4. Datganiadau 90 Eiliad

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:39 pm ar 11 Gorffennaf 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Andrew RT Davies Andrew RT Davies Ceidwadwyr 3:39, 11 Gorffennaf 2018

(Cyfieithwyd)

Diolch i chi, Lywydd. Hoffwn dynnu sylw'r Aelodau at y cerflun ar ochr ddwyreiniol y bae, o'r enw 'Pit to Port'. Roedd yn uchelgais gydol oes i Donald Ronald Harris, a oedd yn preswylio yn ne Cymru ar hyd ei oes, ac roedd yn frocer llongau siartredig ac yn allforiwr glo. Mewn gyrfa a rychwantodd 45 mlynedd, daeth yn rheolwr ardal de Cymru i Powell Duffryn International Fuels. Yn ystod ei gyfnod yn y dociau, roedd Ron yn gyfrifol am gludo miliynau o dunelli o lo o dde Cymru i'r cyfandir a gweddill y byd. Chwaraeodd Ron ran allweddol mewn prosiect ar gyfer cynhyrchu teyrnged i lowyr de Cymru, a'r diwydiant yn yr ardal, ond yn anffodus bu farw cyn i'r cynllun fynd rhagddo. Roedd Ron yn arbennig o awyddus i bwysleisio'r cyswllt rhwng diwydiant glo de Cymru a dociau Caerdydd. Roedd eu llwyddiant yn cydblethu ac ni fyddai'r naill na'r llall wedi goroesi neu ffynnu heb y llall.

Yn dilyn ei farwolaeth, ysgwyddodd gwraig Ron, Margaret, yr her o gyflawni'r prosiect. Ynghyd â thîm o gefnogwyr ymroddedig, a gododd £55,000 ar gyfer cerflun 'Pit to Port'. Ddydd Llun nesaf, bydd tair mlynedd ar ddeg ers ei ddadorchuddio ar 16 Gorffennaf 2005 ac yn addas, mae'n dangos glöwr, lori lo a llong ager. Saif ychydig funudau i ffwrdd ar droed oddi yma ym Mae Caerdydd, gyferbyn â'r eglwys Norwyaidd ym Mharc Brittania. Rwy'n siŵr y gwnaiff bob Aelod ymuno â mi i dalu teyrnged i Margaret a Ron am eu rôl yn sicrhau heneb addas i dreftadaeth ddiwydiannol Caerdydd a de Cymru.