Part of the debate – Senedd Cymru am 2:58 pm ar 1 Chwefror 2022.
Diolch i chi. Fe wyddom ni, gwyddom, fod endometriosis yn gyflwr sy'n effeithio ar nifer fawr o fenywod. Ac, fel y mae'r ddeiseb yr oeddech chi'n cyfeirio ati hi'n tynnu sylw ato, fe all yr effaith ar ansawdd bywyd fod yn aruthrol—yn wirioneddol iawn—ac fe all y diagnosis gymryd cyfnod sylweddol o amser, yn anffodus. Ac rwy'n credu weithiau fod diffyg dealltwriaeth ymhlith y proffesiwn iechyd ynglŷn â'r cyflwr.
Rwy'n nodi i'r grŵp gweithredu iechyd menywod gael ei sefydlu yn ôl ym mis Mawrth 2018; grŵp a oedd yn cael ei gyfeirio gan weinidogion oedd hwnnw ar gyfer ystyried adroddiadau ynghylch yr hyn y gellid ei ddefnyddio o ran y cyflwr. Ac, ers ei sefydlu, fe ddyrannwyd £1 filiwn y flwyddyn i'r grŵp i gefnogi ei weithgareddau, ac mae'r cyllid hwn wedi galluogi rhwydwaith o gydlynwyr iechyd a llesiant y pelfis i fod ar waith ym mhob bwrdd iechyd. Ac, yn fwy diweddar, cafodd rhwydwaith o nyrsys endometriosis arbenigol ei recriwtio ym mhob bwrdd iechyd hefyd i ddatblygu llwybrau cenedlaethol. Felly, fe allai hynny helpu i leihau amseroedd diagnostig ledled Cymru, a sicrhau bod menywod yn cael eu cefnogi, a sicrhau eu bod nhw'n cael diagnosis mewn da bryd hefyd. Rydych chi wedi fy nghlywed i'n dweud mewn ateb cynharach ynghylch deintyddiaeth, ac mae'r un peth yn wir am endometriosis, sef bod y Gweinidog yn gweithio yn agos iawn gyda'r byrddau iechyd i ystyried sut y gallwn ni glirio'r ôl-groniad cyn gynted â phosibl.