Part of the debate – Senedd Cymru am 6:14 pm ar 11 Gorffennaf 2018.
Y Prince Madog yw'r allwedd i ymchwil forol Cymru yn y dyfodol. Mae'n allweddol ar gyfer darparu'r wyddoniaeth, darparu'r data, y dystiolaeth, i wneud y mwyaf o'n hadnoddau morol. Rhaid inni fapio ein glannau a gwely'r môr, neu fe gawn ein gadael ar ôl. Lluniwyd y rhan fwyaf o'r delweddau eglur iawn o wely'r môr yng Nghymru hyd yma gan y Prince Madog. Dyma'r llong orau ar gyfer y gwaith. Gwnaethpwyd hynny drwy weithgarwch SEACAMS a ariannwyd gan Swyddfa Cyllid Ewropeaidd Cymru, ond bydd y gweithgarwch hwnnw'n dod i ben cyn bo hir.
Mae gwledydd eraill yn comisiynu llongau ymchwil newydd, ac mae Iwerddon wedi penderfynu adnewyddu ei fflyd yn ddiweddar. Mae gennym y llong sydd ei hangen arnom yn barod. Byddai buddsoddi a datblygu gweithgareddau morol masnachol yn y dyfodol yn cael hwb sylweddol drwy sefydlu strategaeth genedlaethol ar gyfer casglu data morol a ddatblygir ar y cyd ag asiantaethau a busnesau bach a chanolig, a gallai hyn fod yn seiliedig ar gydnabod y Prince Madog a buddsoddi ynddi fel ein llong ymchwil forol genedlaethol. Mae'n debygol y bydd yr adnodd gwerthfawr hwn fel y mae yn cael ei golli yng Nghymru os na fydd gennym strategaeth genedlaethol o'r fath.
'Tra môr yn fur i'r bur hoff bau'
—cyhyd â bod y môr yno, medd ein hanthem genedlaethol, bydd yn gofalu am ein cenedl hen. Rwy'n aralleirio ychydig. Ond gadewch inni edrych ar ôl, ac edrych i mewn i'n môr fel na wnaethom erioed o'r blaen. Mae gennym blatfform i wneud hynny. Ei henw yw'r Prince Madog. Gallai fod yn llong ymchwil forol genedlaethol i ni.