Cwestiynau Heb Rybudd gan Lefarwyr y Pleidiau

Part of 2. Cwestiynau i’r Cwnsler Cyffredinol a Gweinidog y Cyfansoddiad – Senedd Cymru am 2:41 pm ar 16 Mawrth 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Llafur 2:41, 16 Mawrth 2022

(Cyfieithwyd)

Ond rwy'n credu mai'r hyn y dylwn ei ddweud, yn sicr gyda fy mhortffolio i fel Cwnsler Cyffredinol a Gweinidog y Cyfansoddiad, a gyda'r Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol, yw ein bod wedi cydnabod, wrth gwrs, fod Comisiwn Thomas wedi argymell y dylid cael Gweinidog cyfiawnder; wel, mewn gwirionedd, rydym wedi creu'r swydd honno i bob pwrpas drwy'r cydweithrediad agos a gawn mewn sawl ffordd, sy'n fwy manteisiol i'r ffordd y gweithiwn. Ond wrth gwrs, mae mater cyfiawnder ac agweddau technegol ar gyfiawnder, ac yn enwedig y rhai sydd o fewn ein hawdurdodaeth, yn mynd law yn llaw â chyfiawnder economaidd-gymdeithasol hefyd. A chredaf fod y bartneriaeth honno wedi bod yn effeithiol tu hwnt. 

A chredaf y byddwn hefyd yn dweud, wrth gwrs, fod y gwaith sy'n mynd rhagddo i baratoi dadansoddiad manwl iawn o argymhellion comisiwn Thomas, y gwaith sy'n mynd rhagddo mewn partneriaeth â Llywodraeth y DU ar hyn o bryd, yr hyn y mae wedi'i gyflawni a sut y gallai gyflawni mwy, y pethau y credwn y gellid eu cyflawni'n well o safbwynt cyfiawnder drwy ddatganoli cyfiawnder, a hefyd dechrau gosod y fframwaith ar gyfer cyfiawnder, credaf y bydd y gwaith hwnnw'n sylweddol iawn. Ac edrychaf ymlaen at y ddadl honno, oherwydd credaf ein bod wedi cyrraedd pwynt lle mae sylwadau'r Arglwydd Thomas o Gwmgïedd fod datganoli cyfiawnder yn fater o 'pryd' yn hytrach nag 'os' yn dechrau dwyn ffrwyth. Ac rwy'n gweld mai un o'r cyfraniadau pwysig i hynny yw diwygio'r tribiwnlysoedd. Ac fel y dywedwch, maent wedi dod atom mewn ffordd braidd yn ad hoc, ac maent wedi'u datblygu neu eu creu yn y math hwnnw o amgylchedd hefyd. Ond mae gennym gyfle, rwy'n credu, o ganlyniad i argymhellion Comisiwn y Gyfraith, i ystyried creu system cyfiawnder gweinyddol newydd yng Nghymru, gyda'i strwythur apeliadol ei hun o bosibl, a chredaf y byddai hwnnw'n gam sylweddol iawn tuag at amcan y byddai'r rhan fwyaf o'r bobl sy'n gweithio yn y system gyfiawnder yn ei gydnabod fel cam ymlaen.