoli i Gymru.

Fel y gwyddom i gyd, mae cyflawni nodau uchelgeisiol o'r fath yn gofyn am fewnbwn a chydweithio ag ystod eang o randdeiliaid, partïon a chanddynt fuddiant a chymunedau lleol. Dyna pam mae'r egwyddorion y mae'r Bil yn ceisio deddfu ar eu cyfer wedi bod yn destun ymgynghoriad cyhoeddus llawn ac wedi'u datblygu gydag ymgysylltiad parhaus a chyfathrebu â rhanddeiliaid allweddol. Mae hyn wedi ein galluogi i fesur yr awydd am broses gydsynio newydd yng Nghymru, a rhoi cyfle i randdeiliaid, gan gynnwys y cyhoedd yn ehangach, helpu i lunio'r broses er budd pawb sy'n gysylltiedig.

Dirprwy Lywydd, gan droi at fanylion y Bil, fe wnaf amlinellu rhai o'r elfennau allweddol. Mae'r Bil yn nodi'n glir y mathau a maint y prosiectau datblygu a nodwyd fel prosiectau seilwaith arwyddocaol i'w cynnwys yn y broses gydsynio newydd er mwyn sicrhau cydbwysedd priodol rhwng cydsynio ar y lefelau cenedlaethol a lleol. Cynigir gofynion ymgynghori sylweddol ac ystyrlon i sicrhau ymgysylltiad cynnar a pharhaus â rhanddeiliaid a chymunedau lleol, a fydd yn dechrau gyda gofynion ymgynghori cadarn cyn gwneud cais yn cael eu gosod ar ddatblygwyr. Bydd y broses archwilio a phenderfynu ar gyfer asesu ceisiadau yn gymesur ac yn hyblyg, wrth sicrhau bod penderfyniadau'n cael eu gwneud yn unol â fframwaith polisi clir. Bydd amryw o offer gorfodi ar gael hefyd i sicrhau y gellir ymdrin ag unrhyw achosion o dorri gorchymyn cydsynio seilwaith, neu ddatblygiad a wneir heb y cydsyniad angenrheidiol ar waith. Fy mwriad hefyd yw y bydd y broses gydsynio yn gweithredu ar sail adennill costau llawn, ac mae'r Bil yn darparu'r fframwaith i gyflawni hyn.

Bydd yr Aelodau'n dymuno nodi bod y Bil yn cynnwys sawl pŵer i wneud is-ddeddfwriaeth, a fydd yn nodi llawer o'r manylion gweithdrefnol sydd eu hangen i wneud y broses gydsynio yn gwbl weithredol. Rwyf wedi ystyried a yw'r lefel hon o fanylion yn briodol i'w chynnwys yn y Bil. Rwyf wedi dod i'r casgliad, er mwyn caniatáu'r hyblygrwydd mwyaf posibl i gynnwys unrhyw newidiadau angenrheidiol yn y dyfodol, y byddai manylion o'r fath yn cael eu gosod yn fwy priodol mewn is-ddeddfwriaeth. Rwyf wedi cynnwys cyfiawnhad dros y pwerau hyn yn y memorandwm esboniadol sy'n cyd-fynd â'r Bil.

Dirprwy Lywydd, i gloi, rwy'n credu y bydd y Bil hwn yn cyflawni proses gydsynio ar gyfer prosiectau seilwaith arwyddocaol y mae Cymru'n eu haeddu. Hoffwn hefyd achub ar y cyfle hwn i fynegi fy niolch a diolch i bawb sy'n ymwneud â datblygu'r Bil hwn a'r ymdrechion cydweithredol a wnaed i gyrraedd y pwynt hwn. Edrychaf ymlaen at weithio gyda chi i gyd wrth i'r Bil fynd ar ei hynt drwy'r broses graffu. Diolch.

Diolch yn fawr, Gweinidog, am ddod â hyn atom ni heddiw. Gwyddom fod Deddf Cymru 2017 wedi datganoli pwerau cydsynio ychwanegol i Gymru: gorsafoedd cynhyrchu ynni sydd â chapasiti o hyd at 350 MW, ar y tir ac yn nyfroedd Cymru; llinellau trydan uwchben hyd at, ac yn cynnwys 132 kV sy'n gysylltiedig â phrosiect cynhyrchu ynni datganoledig; ac wrth gwrs, cydsynio ar gyfer gorchmynion diwygio a grymuso harbwr. Rwy'n credu ei bod yn hysbys bod angen nawr am ddull mwy integredig a symlach o gydsynio seilwaith. Byddai dull siop un stop ar gyfer prosiectau datganoledig mawr, tebyg i broses gorchymyn cydsyniad datblygu Llywodraeth y DU, yn darparu penderfyniadau mwy cyson a thryloyw, a mwy o sicrwydd i gymunedau a datblygwyr fel ei gilydd. Felly, mae'r ymatebion i'r ymgynghoriad yn ddefnyddiol iawn. Maent yn dangos llawer o gefnogaeth mewn ymateb i'r cwestiynau a ofynnwyd iddynt. Mae'r ymgynghoriad yn nodi nifer o egwyddorion, a fydd yn sail i broses gydsynio unedig newydd. Mae'r rhain yn cynnwys seilio penderfyniadau ar bolisi clir, darparu fframiau amser statudol a symleiddio faint o gydsyniadau sydd eu hangen a chryfhau swyddogaeth ein cymunedau lleol. Ac nid wyf yn credu y gall unrhyw un anghytuno â hynny. Mae gennyf ychydig o gwestiynau.

A allech chi ddarparu, os gwelwch yn dda, fwy o wybodaeth am swyddogaeth yr ymgynghoreion statudol? Rwy'n credu ein bod ni'n gytûn ar y dymuniad i gryfhau llais cymunedau lleol, ond hyd yn hyn—. Nid yw'r Bil wedi dechrau ar ei hynt mewn gwirionedd, felly gallai fod ychydig yn annheg gofyn i chi wneud hyn nawr, ond pe gallech ddweud efallai sut rydych chi'n bwriadu cryfhau eu llais. Mae ceisiadau seilwaith mawr, fel y gwyddom i gyd, yn gymhleth iawn, ac rwy'n gwybod, yn sicr yn ein cymuned yn Aberconwy, gyda'r holl gynlluniau ynni adnewyddadwy ar y môr a fydd yn dod, nid yw'n anghywir dweud, weithiau, y gall preswylwyr deimlo eu bod wedi'u llethu rhywfaint. A phan soniwch wrthynt, 'O, mae yna broses ymgynghori lawn', ni fydd hi'n hawdd eu cael nhw i ymgysylltu. Felly, sut allwn ni sicrhau bod y Bil hwn yn cyflwyno proses ymgynghori sy'n hawdd ei defnyddio ac y gall pobl leyg gymryd rhan lawn ynddi?

Nawr, cynigir cyflwyno trothwyon dewisol ar gyfer prosiectau seilwaith Cymru ochr yn ochr â throthwyon gorfodol. Er y byddai'n ofynnol i brosiectau sy'n dod o fewn y trothwyon gorfodol gael cydsyniad seilwaith Cymru, byddai gan y prosiectau hynny o fewn y trothwyon dewisol ddewis o gael cydsyniad seilwaith Cymru neu ganiatâd cynllunio gan yr awdurdod cynllunio lleol. Nawr, rwyf wedi bod yn siarad â rhanddeiliaid ar fater arall heddiw, ac mae'n amlwg bod ein hawdurdodau cynllunio lleol wedi'u gorlethu, yn sicr o ran ceisiadau trwyddedu a chynllunio. Mae dros 100 o swyddi gwag swyddogion cynllunio eisoes yng Nghymru, a hyd yn oed yn y sector preifat, o ran ymgynghorwyr cynllunio, maen nhw ymhell dros 100. Felly, ar ddiwedd y dydd, tybed sut ydych chi'n mynd i gryfhau'r fframwaith fel bod datblygwyr yn gwybod yn union i bwy maen nhw'n cyflwyno cais.

Nawr, yng ngoleuni'r ffaith bod ein hawdurdodau cynllunio lleol yn cymryd hyd at 12 mis bellach i ymateb i geisiadau cynllunio sylfaenol ac i geisiadau cyn-gynllunio, ac mae'n cymryd blynyddoedd—mae ceisiadau cynllunio a gymerodd chwech i wyth wythnos ar un adeg bellach yn cymryd dwy i dair blynedd mewn rhai achosion—a wnewch chi weithio gyda ni i sicrhau bod y Bil—? Wel, ni allaf weld sut mae'n osgoi rhoi cyfrifoldebau ychwanegol ar ein hawdurdodau cynllunio lleol. Felly, sut ydych chi'n mynd i sicrhau bod gennym ni'r sgiliau cywir er mwyn i'n hadrannau cynllunio allu ymdrin â hyn?

Rwy'n falch o weld yr ymgynghoriad yn archwilio ffyrdd o ychwanegu elfennau tracio cyflym ar gyfer dosbarthiadau penodol neu fathau o waith sydd ar y gweill. Er y byddwn yn gwerthfawrogi mwy o wybodaeth am y broses dracio gyflym bosibl, yn hytrach na'i chymhwyso i gategorïau penodol, a allwn anelu at gael proses gydsynio sy'n gyflym iawn, yn gyflym ac yn effeithlon iawn? Mae angen i ni sicrhau bod y Bil yn datgloi potensial economaidd ac amgylcheddol Cymru, gan gael gwared ar rwystrau sy'n atal effeithlonrwydd ar hyn o bryd. Mae arafwch y cynllunio a'r ddarpariaeth a diffyg cynlluniau hirdymor yn creu aneffeithlonrwydd ac mae'r rhain bellach yn rhwystro buddsoddiad preifat.

A allwch chi fynd i'r afael â'r pryderon a godwyd yn ddiweddar gan y Llywydd na fyddai'r darpariaethau canlynol o fewn cymhwysedd, oherwydd bod angen cydsyniad yr Ysgrifennydd Gwladol, ein Hysgrifennydd Gwladol: adran 30, ymgynghoriad a chyhoeddusrwydd cyn gwneud cais; adran 33, hysbysiad am geisiadau a dderbynnir a chyhoeddusrwydd; adran 45, mynediad at dystiolaeth mewn ymchwiliad; adran 46, talu cynrychiolydd penodedig pan fo mynediad at dystiolaeth wedi ei gyfyngu; adran 60, yr hyn y caniateir ei gynnwys mewn gorchymyn cydsyniad seilwaith; adran 87, pŵer i newid neu ddirymu gorchmynion cydsyniad seilwaith; adran 121, ffioedd am gyflawni swyddogaethau a darparu gwasanaethau cydsyniad seilwaith; ac adran 126—

Janet, mae angen i chi ddod i ben nawr, os gwelwch yn dda. 

Popeth yn iawn. Y pŵer i ymgynghori. A allwch chi egluro sut rydych chi eisoes yn gweithio gyda'r Ysgrifennydd Gwladol? Diolch. 

Diolch yn fawr, Janet. Felly, nifer o gwestiynau penodol yna. Yn y cam cyn gwneud cais bydd yr ymgeiswyr yn ymgynghori â'r ymgyngoreion statudol, ac yn ystod y cam archwilio bydd Gweinidogion Cymru yn ymgynghori â nhw. Pan ymgynghorir â nhw, mae angen ymateb o sylwedd ac amserol gan yr ymgynghorai statudol perthnasol. Mae'r Bil yn rhoi pwerau i Weinidogion Cymru ragnodi mewn is-ddeddfwriaeth ffurf a chynnwys ymateb o sylwedd a'r amserlen y mae'n rhaid darparu'r ymateb o fewn iddi. Felly, bydd hynny'n sicrhau bod yr holl wybodaeth angenrheidiol yn cael ei darparu mewn modd amserol. Bydd gofyn i gyrff yr ymgynghorwyd â nhw ddarparu adroddiad blynyddol i Weinidogion Cymru ar eu cydymffurfiaeth â'r gofynion a nodir yn yr is-ddeddfwriaeth. Bydd y rhestr o awdurdodau a chyrff sydd i'w nodi fel ymgyngoreion statudol yn cael ei nodi yn yr is-ddeddfwriaeth, ond rhagwelir y bydd llawer o'r awdurdodau a'r cyrff yr ymgynghorir â nhw ar hyn o bryd ar gyfer datblygiadau o arwyddocâd cenedlaethol hefyd yn ymgyngoreion statudol at ddibenion y broses hon.

O ran ymgysylltu â'r gymuned, credwn fod gwelliant sylweddol mewn ymgysylltu â'r gymuned, oherwydd bydd yn gwella lefel y gwasanaeth i ddatblygwyr ac yn gwella sut y gall cymunedau ymgysylltu â chydsynio ar gyfer prosiectau seilwaith mawr. Rwy'n credu, Dirprwy Lywydd, ein bod ni i gyd yn gyfarwydd â sefyllfa pan fo etholwyr yn dymuno cymryd rhan mewn proses ymgynghori, ond maent yn ddryslyd iawn ynghylch a ydynt yn ymwneud â'r broses gydsynio trwyddedu neu'r broses cydsynio cynllunio neu un o'r prosesau cydsynio eraill sy'n bodoli ar hyn o bryd. Yr hyn y bydd hon yn ei wneud yw cael gwared ar hynny. Bydd yn broses unigol a fydd yn arwain at gydsyniad seilwaith. Felly, er enghraifft, o ran amddiffyniad llifogydd, yn hytrach na gorfod ymgynghori ar orchymyn diwygio harbwr, y drwydded forol, y cais cynllunio, mater y priffyrdd ac ati, bydd un cais. Bydd yn ei gwneud yn llawer symlach i gymunedau ymgysylltu ac yn llawer mwy dealladwy o ran yr hyn y maent yn ymgysylltu arno. Mae'n rhwystredig iawn pan ddywedir wrthych chi nad yw rhywbeth yn ystyriaeth ar gyfer y drwydded a dim ond rhywbryd yn ddiweddarach y bydd yn ystyriaeth. Felly, rwy'n credu y bydd yn gwella hyn yn sylweddol.

O ran adrannau cynllunio lleol, mae'r holl bethau hyn yn cael eu prosesu ar hyn o bryd drwy adrannau cynllunio Cymru neu drwy'r datblygiadau o arwyddocâd cenedlaethol. Felly, nid ydym yn rhagweld mewnlifiad enfawr o geisiadau, dim ond gweld symleiddio'r broses. Felly, byddwn i'n awgrymu y byddai'n tynnu pethau oddi ar y broses gynllunio leol, yn hytrach nag ychwanegu. Fe ddywedaf, Janet, cynllunio yw un o'r prosesau ystafell gefn biwrocrataidd a gafodd eu dryllio cymaint drwy gydol y blynyddoedd o gyni. Yn amlwg, nid yw; mae'n amlwg yn wasanaeth sy'n gwbl hanfodol i unrhyw fath o gydsyniad seilwaith. Mae adrannau cynllunio ledled Cymru wedi cael eu dryllio'n llwyr gan y broses gyni, rwy'n cytuno'n llwyr â hynny, ond mae angen i chi gymryd rhywfaint o gyfrifoldeb am hynny.

Mae'r broses hon yn y Bil hwn yn nodi adennill cost lawn. Nid ydym yn gweld pam y dylai'r pwrs cyhoeddus roi cymhorthdal i ddatblygwyr sydd am wneud y ceisiadau hyn ac, felly, bydd y ffioedd, wrth gwrs, yn darparu rhywfaint o incwm, i Weinidogion Cymru ac i awdurdodau cynllunio lleol ac ymgyngoreion lleol.

Ac yna, ar gydsyniad Gweinidog y Goron a gweithio gyda'r Ysgrifennydd Gwladol, mae gennyf i ofn nad yw hynny wedi bod yn broses hapus. Rydym wedi gofyn am gydsyniadau Gweinidog y Goron; nid ydynt wedi bod yn gymwynasgar iawn ynghylch hyn. I fod yn glir iawn, Dirprwy Lywydd, pam y maen nhw'n hanfodol: mae'r Bil wedi'i gynllunio i weithredu drwy roi rhai cyfrifoldebau ar awdurdodau a gadwyd yn ôl, felly, er enghraifft, os yw prosiect seilwaith yn croesi'r dŵr tiriogaethol y tu allan i'r parth 200 milltir neu os yw'n croesi'r ffin rhwng Cymru a Lloegr, er enghraifft, efallai y bydd angen i ymgynghorai statudol o Loegr ymateb. Felly, mae'r Bil yn nodi y gallai fod angen hynny arnom. Mae angen cydsyniadau Gweinidog y Goron arnom ar gyfer hynny. Mae yna ffyrdd i'w gyflawni heb hynny, ond byddai'n ei atal rhag bod yn broses mor syml. Felly, mae er budd Llywodraeth y DU, gan weithredu fel Llywodraeth Lloegr, i gydsynio i hynny, ac rydym wedi gofyn am y rheini. Ond byddwch yn dawel eich meddwl bod y Bil yn weithredol hebddo, er nad yw mor syml. Diolch.

Diolch i'r Gweinidog am y datganiad yma y prynhawn yma ac am y cyfle i ymateb iddo fo. Rŵan, fel egwyddor cyffredinol, mae'n dda gweld bod yna gamau ar droed i symleiddio'r broses ar gyfer rhoi caniatâd i ddatblygu isadeiledd o bwys cenedlaethol. Ond mae yna gwestiynau yn codi sydd angen eu gwyntyllu cyn ein bod ni'n mynd ymhellach.

Yn ei chyflwyniad, fe soniodd y Gweinidog am greu siop un stop ar gyfer rhoi caniatâd, trwyddedu ac ymateb i anghenion eraill. Rŵan, mae hyn i'w groesawu, ac, ar yr wyneb, mae o'n beth da, ond sut mae hyn am gael ei ddarparu? Bydd angen sicrhau nad oes yna glwydi biwrocrataidd yn cael eu rhoi mewn lle, felly hoffwn glywed beth ydy'r weledigaeth am sut fydd y siop un stop yma yn edrych. Sut, hefyd, fydd y system unedig newydd yma yn ymateb i'r gwahaniaethau ac anghenion gwahanol mewn ardaloedd ar draws Cymru?

Dwi'n falch darllen bod tryloywder, trylwyredd a chysondeb yn y broses o wneud penderfyniadau yn ganolog i hyn, er mwyn sicrhau llywodraethiant effeithiol. Felly, pa fecanwaith fydd yn cael ei roi er mwyn grymuso ein cymunedau yn y broses yma? Mae'r system gynllunio lleol bresennol wedi ei stacio yn erbyn ein cymunedau ac o blaid datblygwyr, felly mae angen sicrhau bod llais ein cymunedau yn cael lle blaenllaw yn y broses fwy canolog yma. Hoffwn glywed hefyd ymateb y Gweinidog i hyn: sut mae'r Gweinidog am sicrhau bod llais y gymuned yn cael ei glywed?

Yn yr un modd, mae ystyriaethau amgylcheddol yn ganolog wrth inni ddatblygu cynllun ar gyfer ein seilwaith cenedlaethol, nid yn unig o ran cynlluniau amgylcheddol ond o ran y carbon a fydd yn cael ei ddefnyddio. Mae'n dda gweld hyn yn ganolog i'r Bil. Felly, a wnaiff y Gweinidog gymryd y cyfle yma i egluro ymhellach sut fydd yr ystyriaethau amgylcheddol yma yn chwarae rhan yn y broses hon?

Ymhellach i hyn, yn amlach na pheidio, y cyfiawnhad sydd yn cael ei roi am unrhyw ddatblygiad o sylwedd fel arfer ydy'r anghenion economaidd. Ond mae anghenion economaidd yn aml yn gwbl groes i anghenion amgylcheddol, ecolegol, ieithyddol a chymunedol. Sut mae'r Gweinidog yn rhagweld y bydd y drefn newydd yn taro'r balans yma? Pa ystyriaethau fydd yn cael eu rhoi, er enghraifft, i anghenion ieithyddol wrth ystyried cynlluniau mawr?

Yn olaf, dwi'n nodi bod yna gyfeiriad yn nrafft y Bil seilwaith at gyfleusterau gwaredu daearegol gwastraff ymbelydrol. Ynddo, mae'n sôn am dwll tirio o leiaf 150 m o ddyfnder o dan arwyneb y ddaear neu o dan wely'r môr. Rŵan, os mai ni sy'n creu'r gwastraff, yna ein cyfrifoldeb ni y dylai fod i fynd i'r afael â'r gwastraff, ond mae'n ddiddorol nodi nad oedd yr un awdurdod lleol yng Nghymru wedi cynnig ei hun i gymryd y gwastraff ymbelydrol Prydeinig. Hoffwn wybod a deall beth ydy'r rhesymeg a'r wyddoniaeth y tu ôl i'r rhan penodol yma o'r Bil. Dwi'n deall mai'r bwriad ydy casglu data a samplau, ond mae'n gwestiwn a ydy dyfnder o 150 m yn ddigonol, oherwydd yn y Ffindir, er enghraifft, maen nhw'n ei gladdu o tua milltir o dan y ddaear, ac mewn gwirionedd, mae'n debyg mai'r peth callaf ydy i beidio a chladdu gwastraff ymbelydrol o gwbl, oherwydd fod crwst y ddaear yn symud. Felly, tybed a wnaiff y Gweinidog roi esboniad, er mwyn i ni ddeall y wyddoniaeth y tu ôl i hyn. Diolch.

Diolch, Mabon. Felly, mae nifer o bethau; dim ond i ddweud ei fod yn ateb cyffredinol, cyn i mi fynd at rai o'r manylion penodol. Bil proses yw'r Bil hwn. Mae'n ymwneud â newid y broses yr ydym ni'n ei defnyddio i gydsynio pethau. Nid Bil polisi mohono, felly nid yw'n newid unrhyw un o'r polisïau sylfaenol sy'n cyd-fynd â'r prosesau hynny. Felly, os oes gan Lywodraeth Cymru bolisi yn erbyn claddu gwastraff ymbelydrol, yna mae'r polisi hwnnw'n parhau mewn grym. Mae'n rhaid i ni gael proses o hyd ar gyfer ymdrin â chais, ond mae'r polisi yn aros yn ei le, ac felly byddai'r cais, byddwn i'n awgrymu, yn annhebygol o fod yn llwyddiannus. Ac mae hynny'n wir am yr holl bolisïau eraill. Mae'n rhaid i ni gael proses i'r ymgeisydd ei dilyn, ond yn amlwg, byddai'n rhaid i'r broses honno ystyried y polisi. Felly, mae rhai o'ch cwestiynau'n taro yn erbyn hynny. Felly, byddwn yn parhau i gael yr un polisïau ar waith; byddwn yn parhau, rwy'n siŵr, i drafod y polisïau yma ac ati. Yna bydd y broses hon yn cymhwyso'r polisïau yn yr achos hwnnw. Felly, rwy'n credu bod cryn dipyn o'r pethau y gwnaethoch ofyn i mi yn ymwneud â rhyngweithiad y polisi a'r broses.

Rwy'n credu o ran cwpl o'r pethau penodol eraill, holl bwynt y gyfundrefn hon yw ei gwneud hi'n haws i gymunedau ymgysylltu. Felly, bydd ag ymgysylltiad gorfodol yn y cam cyn gwneud cais ac yna yn ystod y broses, gan y datblygwr a'r holl awdurdodau sy'n penderfynu—yn yr achos hwn, Gweinidogion Cymru—a bydd modd gorfodi hynny fel rhan o'r broses. Rwy'n credu'n ddifrifol iawn, oherwydd rwyf wedi cael hyn fy hun gyda fy etholwyr fy hun ar nifer fawr o achlysuron, ac rwy'n siŵr eich bod chithau hefyd, sef bydd y broses sengl yn ei gwneud hi'n haws i bobl ddeall yr hyn y gallant ei gyfrannu trwy wrthwynebiad, neu drwy ddymuno rhywfaint o welliant arno, neu beth bynnag ydyw. Oherwydd rwy'n siŵr—rwyf newydd ddweud hyn mewn ymateb i Janet Finch-Saunders, ac rwy'n siŵr eich bod chi wedi dod ar ei draws hefyd—mae pobl yn dweud, 'Rwyf eisiau gwrthwynebu defnyddio'r briffordd ar gyfer bla bla', ac rydych chi'n dweud, 'Wel, nid yw hynny o dan sylw ar hyn o bryd; edrych ar y drwydded ydym ni ar hyn o bryd', ac ati. Mae pobl yn teimlo'n rhwystredig iawn, ac yn briodol felly. Felly, ni fydd hynny'n digwydd mwyach, oherwydd byddant yn gallu rhoi'r ystod gyfan o faterion y maent am eu cyflwyno ar gyfer yr un broses.

Mae'r un peth yn wir am yr asesiadau effaith amgylcheddol ac ati. Rwy'n awyddus iawn i gael y cydbwysedd cywir rhwng asesu effaith amgylcheddol, diogelu'r amgylchedd, adfer a gwella'r amgylchedd, a datblygu seilwaith—yn awyddus iawn yn wir. Felly, y datblygwyr yn eu cais—a Dirprwy Lywydd, gan fod y Bil hwn ar ei hynt drwy ein pwyllgorau, rwy'n siŵr y cawn ni rai sgyrsiau manwl yma—mae'r Bil ar hyn o bryd yn cynnig y dylid nodi cynnwys y ffurflen gais ac ati mewn rheoliadau, a hynny er mwyn i ni allu eu diweddaru'n rheolaidd iawn gyda'r hyn yr ydym eisiau i'r datblygwyr eu cyflwyno fel rhan o'r cais. Felly, byddai hynny'n cynnwys, er enghraifft, asesiadau effaith amgylcheddol neu asesiadau effaith ar iaith, neu bob math o bethau eraill a wnawn, a byddwn yn argymell yn gryf bod angen i ni allu cadw i fyny â datblygiadau yn y maes hwnnw a gallu parhau i'w hychwanegu at y broses, gan gynnwys, os ydym yn llwyddo i gael datganoli pwerau ymhellach, yr hoffwn yn fawr iawn ei weld, yn y môr tiriogaethol, er enghraifft, y gallwn eu hychwanegu'n ddi-dor i'r broses, yn hytrach na gorfod mynd trwy hyn eto.

Ac rwy'n credu mai'r peth arall a fydd yn gallu digwydd yw y bydd tryloywder y broses ymgeisio a'r ymgyngoreion statudol yn gallu gwneud sylwadau ar hynny yn llawer mwy tryloyw i'r cyhoedd a rhanddeiliaid eraill. Felly, unwaith eto, bydd yn broses alluogi a fydd yn caniatáu i bobl weld ble maen nhw yn y broses, a phryd y gallent ddisgwyl gweld, er enghraifft, asesiad o'r effaith amgylcheddol. Felly, rwy'n credu ei fod yn ymwneud yn gyfan gwbl â phroses—nid yw'n ymwneud â pholisi—ond rwy'n credu weithiau, fod y broses yn ennyn ymgysylltiad haws, yn syml oherwydd ei bod yn haws ei dilyn.

Rwy'n croesawu'r datganiad hwn yn fawr. Seilwaith yw un o'r tri piler ar gyfer sbarduno twf economaidd llwyddiannus, ynghyd â mynediad at gyllid ac addysg o ansawdd uchel. Rwyf hefyd eisiau pwysleisio pwysigrwydd cynllunio i reoli datblygiad a rhoi'r gorau i rwystro datblygiadau. Rwy'n falch bod y Bil yn cyflwyno cyfundrefn fodern a symlach ar gyfer cydsynio prosiectau seilwaith arwyddocaol yng Nghymru, ar y tir ac yn y moroedd tiriogaethol. Mae bod â chyfundrefn gydsynio effeithlon ac effeithiol, rwy'n cytuno â chi, Gweinidog, yn hanfodol i gyflawni prosiectau seilwaith pwysig yng Nghymru yn amserol sy'n gwneud cyfraniad cadarnhaol tuag at ein ffyniant cymdeithasol, economaidd ac amgylcheddol a'n huchelgeisiau sero net. Rwy'n croesawu eich bod yn cyflwyno proses gydsynio unedig newydd, a fydd yn berthnasol ar y tir ac yn y môr tiriogaethol, ond y cwestiwn sydd gen i yw: a fydd yn ei gwneud hi'n haws i ynni gwynt ar y môr gael cydsyniad ar gyfer cynhyrchu, ei gwneud hi'n haws iddo ymuno â'r grid, ac i'r uwchraddiadau grid angenrheidiol ddigwydd?

Diolch yn fawr, Mike, ac rwy'n cytuno; bydd proses symlach yn dod â llawer o fanteision. Nid wyf yn siŵr a yw'n haws. Mae'n fwy clir beth fydd y broses. Bydd yn ei gwneud yn llawer mwy amlwg i'r datblygwr yr hyn y mae angen iddo ei gynnwys yn ei gais cychwynnol. Bydd yn ei gwneud yn haws iddo ddeall costau gwneud hynny, a beth fydd y mesurau lliniaru tebygol y bydd eu hangen. Ac felly, rwy'n credu y bydd yn ei gwneud yn lle mwy deniadol i fuddsoddi. Nid wyf yn siŵr y byddwn i'n defnyddio'r gair 'haws', fel y cyfryw, oherwydd rydym eisiau iddynt orfod neidio dros y rhwystrau amrywiol a roddwyd ar waith gennym, ond bydd y rhwystrau hynny'n amlwg ac yn dryloyw a byddant yn gallu eu rhoi yn eu proses gynllunio.

Rwyf innau hefyd yn croesawu'r datblygiad hwn. Diolch yn fawr iawn am amlinellu hyn a fy mriffio hefyd. Mae'n rhywbeth lle gallwn weld bod cynlluniau mawr, os creffir arnynt yn effeithiol a'u bod yn cael eu rheoli'n effeithiol, yn dal ymgeiswyr a datblygwyr i'r safonau uchaf posibl. Felly, gallaf weld mantais proses symlach ac effeithlon ac effeithiol, felly diolch i chi am ddatblygu hon a dod â hi ger ein bron yma yn y Senedd.

Hoffwn grybwyll un peth os caf. Mae gennym dargedau uchelgeisiol o ran cynhyrchu ynni, ac rwyf eisiau gofyn cwestiwn penodol am ddemocratiaeth leol ac atebolrwydd. Fe wnaethoch chi ddweud, mewn ymateb i Mabon, ei bod yn ymwneud yn llwyr â phroses, ac rwy'n deall hynny, ond mae llawer iawn o bobl yn meddwl bod datblygwyr mawr yn dod i mewn, yn aml yn sathru cymunedau lleol dan draed, gan dynnu adnoddau, achosi blynyddoedd o aflonyddu, ac yna mynd i ffwrdd, ac mae gennym ni un o'r datblygiadau hynny mewn gwirionedd yn fy rhanbarth yng Nghanolbarth a Gorllewin Cymru nawr, lle mae cymunedau'n teimlo eu bod heb lais a heb rym. Felly, mae'n debyg mai fy nghwestiwn i chi yw: sut fyddech yn credu y byddai hyn mewn gwirionedd yn helpu cymunedau lleol i leisio eu barn a hefyd yn gwneud y broses yn dryloyw? Diolch yn fawr iawn.

Diolch yn fawr, Jane. Rwyf wedi dweud rhywfaint o hyn o'r blaen, ond mae'n werth ei ailadrodd, onid ydyw? Mae gofynion ymgynghori gwell a chyson cyn gwneud cais wedi'u hymgorffori yn y broses, ar gyfer ymgeiswyr o bob math, ar gyfer pob math o seilwaith. Mae angen adroddiad effaith lleol, a ddaw gan yr awdurdod cynllunio lleol, a fydd yn eu galluogi i fynegi eu barn gadarn iawn. Ar hyn o bryd, os oes gennych chi—. Dydw i ddim yn mynd i wneud sylw ar unrhyw gynigion penodol, yn amlwg, ond os ydych chi'n ceisio datblygu system cynhyrchu ynni ar y tir, mae angen trwydded a chydsyniad cynllunio ar gyfer y peth ei hun; mae arnoch angen trwyddedau a chydsyniadau cynllunio ar gyfer trosglwyddo'r ynni; efallai y bydd angen cydsyniadau priffyrdd arnoch; efallai y bydd angen pob math o drefniadau trwyddedu bach eraill arnoch; efallai y bydd angen landlord arnoch—. Wyddoch chi, mae yna bob math o bethau. Yr hyn y mae hwn yn ei wneud yw rhoi un broses gydsynio ar waith. Felly, os oes gennych gymuned sy'n bryderus iawn am y trefniadau trosglwyddo ynni, er enghraifft, gallant wrthwynebu fel rhan o'r broses. Gallant fynegi eu barn fel rhan o'r broses. Ar hyn o bryd, rwy'n gwybod bod pobl yn ceisio gwneud hynny, ac maen nhw'n dweud, 'O, nid dyna beth yr ydym ni'n edrych arno ar hyn o bryd; ar hyn o bryd rydym yn edrych ar y mater hwn.' Yr hyn y mae cymunedau'n ei deimlo yw, 'Wel, ar ôl iddyn nhw gael y darn hwnnw, mae'n mynd i fod yn llawer anoddach gwrthwynebu'r darn yma', ac mae gennyf i rywfaint o gydymdeimlad â hynny. Mae hyn yn caniatáu un broses ar gyfer y cais, sy'n golygu nad oes rhaid i chi droi dinasyddion pryderus i ffwrdd. Gallant gymryd rhan a deall trwybwn y cais. Rwy'n credu bod hynny'n ei gwneud hi'n haws ymgysylltu â nhw, ac nid ydych yn clywed pethau ofnadwy fel, 'Nid dyma'r amser iawn i gyflwyno hwnna, Mrs Jones', neu rywbeth tebyg yr ydym wedi'i glywed yn y gorffennol.

Bydd Gweinidogion Cymru yn gyfrifol am yr hyn sy'n gyfystyr ag ymgynghoriad digonol hefyd, ac rwy'n credu y byddwn yn datblygu rhywfaint o gyfraith achosion yn ei gylch, rwy'n siŵr, wrth i ni fynd yn ein blaenau, a bydd gennym farn gadarn iawn, ac rwy'n siŵr wrth i ni fynd drwy'r pwyllgorau, y bydd gan y pwyllgorau farn gadarn ar yr hyn sy'n gyfystyr ag ymgysylltu teilwng, a hoffwn weld hynny'n cael ei adlewyrchu yn hyn wrth i'r Bil fynd ar ei hynt. Rwy'n credu'n wirioneddol bod symleiddio'r broses yn gwneud uchelgais y polisi yn fwy tryloyw ac yn gwneud cymunedau'n llawer mwy abl i ymgysylltu. Ac yna, dim ond i ddweud, byddwn ni'n parhau i ariannu pethau fel Cymorth Cynllunio Cymru, ac ati, i helpu cymunedau i ymwneud â'r broses.

Rwy'n croesawu'r datganiad heddiw. Rwy'n credu bod angen symud ymlaen at gyfundrefn fodern, symlach y mae mawr ei hangen. Mae llawer o bobl wedi gofyn cwestiynau, wrth gwrs, y gallwn i fod wedi'u gofyn, ond mae Cymru'n wynebu her economaidd ac amgylcheddol ar raddfa na fu erioed ei thebyg o'r blaen. Mewn gwirionedd, mae Ewrop gyfan a gweddill y byd yr un fath. Ac mae hynny ynddo'i hun, ochr yn ochr â'r rhyfel yn Ewrop, wedi gweld rhai heriau gwirioneddol yn y maes hwn na allem fod wedi'u rhagweld. Ond ar yr un pryd fe allem ni gael yr atebion yma os yw'r broses gynllunio honno'n caniatáu i'r pethau hynny ddigwydd. Rwy'n sylwi mai'r prosiectau seilwaith mawr yw'r rhai sy'n mynd i gael eu cynnwys yma. Felly, fy nghwestiwn i yw pwy sy'n penderfynu beth sy'n fawr. Lle mae'r meini prawf ar gyfer hynny? Rydych chi wedi ateb llawer o'r cwestiynau ar ymgysylltu â'r gymuned, felly ni fyddaf yn gofyn y rheini. Ond a ydych chi'n mynd i alinio hyn â pholisïau eraill fel bod gennym ymwybyddiaeth ofodol o'r effaith, nid proses gynllunio symlach yn unig?

Diolch yn fawr iawn, Joyce—cyfres dda iawn o gwestiynau yn wir. Rwy'n cytuno'n llwyr â'ch dadansoddiad o'r broblem. Y ffordd rydym yn mynd ati yw y bydd y Bil ei hun yn nodi, yn Rhan 1, y mathau o brosiectau seilwaith a'r trothwyon isafswm cysylltiedig sy'n cael eu cynnwys yn awtomatig gan y gyfundrefn gydsynio a fydd yn cael eu nodi yn y Bil. Gall Gweinidogion Cymru ddatblygu'r rhestr a'r trothwyon, ac maent yn adlewyrchu, fel y byddech yn ei ddisgwyl, trothwyon sydd yn y datblygiadau presennol o broses o arwyddocâd cenedlaethol a chyfundrefnau cydsynio eraill. Maent wedi bod yn destun ymgynghoriad cyhoeddus ac ymgysylltu â rhanddeiliaid i'w hysbysu am y rhestr honno hefyd, fel y byddech chi'n ei ddisgwyl, Joyce. Ond rwy'n derbyn y pwynt rydych chi'n ei wneud, ac mae'n un da iawn. Mae'n un o'r rhai yr ydym wedi cael rhywfaint o drafodaeth amdano, ac rwy'n siŵr y byddwn ni yn y pwyllgorau hefyd.

Rydym yn cydnabod yn llwyr nad yw trothwy meintiol mewn rhai achosion yn briodol o ran a yw prosiect o'r fath arwyddocâd a chymhlethdod angen cydsyniad drwy'r broses unedig hon. Felly, mae'r Bil, yn ei ffurf bresennol, yn galluogi Gweinidogion Cymru i gyhoeddi cyfarwyddyd ynghylch a yw prosiect sydd y tu allan i'r trothwy cymwys yn cael ei ystyried yn brosiect seilwaith arwyddocaol neu SIP, fel y'i gelwir. Os nad yw'n cyrraedd y trothwy hwnnw, neu os byddwn ni'n penderfynu nad yw'n gwneud hynny, yna bydd yn mynd drwy'r broses gynllunio normal fel arfer. Bydd yn debyg—rwy'n gwybod, Joyce, rydych chi'n gwneud hyn eich hun—i sefyllfa pan fydd etholwyr yn gofyn i gais cynllunio gael ei gyfeirio at Weinidogion Cymru—dyna pryd mae Gweinidogion Cymru yn barnu bod cais cynllunio o arwyddocâd mwy na lleol. Bydd proses debyg iawn yn digwydd er mwyn sicrhau, er bod prosiect yn is na'r trothwy, y gallai fod mor bwysig i economi Cymru neu i bobl Cymru ac ein bod yn credu y dylai ddod drwy'r broses hon. Felly, bydd y rhain yn cael eu hymgorffori.

Rwy'n croesawu'r datganiad. Amlygodd y cwestiynau yn gynharach sut mae angen cyllid sector cyhoeddus arnom i allu darparu sector preifat hefyd, ac rwy'n falch y byddant yn cyfrannu at y broses gynllunio. Rwy'n gobeithio y bydd gwerth cymdeithasol, efallai drwy ynni i gymunedau, ardollau seilwaith cymunedol neu gyllid adran 106, ynghlwm hefyd. Gweinidog, a allwch amlinellu sut y bydd y Bil yn symleiddio'r system gydsynio yng Nghymru? Efallai eich bod wedi ei gwmpasu ychydig o'r blaen, ond pe gallech ymhelaethu ychydig ymhellach. Diolch.

Diolch yn fawr iawn, Carolyn. Ie, y syniad yw bod â system adennill cost lawn. Rwyf bob amser wedi bod ychydig yn flin ynghylch pam y disgwylir i'r pwrs cyhoeddus sybsideiddio ceisiadau cynllunio neu drwyddedu unigolion amrywiol yn y sector preifat. Rydym yn sicr eisiau sicrhau bod darpariaethau'n bodoli i sicrhau nad yw hynny'n digwydd, wrth symud ymlaen, a bod y datblygiadau hyn yn talu amdanynt eu hunain yn yr ystyr hwnnw.

Yna Gweinidogion Cymru fydd yn gyfrifol am y broses, felly bydd unrhyw amodau—hanes blaenorol neu gynsail neu beth bynnag—sy'n angenrheidiol ar gyfer hyn yn rhan o'r broses honno. Felly, bydd trafodaethau ynghylch gorchmynion priffyrdd, gorchmynion diwygio harbwr, yr holl bethau hynny, yn rhan o'r broses. Bydd y costau sy'n gysylltiedig â'r rheini, a'r buddion cysylltiedig, hefyd yn rhan o'r broses.

O ran awdurdodau cynllunio lleol, mae'n debyg bod y rhain yn cael eu trin mewn awdurdod cynllunio lleol ar hyn o bryd fel cyfres o geisiadau amrywiol iawn. Byddai amddiffynfa rhag llifogydd, er enghraifft, yn y gogledd, yn eich rhanbarth chi, wedi mynd, efallai, trwy gydsyniad morol, cydsyniad cynllunio, cydsyniad gorchymyn diwygio harbwr, cydsyniad priffyrdd, cydsyniad gwyriad ynni—bla, bla—ond nawr, bydd yn dod trwy un broses unedig, a bydd yn dargyfeirio'r gwaith hwnnw oddi wrth yr awdurdod lleol lle mae'n fater cymhleth iawn.

Yn olaf, Huw Irranca-Davies.

Diolch, Dirprwy Lywydd. Rwyf wir yn croesawu'r datganiad hwn heddiw oherwydd yr effaith y gallai hyn ei chael arnom o ran cyflawni ein targedau sero net, ond hefyd oherwydd yr effaith y gallai ei chael ar hyrwyddo'r swyddi gwyrdd hynny hefyd, diogelwch ynni, a datblygu isadeiledd rhai o'n porthladdoedd hefyd, fel y rhai ym Mhort Talbot, Aberdaugleddau ac yn y blaen.

Gweinidog, un o'r heriau sydd ynghlwm wrth hyn yw sicrhau'r cydbwysedd cywir, wrth gwrs, o ran strwythur symlach, unedig. Mae pobl yn aml yn dweud, 'Pam nad ydyn nhw'n bwrw ymlaen â'r pethau hyn?' ac yna, yn gwbl briodol, mae pobl sy'n meddwl am yr effeithiau amgylcheddol yn dweud, 'Ie, ond mae'n rhaid i ni gael y cydsyniad amgylcheddol yn gywir, ac mae'n rhaid i ni sicrhau bod y cyhoedd yn ymgysylltu mewn ffordd ystyrlon hefyd'. Felly, beth mae'r dull symlach, unedig hwn yn ei olygu ar gyfer byrhau amserlenni cyflawni prosiectau fel bod y prosiectau hyn ar waith, ac fel y gallwn gyrraedd ein targedau sero net; ar gyfer yr agwedd amgylcheddol ar hyn wrth gydsynio yn y dull unedig hwn, ar gyfer y ffordd rydym yn diogelu'r dulliau hynny o ddiogelu'r amgylchedd; a hefyd ar gyfer ymgysylltu â'r cyhoedd yn ystyrlon? Rwy'n sylweddoli bod y stôl tair coes hon yn anodd iawn, ond os bydd unrhyw un o'r tair coes hynny yn cwympo, bydd y stôl gyfan yn dymchwel o ran cydsynio.

A hoffwn sôn hefyd, Dirprwy Lywydd, os caf i, rwy'n siŵr y bydd yr holl bwyllgorau yn edrych ar y cydbwysedd rhwng yr hyn sydd ar y wyneb a'r hyn y bydd y Gweinidog unwaith eto yn ei gymryd i'r hyblygrwydd hwnnw o reoliadau eilaidd a chanllawiau. 

Diolch, Huw. Roeddwn i'n meddwl tybed a oeddwn i wedi llwyddo i grybwyll hynny heb i chi sylwi ai peidio. Rwy'n siŵr y byddwn ni'n cael trafodaethau cadarn am yr hyn sydd ei angen ar wyneb y Bil a'r hyn sydd ei angen ar gyfer camau gweithredu rheoleiddiol. 

Rydych chi'n gywir; mae'r stôl tair coes, fel y'i galwyd gennych yn briodol, yn gydbwysedd anodd, ond nid yw hyn yn dileu unrhyw rai o'r cyfrifoldebau sydd ar y datblygwr i gyflwyno cais da. Yn wir, bydd yn ei gwneud yn glir iawn i'r datblygwr beth fydd y disgwyliadau o ran cais, a bydd y cais hwnnw'n cynnwys yr holl anghenion gwahanol ar gyfer asesiad o'r effaith amgylcheddol, asesiadau cyfarwyddeb cynefinoedd ac ati—bydd yn cael ei nodi'n glir iawn.

A fydd yn cyflymu'r broses? Bydd yn ei chyflymu unwaith y bydd trefn dda ar y cais, ond os bydd angen monitro cynefin am flwyddyn oherwydd bod angen gwybod beth yw'r amrywiad tymhorol, dydy hi ddim yn mynd i gwtogi hynny; bydd yn rhaid i chi wneud yr holl waith asesu, gwerthuso, monitro ac yn y blaen o hyd. Dim ond pan fydd yr wybodaeth gyda chi, a phan fydd yr wybodaeth honno'n cael ei rhannu yn y fformat a bennir yn y rheoliadau, fel nad ydym yn cael dadleuon hurt ynghylch, 'Wel, fe ddefnyddiais i system gwbl wahanol, ond mae llawn cystal', yr wyf wedi'i weld droeon—.  Bydd yn amlwg iawn eich bod chi'n defnyddio’r system a nodir yn y rheoliadau, a dyna pam yr wyf yn meddwl y dylen nhw fod mewn rheoliadau, gyda llaw—i mi gael nodi fy nadleuon i yn gyntaf. Ac yna, unwaith y bydd y cais wedi'i gyflwyno a'r cam cyn gwneud cais wedi'i gwblhau a'r holl waith ymgynghori hwnnw wedi'i wneud, bydd y broses yn llawer cyflymach oherwydd fydd ddim angen i sawl cyfundrefn gydsynio fod ar waith. Rwy'n credu mai dyna'r broblem mewn gwirionedd.

Diolch i'r Gweinidog.