3. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i gefnogi'r economi ym Mhreseli Sir Benfro? OQ59632

Llywydd, mae Llywodraeth Cymru yn cefnogi'r economi yn etholaeth yr Aelod drwy fuddsoddi mewn seilwaith, ariannu datblygiad sgiliau ar gyfer diwydiannau presennol a newydd, a chymorth i arloesi wrth greu swyddi'r dyfodol.

Prif Weinidog, un ffordd o gefnogi'r economi yn sir Benfro yw cefnogi ein sector twristiaeth. Nawr, ychydig wythnosau yn ôl, daethoch i sir Benfro a dweud y bydd Llywodraeth Cymru yn,

'parhau i weithio gyda chymunedau, ymwelwyr a busnesau i gyflawni twf cynaliadwy o fewn y diwydiant twristiaeth yng Nghymru.'

Nawr, mae'r busnesau yr wyf i'n siarad â nhw, ar draws Preseli Sir Benfro, bron i gyd yn gwrthwynebu cynlluniau Llywodraeth Cymru ar gyfer treth twristiaeth ac yn gwrthwynebu newidiadau i gyfraddau meddiannaeth llety hunanddarpar. Mewn gwirionedd, byddwch yn ymwybodol o sylwadau diweddar William McNamara o Bluestone National Park Resort, a ddywedodd,

'Yr hyn nad ydym ni eisiau ei weld yw troi cefn ar Gymru oherwydd bod treth twristiaeth yma'.

Prif Weinidog, sut mae Llywodraeth Cymru yn ymateb i bryderon busnes gwirioneddol am ei pholisïau twristiaeth fel hyn, a beth fydd Llywodraeth Cymru yn ei wneud i adfer hyder i fusnesau yn fy etholaeth?

Llywydd, gadewch i mi fod yn glir gyda'r Aelod a'r busnesau sy'n siarad ag ef. Bydd ardoll ymwelwyr yng Nghymru, wedi'i chyflwyno gan Lywodraeth Cymru, ac os caiff ei chefnogi ar lawr y Senedd yna dyna fydd ewyllys ddemocrataidd y Senedd ei hun. Mae'r cynigion hyn yn cael eu cyflwyno. Fy nghyngor i fusnesau yn ei gymuned yw, yn hytrach na chwyno wrtho am yr hyn sy'n mynd i fod yn digwydd, gweithio gyda Llywodraeth Cymru i ddylunio'r ardoll mewn ffordd, fel y credwn y bydd yn ei wneud, i gefnogi'r sector yn ei etholaeth ac mewn mannau eraill.

Yr hyn yr ydym ni'n ei wneud, Llywydd, yw ymgysylltu â'r busnesau hynny. Fe wnaethom ni gynnal ymgynghoriad ym mhob rhan o Gymru, gan gynnwys yn ei ran ef o Gymru, i glywed safbwyntiau'r sector, ac roedd llawer iawn o leisiau adeiladol yn yr ymgynghoriad hwnnw, gan ein helpu i lunio'r polisi hwn mewn ffordd, fel y credaf y bydd, i greu buddsoddiad newydd yn yr amodau hynny sy'n caniatáu i'r diwydiant hwnnw ffynnu. Dyna ddiben yr ardoll ymwelwyr. Ei diben yw casglu cyfraniad bach iawn gan bobl sy'n ymweld â chyrchfannau twristiaeth yng Nghymru, i fuddsoddi yn yr amgylchiadau sydd wedi gwneud y lleoliadau hynny yn ddeniadol iddyn nhw yn y lle cyntaf. Mae'n ymddangos mai polisi plaid Mr Davies yw y dylai holl faich hynny ddisgyn ar y bobl sy'n byw yn lleol. Nid ydyn nhw'n credu hynny. Nid wyf i'n credu hynny chwaith. Dyna pam y bydd yr ardoll ymwelwyr yn dod gerbron y Senedd hon.

Diolch yn fawr iawn i Paul Davies am godi’r mater am ddatblygu economaidd ym Mhreseli Penfro. Fel rŷn ni'n gwybod, mae busnesau bach yn wynebu llawer iawn o heriau ar hyn o bryd, gan gynnwys trafnidiaeth gyhoeddus wael, cysylltedd digidol anwadal, a hefyd diffyg gwasanaethau bancio i enwi ond rhai. Ond pan fo busnesau'n cau mewn cymunedau gwledig, fel banciau a swyddfeydd post a siopau ac yn y blaen, mae'n gallu bod yn niweidiol iawn, iawn. Ond, mae'n galonogol bod nifer o enghreifftiau, yn etholaeth Paul Davies fel mae'n digwydd, o'r gymuned yn dod at ei gilydd i brynu yr asedau yna a chreu busnesau cymunedol, fel Tafarn Sinc yn Rosebush a siop ironmonger Havards yn Nhrefdraeth ac, yn fwy diwedd, mae'r gymuned o gwmpas Crymych wedi codi dros £200,000 i brynu'r Crymych Arms fel rhyw fath o ased cymunedol. Felly, y llynedd, galwodd y Pwyllgor Llywodraeth Leol a Thai ar y Llywodraeth i ddatblygu ystod o fesurau i gefnogi cymunedau i gymryd rheolaeth o'r math yma o asedau, a dilyn patrwm yr Alban, sef yr hawl cymunedol i brynu. A gaf i ofyn i'r Prif Weinidog, felly, ymrwymo i gyflwyno deddfwriaeth o'r math hwn yn y Senedd?

Diolch yn fawr iawn i Cefin Campbell am y pwyntiau yna. Mae'r pwysau rŷn ei roi ar yr economi sylfaen yn rhan o'r pethau rŷn ni'n ei wneud fel Llywodraeth i gefnogi pobl leol pan, fel roedd Cefin Campbell yn ei ddweud, maen nhw'n dod at ei gilydd i greu busnesau newydd pan fydd pethau traddodiadol yn tynnu mas o'r cymunedau yna. Rŷn ni'n cydnabod, fel Llywodraeth, pwysigrwydd cefnogi pobl leol pan fyddan nhw'n dod at ei gilydd i wneud yr ymdrech i brynu pethau, fel mae pobl yng Nghrymych yn ei wneud yn barod. Mae hwn yn rhan o'r gwaith mae'r Gweinidog yn ei wneud, a dwi'n siŵr, pan fydd diweddariad gyda fe i'w roi i'r Senedd, bydd datganiad ar gael i wneud hynny.