7. Dadl ar adroddiad y Pwyllgor Iechyd, Gofal Cymdeithasol a Chwaraeon: Y defnydd o feddyginiaeth wrthseicotig mewn cartrefi gofal

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:31 pm ar 11 Gorffennaf 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Angela Burns Angela Burns Ceidwadwyr 4:31, 11 Gorffennaf 2018

(Cyfieithwyd)

Rwy'n ddiolchgar i'r holl dystion a ddaeth i roi tystiolaeth i'r pwyllgor. Mae rhai o'r straeon personol a glywsom yn gwbl ddirdynnol ac wedi bod yn agoriad llygad mawr i lawer ohonom.

Ysgrifennydd y Cabinet, rwy'n siŵr y byddwch yn cytuno â mi ei bod yn gwbl annerbyniol fod meddyginiaeth bwerus yn cael ei defnyddio'n amhriodol neu heb ei hadolygu fel mater o drefn—meddyginiaethau sy'n llethu'r meddwl, y corff a'r ysbryd. Eto, ar y llaw arall, mae pawb ohonom yn dweud ein bod am lynu wrth egwyddorion urddas a pharch, a dyna pam y teimlwn fod ymateb Llywodraeth Cymru i adroddiad y pwyllgor yn hollol dorcalonnus, oherwydd credaf fod adroddiad ein pwyllgor wedi nodi'n glir y ffaith bod yna grŵp o bobl sy'n agored i niwed nad ydynt yn cael eu trin ag urddas a pharch. Mae pobl yn bwysig, mae pob unigolyn yn bwysig, a'r bobl fwyaf diamddiffyn yn ein cymdeithas a'r mwyaf agored i niwed sydd fwyaf pwysig, gan mai eu lleisiau hwy a ymyleiddiwyd fwyaf ac a glywir leiaf yn aml, ac mae rhai o'r lleisiau distawaf mewn cartrefi gofal preswyl.

Roeddwn yn teimlo bod gwrthod argymhelliad 9 yn diystyru grŵp o bobl agored i niwed. Yma rydym yn gofyn am ddull o asesu'r cymysgedd sgiliau priodol sydd ei angen ar gyfer staff gofal cartref ac yn gofyn i chi, Lywodraeth Cymru, gynhyrchu canllawiau ar hyn i sicrhau bod yna lefelau staffio diogel a phriodol ym mhob cartref gofal. Y bore yma, yn ein pwyllgor iechyd a gofal cymdeithasol, roeddech chi a'ch cyd-Aelod y Gweinidog gofal cymdeithasol yno'n sôn wrthym ynglŷn â sut y mae pob unigolyn yn haeddu triniaeth holistaidd, ein bod am edrych ar yr unigolyn yn naratif cyfan eu bywydau, ein bod am sicrhau eu bod yn y lle iawn, yn cael y driniaeth iawn, ar yr adeg iawn. Eto i gyd, mae'r ffaith eich bod yn gwrthod yr argymhelliad fod gan bobl mewn cartrefi gofal yr hawl honno hefyd yn peri pryder mawr i mi.

Rwy'n teimlo ei fod yn destun pryder mawr am mai un o'r rhesymau a roddwyd gennych oedd bod llu o reoliadau ar waith yn barod yn sôn am y mathau o staff a ddefnyddir a nifer y staff a ddefnyddir, felly nid ydych yn ystyried bod angen mecanwaith ychwanegol. Eto i gyd, mae gennym Arolygiaeth Gofal Cymru eu hunain yn dweud eu bod yn poeni am gartrefi gofal sydd â'r dosbarthiad cofrestru henoed eiddil eu meddwl, neu ddementia heb fod ganddynt staff sydd wedi cael hyfforddiant arbenigol mewn gwirionedd. Suzy.